Khi lưỡng viện quốc hội kiểm phiếu để xác nhận kết quả bầu tổng thống Mỹ, hàng nghìn người đã xông vào Điện Capitol, gây náo loạn vì cho rằng cuộc bầu cử "bị đánh cắp". Đối với những nhà nghiên cứu chủ nghĩa cực hữu cực đoan trên Internet, điều đó không có gì ngạc nhiên.
"Trong nhiều tuần, những kẻ cực đoan liên tục bày tỏ trên Internet ý định tham gia biểu tình vào ngày 6/1, không nao núng khi nói đến hỗn loạn và bạo lực", Jared Holt, chuyên gia nghiên cứu chủ nghĩa cực hữu cực đoan và thông tin sai lệch tại Trung tâm Nghiên cứu Pháp y Kỹ thuật số của Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết.
 |
| Ông Trump đã bị nhiều mạng xã hội khóa tài khoản sau vụ bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6/1. Ảnh: Shutterstock. |
Lên kế hoạch bạo loạn trên Facebook
6/1 được xem là "ngày định đoạt" khi lưỡng viện quốc hội tổ chức kiểm phiếu đại cử tri, qua đó công nhận chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden. Việc công nhận đã hoàn tất vài giờ sau khi đám đông được giải tán.
Theo BuzzFeed, kế hoạch tấn công Điện Capitol đã xuất hiện trên các diễn đàn cánh hữu và mạng xã hội chính thống. Những cuộc thảo luận ngày càng sôi nổi, mang tính bạo lực khi gần đến ngày 6/1.
Tổ chức phi lợi nhuận Advance Democracy nói với BuzzFeed rằng 50% bài đăng nổi bật trên diễn đàn cánh hữu TheDonald vào ngày 4/1 là kêu gọi biểu tình vào ngày 6/1.
"Hãy tưởng tượng nếu tất cả người yêu nước tập trung ở Washington, xông vào Thượng viện, Tòa án Tối cao và hội trường quốc hội để tiếp quản họ", thành viên website Parler cho biết trong một bình luận được Bloomberg trích dẫn. Lời kêu gọi bạo lực liên tục được đưa ra trên Parler trong suốt cuộc bạo loạn.
 |
| Người biểu tình xông vào Điện Capitol, phản đối kết quả bầu tổng thống. Ảnh: Reuters. |
Theo Business Insider, người ủng hộ Tổng thống Trump đã tập hợp thành nhiều nhóm riêng tư trên Facebook để lên kế hoạch biểu tình. Ngày 5/1, phóng viên BuzzFeed đã tìm thấy nhóm Facebook với gần 8.000 thành viên có tên "Red State Secession", kêu gọi một cuộc "cách mạng Mỹ lần thứ 2" vào ngày 6/1.
Cuộc trò chuyện trong các nhóm nhỏ, cực hữu trên Facebook trở nên bạo lực hơn khi gần đến 6/1. "Sẽ có nội chiến lớn nếu quốc hội chấp thuận cuộc bầu cử bị đánh cắp", một người dùng Facebook đăng trong nhóm "Joe Biden không phải Tổng thống của tôi", theo Bloomberg.
Trên Twitter, các tài khoản liên quan đến QAnon - nhóm cực hữu tuyên truyền thuyết âm mưu - liên tục nhắc đến ngày 6/1, với khoảng 20.800 tài khoản đề cập đến ngày này.
Cả Facebook và Twitter chưa đưa ra bình luận về những bài viết.
Sẽ ra sao nếu ông Trump mất Facebook, Twitter?
Trong 4 năm nhiệm kỳ, mạng xã hội trở thành công cụ đắc lực để ông Trump chia sẻ thông tin. Dù tổng thống nhiều lần vi phạm chính sách, cách xử lý của các mạng xã hội chỉ là gắn thẻ bài đăng, giải thích về “tự do ngôn luận” để tổng thống tiếp tục được đăng bài. Họ lo rằng sẽ bị ông Trump và đồng minh chỉ trích.
Đến ngày 6/1, cuộc nổi loạn tại Điện Capitol dường như là “giọt nước tràn ly” với Facebook, Twitter hay Google. Họ đã có hành động mạnh mẽ nhất đối với tổng thống.
Mark Zuckerberg, CEO Facebook cho biết sẽ khóa tài khoản của ông Trump ít nhất là đến 20/1, ngày nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden. Trong bài đăng công khai, Zuckerberg cho biết “rủi ro khi để tổng thống sử dụng dịch vụ của chúng tôi lúc này là quá lớn”.
 |
| Cảnh sát và người biểu tình đụng độ tại Điện Capitol ngày 6/1. Ảnh: Getty Images. |
Trước đó, Twitter và YouTube đã gỡ video ông Trump ủng hộ bạo loạn, tuyên bố cuộc bầu cử 2020 có gian lận. Twitter cũng khóa tài khoản tổng thống trong 12 giờ, dọa cấm vĩnh viễn nếu ông tiếp tục vi phạm, trong khi YouTube sẽ gắn cảnh báo với kênh đăng video sai sự thật.
Dù vậy, những động thái trên có thể chỉ là khởi đầu. Theo New York Times, một số nhân viên Twitter, Facebook muốn cấm vĩnh viễn tài khoản của ông Trump, cho rằng nguy cơ bạo lực tiếp tục xảy ra từ bài đăng của tổng thống là quá lớn.
Giải pháp trong ngắn hạn của ông Trump khi bị chặn trên Facebook, Twitter là chuyển sang những mạng xã hội thay thế như Parler và Gab. Ngày 6/1, CEO Andrew Torba của Gab xác nhận đang liên lạc với đội ngũ của Tổng thống Trump để tạo tài khoản cho ông.
Tuy nhiên, lượng người dùng và văn hóa của các nền tảng này có thể không phù hợp với tổng thống. Ngay cả khi ông Trump xây dựng mạng xã hội riêng, nó sẽ không có được điều mà Facebook, Twitter đang làm: sự theo dõi của hàng chục triệu chính trị gia, lan tỏa tin tức đến bàn làm việc mọi hãng thông tấn trên thế giới.
