Vài tuần qua, tại bang Gujarat, phía tây Ấn Độ, những giàn hỏa thiêu liên tục đỏ lửa, đến mức những bộ phận kim loại bắt đầu nóng chảy.
"Chúng tôi phải chạy đua với thời gian, làm việc với 100% công suất để kịp hỏa thiêu các thi thể", Kamlesh Sailor, chủ tịch tổ chức điều hành cơ sở hỏa táng ở thành phố Surat, bang Gujarat, nói.
Dữ liệu từ các cơ sở hỏa táng, truyền thông cho tới chính phủ đều cho thấy số người được chôn cất hoặc hỏa thiêu do các thành phố lớn ghi nhận lớn hơn nhiều so với số người tử vong vì Covid-19 được nhà chức trách y tế chính thức công bố, theo Reuters.
Chênh lệch số người chết
Các chuyên gia cho biết dữ liệu đáng tin cậy là trung tâm trong nỗ lực chống đại dịch của mọi quốc gia. Nếu không thu thập được dữ liệu tin cậy, công tác như chuẩn bị vaccine, nguồn cung nhu yếu phẩm y tế đều vô cùng khó khăn.
Hôm 19/4, Ấn Độ ghi nhận 273.810 ca nhiễm mới, cùng 1.619 trường hợp tử vong. Tổng số ca mắc Covid-19 tại Ấn Độ hiện đã lên đến hơn 15 triệu, đứng thứ hai thế giới chỉ sau Mỹ.
Nhưng nhiều khả năng con số thống kê nêu trên thấp hơn nhiều những gì đang thực sự xảy ra.
 |
| Các thi thể được hỏa thiêu theo quy định phòng chống Covid-19 ở Ấn Độ. Ảnh: Sentinel. |
Nhà chức trách Ấn Độ cho biết tồn tại chênh lệch trong dữ liệu người chết có thể vì nhiều nguyên nhân.
Một quan chức y tế cho biết nhiều tử thi được hỏa táng theo quy định về phòng chống Covid-19 "ngay cả khi chỉ có 0,1% khả năng người này dương tính với virus".
"Nhiều trường hợp bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hết sức nguy kịch và tử vong trước khi được xét nghiệm. Có trường hợp bệnh nhân đã chết trước khi nhập viện, chúng tôi không biết họ có mắc Covid-19 hay không", quan chức giấu tên cho biết.
Bhramar Mukherjee, giáo sư dịch tễ học và thống kê sinh học tại Đại học Michigan, cho biết có nhiều khu vực ở Ấn Độ không thể thu thập dữ liệu đáng tin cậy.
"Mọi thứ rối tung lên, tôi cảm giác không ai hiểu rõ tình hình", ông Mukherjee nói.
Surat là thành phố lớn thứ hai của bang Gujarat. Tại hai cơ sở hỏa táng Kurukshetra và Umra, hơn 100 thi thể được hỏa thiêu mỗi ngày theo quy định về Covid-19. Con số này cao gấp 4 lần thống kê chính thức của nhà chức trách về số người tử vong vì Covid-19.
Prashant Kabrawala, đại diện của Narayan Trust, tổ chức điều hành cơ sở hỏa táng Ashwinikumar, từ chối cung cấp con số thi thể được hỏa thiêu theo quy định chống dịch. Tuy nhiên, người này nói số vụ hỏa táng đã tăng gấp 3 lần trong những tuần gần đây.
"Tôi chưa từng chứng kiến quá nhiều thi thể được hỏa táng như vậy suốt những năm qua", ông Kabrawala nói.
Người phát ngôn chính phủ Ấn Độ tại Gujarat từ chối bình luận trước chênh lệch về số ca tử vong và số người được hỏa táng liên quan tới dịch bệnh.
Ấn Độ không phải quốc gia duy nhất dữ liệu thống kê về virus corona bị đặt câu hỏi. Nhưng tài liệu khoa học cùng lời khai của nhân viên hỏa táng cho thấy tỷ lệ chênh lệch về số ca tử vong được báo cáo chính thức ở Ấn Độ cao hơn nhiều so với các nước khác.
Nghiên cứu của giáo sư Mukherjee đối với làn sóng dịch bệnh đầu tiên ở Ấn Độ cho thấy số ca nhiễm virus nhiều hơn 11 lần so với báo cáo chính thức, con số này tương đồng so với nghiên cứu ở các nước khác.
Thế nhưng, chênh lệch về số ca tử vong được chính thức báo cáo rơi vào khoảng từ 2-5 lần, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu.
Lò thiêu cháy không ngừng nghỉ
Tại Lucknow, thủ phủ bang Uttar Pradesh, dữ liệu từ cơ sở hỏa táng lớn nhất có tên Baikunthdham, nơi chỉ xử lý những thi thể bệnh nhân Covid-19, cho thấy số thi thể được đưa tới cao gấp đôi so với con số người chết vì virus corona được chính phủ ghi nhận.
Đó là chưa kể dữ liệu từ những cơ sở hỏa táng khác, hoặc các trường hợp bệnh nhân được chôn cất theo phong tục của người Hồi giáo - cộng đồng chiếm 1/4 dân số của Lucknow.
Azad, quản lý cơ sở Baikunthdham, cho biết số thi thể được hỏa táng theo quy định chống dịch đã tăng gấp 5 lần trong những tuần gần đây.
"Chúng tôi làm việc không kể ngày đêm. Lò thiêu đỏ lửa liên tục, nhưng nhiều thi thể vẫn phải xếp hàng", ông Azad cho biết.
Chính quyền bang Uttar Pradesh từ chối phản hồi đề nghị bình luận về dữ liệu người chết vì Covid-19.
Tình trạng các trường hợp hỏa thiêu lớn gấp nhiều lần số người tử vong vì Covid-19 cũng được ghi nhận tại nhiều nơi khác khắp Ấn Độ.
 |
| Nhân viên cơ sở hỏa táng ở New Delhi mệt mỏi sau một ca làm việc. Ảnh: QZ. |
Ở Bhopal, thủ phủ bang Madhya Pradesh, ghi nhận trong 4 ngày của tháng 4 cho thấy 187 thi thể được hỏa thiêu theo quy định chống dịch. Thế nhưng, con số người chết vì virus corona do nhà chức trách công bố chính thức chỉ là 5.
Tuần trước, tờ Sandesh đưa tin 63 thi thể được tới một bệnh viện chỉ dành cho bệnh nhân Covid-19 ở thành phố Ahmedabad. Thế nhưng, cũng ngày hôm đó, nhà chức trách thành phố chỉ thống kê 20 người tử vong vì virus corona.
Tạp chí y khoa Lancet cho biết chỉ chưa tới 25% số ca tử vong tại Ấn Độ được xác nhận y tế, điều này đồng nghĩa con số chính xác người chết vì Covid-19 ở nhiều khu vực không thể xác định được.
"Phần lớn trường hợp tử vong không được báo cáo, vì vậy việc tính toán xác thực là bất khả thi", giáo sư Mukherjee cho biết.
