Nhà xã hội học gia đình William Goode từng mô tả một phần cơ bản của xã hội chính là thời kỳ hoàng kim của gia đình, hôn nhân, song khuôn mẫu này đang bị thách thức. Theo The Paper, xung đột giữa sự nghiệp và gia đình, gánh nặng nuôi dạy con cái khiến nhiều người trẻ chọn thoát khỏi hôn nhân truyền thống.
Sống thử, không kết hôn hay DINK (kiểu gia đình trong đó vợ chồng có thu nhập ổn định nhưng không sinh con) cùng nhiều mô hình khác nhau đang được người trẻ hình thành và tiếp nhận.
Thích yêu, ngại cưới
Zhang Xuesong, nghiên cứu sinh xã hội học tại Đại học Thượng Hải (Trung Quốc), đồng ý với quan điểm cho rằng người trẻ ngày nay đều tích cực hẹn hò, yêu đương, kết bạn nhưng khó khăn để tiến tới hôn nhân.
 |
| Nhiều người trẻ tìm hiểu, yêu đương song sợ phải kết hôn, sinh con bởi có quá nhiều gánh nặng về kinh tế, xã hội. Ảnh: AP. |
Zhang giải thích các phương thức kết nối giữa mọi người ngày càng đa dạng với tốc độ cực cao, tuy nhiên điều đó cũng khiến chuyện yêu đương ngày càng khó khăn.
Nỗi lo kết hôn và sinh con ngày càng mở rộng trong giới trẻ, song không phải ai cũng may mắn tìm được đối tượng phù hợp. Trong khi đó, các bậc phụ huynh ở đất nước tỷ dân vẫn giữ quan điểm về một cuộc hôn nhân dị tính, mong con cái sẽ kết hôn rồi sinh con, có người nối dõi tông đường rồi an dưỡng tuổi già.
Một lý do khác là sự cô đơn trong xã hội làm tăng khoảng cách tâm lý, khiến nhiều người mất niềm tin.
Những buổi hẹn hò mù quáng, chóng vánh ở các thành phố lớn là một minh chứng cho vấn đề này.
Phần mềm xã hội cùng các ứng dụng hẹn hò liên tục ra mắt các sản phẩm mới, tuy chuyên nghiệp nhưng lại khiến quá trình tìm hiểu lẫn nhau trở nên rập khuôn, giả tạo và nhàm chán. Mặt khác, không gian ảo không đáng tin cậy và tại Trung Quốc, việc hẹn hò qua mạng không phổ biến như ở nhiều nước phương Tây.
Vị thế trong hôn nhân thay đổi
Theo Zhang, có hai mô hình cơ bản trong hôn nhân là "mô hình nền tảng" - hai người cùng nhau phấn đấu, đi lên từ con số 0, và "mô hình đỉnh cao" - hai người độc lập về tài chính, sau đó yêu và kết hôn.
Hôn nhân truyền thống phân công đàn ông là người chu cấp kinh tế và phụ nữ lo chăm sóc gia đình. Ngày nay, kết hôn cần nhiều tiền hơn ngày xưa, và các doanh nghiệp kinh doanh còn tạo ra ngày càng nhiều "nhu cầu giả" khiến gánh nặng tiền bạc tăng.
Tỷ lệ dân số chênh lệch khiến phụ nữ Trung Quốc có nhiều quyền lựa chọn hơn, nhưng nhìn chung, phái yếu vẫn ở vị thế bất lợi trong hôn nhân.
Nhiều người trẻ muốn đảm bảo về tài chính trước khi kết hôn, phụ nữ cũng tích cực kiếm tiền. Trong tương lai gần, sẽ có ngày càng nhiều mối quan hệ hôn nhân bình đẳng.
Phụ nữ ngày càng độc lập, khiến những thỏa thuận trong hôn nhân truyền thống đảo lộn. Tỷ lệ nam nhiều hơn nữ cũng tạo gánh nặng lớn về kinh tế, tinh thần đối với đàn ông, khiến họ không còn tích cực theo đuổi phụ nữ để tiến tới việc lập gia đình.
 |
| Nhiều người muốn ổn định kinh tế trước khi kết hôn, lựa chọn không có con để tận hưởng cuộc sống. Ảnh: SCMP. |
Nhiều phụ nữ trẻ cảm thấy điều quan trọng nhất trong cuộc đời ngắn ngủi là phấn đấu cho sự nghiệp và tận hưởng cuộc sống riêng, họ lựa chọn không sinh con. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ thường coi đó là thái độ "ích kỷ", quan điểm truyền thống cho rằng không có con là một thiếu sót trong cuộc đời.
Zhang cho rằng mọi người nên dũng cảm theo đuổi ước mơ và tận hưởng cuộc sống của mình một cách trọn vẹn nhất.
"Bố mẹ vốn dĩ luôn muốn tôi có con. Ban đầu họ không hiểu, nhưng khi tôi chia sẻ về áp lực của nuôi dạy con cái, cạnh tranh trong giáo dục đã khiến họ thay đổi suy nghĩ. Cha mẹ không muốn tôi phải kiệt sức".
Theo Zhang, cuộc sống của mỗi người là của chính họ. "Hãy theo đuổi suy nghĩ tích cực bên trong bạn và giao tiếp nhiều hơn với cha mẹ. Hãy khơi dậy trong họ rằng họ cần yêu và tôn trọng bạn, để họ thấy được bạn có thể sống tốt và hạnh phúc mà không cần kết hôn và sinh con".
