Mới đây, Tổng cục thống kê công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7/2016 đã tăng 0,13% so với tháng trước và tăng 2,39% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, sau 7 tháng, CPI đã tăng 2,48% - bằng một nửa mục tiêu kế hoạch cả năm so với tháng 12 năm trước.
HSC đánh giá, nhân tố mùa vụ cộng với tác động gián tiếp của các đợt tăng giá xăng vào tháng 6 dẫn đến CPI tháng 7 tăng, mặc dù giá cả trong tháng 7 không thay đổi nhiều so với tháng liền trước.
Có 9 trong số 10 nhóm mặt hàng có chỉ số giá tăng so với tháng liền trước và có một nhóm mặt hàng giảm. Tuy vậy, mức độ tăng giảm là không lớn ngoại trừ nhóm hàng vận tải và viễn thông có mức tăng 1,19% so với cùng kỳ. Về tốc độ tăng so với tháng liền trước, có 8 trong số 10 nhóm hàng có sự giảm tốc và 2 nhóm có sự tăng tốc.
Cụ thể, chỉ số giá nhóm hàng vận tải & viễn thông tăng 1,19% so với tháng liền trước do ảnh hưởng gián tiếp từ đợt tăng giá xăng với mức tăng 4,3% vào ngày 4/6. Nhóm hàng lương thực & thực phẩm giảm 0,05% so với tháng liền trước chủ yếu là do nguồn cung lương thực & thực phẩm tăng mạnh sau vụ thu hoạch (miền Bắc thu hoạch xong vụ lúa Đông Xuân và miền Nam đang thu hoach lúa Hè Thu).
 |
| Diễn biến lạm phát qua các tháng gần đây. Nguồn: Tổng cục Thống kê |
HSC cho rằng áp lực lạm phát sẽ gia tăng trong những tháng tới – Từ giờ đến cuối năm, áp lực lạm pháp từ nâng giá dịch vụ công là viện phí và học phí sẽ làm CPI tăng tốc. Học phí và viện phí tăng tập trung vào tháng 8 & tháng 9 cho dù vẫn được chia dần làm nhiều đợt.
Học phí tăng chủ yếu vào đầu năm học mới vào tháng 9 vì theo Nghị định 86/2015/NĐ-CP học phí ở bậc giáo dục đại trà sẽ được điều chỉnh theo quyết định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và dựa trên mức lạm phát bình quân hàng năm. Trong khi đó ở bậc đại học và giáo dục nghề nghiệp (do Nhà nước tài trợ cơ sở vật chất và quản lý), học phí sẽ tăng khoảng 10% mỗi năm.
Viện phí đối với người bệnh có bảo hiểm y tế tăng thêm 50% chia làm 2 đợt, viện phí tăng do cộng thêm các chi phí trực tiếp, phụ cấp đặc biệt và chi phí tiền lương. Đợt 1 đã diễn ra vào tháng 3 với viện phí nhiều dịch vụ y tế tăng bình quân 30%. Đợt 2 cộng thêm chi phí tiền lương sẽ bắt đầu từ tháng 8 với mức viện phí mới sẽ áp dụng dần trong 5 tháng. Các tỉnh thành tập trung đông dân cư với tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế cao sẽ áp dụng viện phí mới nêu trên.
Trong báo cáo gần đây gửi Quốc hội, Chính phủ đề cập đến khả năng lạm phát có thể vượt mục tiêu 5% trong năm nay.
Tuy nhiên, HSC không lo ngại nhiều về lạm phát và giữ nguyên dự báo cho cả năm là 5%. Chi phí dịch vụ công tăng cộng với giá nông sản tăng một chút kể từ đầu năm sẽ làm CPI tăng nhưng có những nhân tố làm giảm nhẹ hay triệt tiêu bớt những ảnh hưởng tăng giá nói trên.
HSC thấy có 3 nhân tố có thể làm giảm bớt áp lực tăng giá là (1) giá hàng hóa cơ bản như dầu thô đã chạm đỉnh và đang dư cung sản phẩm xăng dầu nên có thể giá nhiên liệu sẽ giảm tiếp (2) mùa thu hoạch diễn ra gần đây cho thấy áp lực giá lương thực & thực phẩm có thể dịu xuống (3) tác động của việc mở rộng mạnh kênh phân phối hiện đại đối với giá cả hàng hóa chưa được đưa vào các mô hình dự báo lạm phát.
