Bước vào một trong những cửa hàng bán dao ở thị trấn Thiers (Pháp), Bill Harby (phóng viên của BBC) tưởng như đang lạc vào một cửa hàng đồng hồ ở Thụy Sĩ.
Rất nhiều loại khác nhau để du khách lựa chọn, từ kiểu dao gấp hiếm với phần chuôi dao làm bằng răng voi ma mút đến những lưỡi dao bằng thép Damacus được làm thủ công có giá hàng nghìn euro. Dao săn có giá 50-500 euro.
 |
| Thiers được xem là thủ phủ của các loại dao gấp ở châu Âu. Ảnh: Getty. |
Người ta coi Thiers là thủ phủ của các loại dao gấp ở châu Âu. Đó là lý do Harby đến đây.
"Tôi thích một con dao được làm thủ công có kèm chốt mở nút chai. Yêu cầu này giúp tôi hạn chế tình trạng vung tay quá trán", ông nói.
Harby cho biết ông không bao giờ rời khỏi nhà mà không chọn một con dao từ bộ sưu tập của mình và bỏ nó vào trong túi. Ông cũng chưa bao giờ bỏ lỡ cơ hội sử dụng dao ngay cả với những việc đơn giản như cắt quả chuối.
 |
| Harby không bỏ lỡ bất cứ cơ hội nào sử dụng dao. Ảnh: Bill Harby. |
Con dao biểu tượng của thị trấn
Harby cho biết thị trấn nhỏ vùng Auvergne ông bằng lịch sử nghề thủ công lâu đời. Dựa theo những dấu vết cổ trên đá được tìm thấy ở sông Durolle, nghề làm dao có thể đã xuất hiện ở đây từ thế kỷ 15, thậm chí sớm hơn (thế kỷ 13).
Bản thân người đàn ông cho Harby xem đạo trong cửa hàng đã tự tay làm ra rất nhiều đạo. Những ngón tay của ông nứt nẻ và lấm đen.
 |
| Domninique Chambriard là người góp phần vào bảo tồn thiết kế dao đặc trưng của thị trấn. Ảnh: Bill Harby. |
Khoác chiếc áo truyền thống màu xanh của người lao động, Dominique Chambriard hãnh diện dẫn phóng viên BBC tới xem con dao mang tính biểu tượng của vùng, Le Thiers. Con dao này được thiết kế vào năm 1993 bởi Hội Huynh đệ dao Thiers.
Với mục đích tạo ra một con dao độc đáo cho thị trấn, trong một thời gian, 15 thợ làm dao địa phương (kể cả Chambriad) đã tạo ra một thiết kế đơn giản và tinh tế dựa trên ý tưởng của các vị tiền bối hồi thế kỷ 16.
"Chúng tôi đặt ra 2 ưu tiên: thiết kế đẹp nhưng đơn giản và chức năng tốt", Chambriad chia sẻ.
Ngày nay, những ưu tiên đó được thể hiện rõ nét trên các biến thể khác nhau dựa trên thiết kế đã được chấp thuận. Những con dao gấp hiện đại này thường được một nghệ nhân lắp ráp, chủ yếu là thủ công kết hợp sử dụng búa, kéo cắt thép, máy mài và máy đánh bóng chạy điện.
 |
| Nghề làm dao tại Thiers xuất hiện ở thị trấn vào khoảng thế kỷ 15, thậm chí sớm hơn. Ảnh: Bill Harby. |
Hiện tại, hơn 200 đại lý, các xưởng làm dao gia đình nằm trong Hội Huynh đệ Dao Thiers bao gồm Coutellerie Robert-David (một cửa hàng gia đình lâu đời hoạt động dưới nhiều cái tên khác nhau kể từ năm 1919). Cửa hàng này bán nhiều loại dao khác nhau, gồm phiên bản của Le Thiers, con dao mang tính biểu tượng.
Stephane Brossard (cháu trai của người sáng lập xưởng) cho biết khách hàng có thể đặt mua phiên bản dao Le Thiers và tự chọn chất liệu ưng ý cho chuôi dao, lưỡi dao và lò xo gấp lưỡi.
"Brossard cho tôi xem hết con dao này tới con dao khác với các loại chuôi và lưỡi khác nhau. Tôi muốn chuôi gỗ hay chuôi làm từ sừng động vật hoặc từ xương? Lưỡi dao thì sao? Đó sẽ là thép không gỉ mạ bóng hay thép Damascus bóng bẩy có hoa văn phức tạp?
Cuối cùng, tôi chọn loại chuôi làm từ xương lạc đà có màu cam xanh và lưỡi thép Damascus. Tổng cộng hết 407 euro", Harby thông tin.
 |
| Các nghệ nhân làm dao tại thị trấn Thiers luôn làm từng sản phẩm một cách thủ công. Ảnh: Bill Harby. |
Những nghệ nhân làm dao của thị trấn
Stephane Renard là nghệ nhân làm dao tại Thiers với 25 năm tuổi nghề. Trong 90 phút, ông vui vẻ lắp ráp, mài, gõ, đánh bóng và tinh chỉnh con dao có chốt mở nắp chai cho Harby.
Đó là một con dao Le Thiers kinh điển. Tuy nhiên, trong thị trấn này, không phải nghệ nhân nào cũng kính cẩn nghiêng mình trước "tượng đài" mẫu dao chuẩn.
Roland Lannier, một người sinh trưởng trong một gia đình không liên quan đến nghề làm dao ở gần Paris, làm người bán dao kéo ở Thiers từ khi ông 18 tuổi.
Sau này, ông làm cho Perceval, một xưởng danh tiếng ở Thiers. Hiện tại, ông tự sản xuất dao dưới thương hiệu của riêng mình.
Những con dao của ông hoàn toàn không mang tính truyền thống của Thiers. Chuôi dao vát nghiêng được cắt từ đĩa than nghe nhạc cũ. Con dao được trang trí bởi bất cứ thứ gì, từ thiết kế ca rô đến cá nhãn album nhạc.
Một trong những con dao nổi tiếng nhất của Lannier mang tên "Why So Serious?" (tạm dịch: Sao phải nghiêm túc vậy?), được đặt tên để tưởng nhớ tài tử điện ảnh quá cố Heath Ledger - người đã diễn vai Joker trong bộ phim Batman: Kỵ sĩ bóng đêm.
Thật vậy, sao phải nghiêm túc? Trong các cửa hàng ở Thiers, Harby thường thấy khách hàng nhíu mày, cố thử xem trong số hàng trăm con dao độc đáo, cái nào sẽ khiến họ vừa lòng nhất.
Tất nhiên, ông cũng là một trong số những người khách đó. Trong 3 ngày ở đây, Harby đã đi qua đi lại biết bao lần, thòm thèm hết con dao này đến con dao khác. Biết bao nhiêu dao đẹp và con nào ông cũng muốn mua về.
Tuy nhiên, cuối cùng Harby chỉ mua một con dao duy nhất. Đây chính là dao Le Thiers mà ông đã chứng kiến cả quá trình làm ra nó.
