Nhớ thủa nhỏ sáng đi học vội vàng, tôi lại chạy ra đầu ngõ mua một nắm xôi xéo nhỏ bỏ vào cặp sách chạy vội đến trường. Xôi có màu vàng ruộm được bọc lá sen thơm, phủ trên từng lát xéo đậu cũng vàng óng ả, béo bùi bởi lớp mỡ thơm và thật nhiều hành phi giòn, ngon miệng, ngon mắt đến lạ lùng. Trong tiết trời lạnh buốt của mùa đông, gói xôi nóng hổi, ăn miếng nào ấm cái bụng đến đó.
Khi xa Hà Nội, tôi cứ nhớ mãi cái hương vị xưa ấy. Không còn gánh hàng xôi nơi đầu ngõ thân thương, tôi đã tự tìm hiểu và học cách được cách nấu xôi xéo để cho chồng và các con tôi biết thêm về một thứ quà sáng tuy bình dị nhưng không kém phần ngon miệng và rất đỗi thân quen với người dân Hà thành.
Nguyên liệu làm xôi xéo
- 500 gram gạo nếp (Nên chọn gạo nếp cái hoa vàng hạt bóng mẩy đều)
- 200 gram đậu xanh (loại đã cà vỏ)
- 1 thìa cà phê bột nghệ
- 300 gram hành khô
- 200 gram mỡ gà
- 1,5 thìa cà phê muối
Sơ chế
- Vo sạch gạo nếp, ngâm ít nhất 8 tiếng hoặc ngon nhất là ngâm gạo qua đêm với 1 thìa cà phê muối và 1 thìa cà phê bột nghệ (giúp hạt xôi đậm đà, và có màu vàng óng ả). Trước khi bắt đầu thổi xôi, bạn đãi gạo cho thật sạch hết mùi bột nghệ và để gạo khô ráo.
 |
| Hạt xôi sau khi được thêm bột nghệ sẽ có màu vàng óng... |
- Đậu xanh ngâm nước ấm 3 giờ rồi để ráo.
- Hành khô bóc vỏ, cắt mỏng, trải đều ra khay phơi nắng 1 giờ cho hơi se lại, mục đích giúp hành phi giòn.
- Rửa sạch mỡ gà, thắng lấy nước. Để lại một vài miếng để thổi cùng xôi, sẽ tạo cho hạt xôi bóng và có mùi thơm hấp dẫn.
Hướng dẫn làm xôi xéo
- Đặt chõ lên bếp, khi nước sôi, bạn hạ nhỏ lửa rồi cho gạo và miếng mỡ gà vào chõ. Lưu ý muốn xôi chín đều, không nát bên dưới thì nên tạo một cái giếng ở giữa để nước thoát hơi đều. Sau 15 phút, lấy đũa đảo đều cho xôi và mỡ gà quện nhau,hạt gạo chín đều. Nấu chừng 20 phút, miết tay thấy hạt gạo không còn nhân là xôi chín.
- Đậu xanh trộn cùng 1/2 thìa cà phê muối, xóc đều rồi cho vào xửng hấp chín (20 phút). Khi đậu còn nóng ấm, bỏ ngay ra cối giã mịn (hoặc có thể cho vào máy xay sinh tố xay đến khi nhuyễn mịn). Bỏ đậu xanh đã giã nhuyễn ra một cái khăn xô ẩm nắm chặt đậu thành những viên tròn. Các bạn nhớ nắm đậu khi còn ấm, hạt đậu sẽ không bị tơi ra rời rạc.
- Dùng 1 chiếc chảo sâu lòng hoặc 1 chiếc nồi nhỏ thắng mỡ gà, vớt bỏ tóp mỡ đi lấy nước mỡ để phi hành.
- Mỡ sôi thả hành vào, vặn lửa nhỏ và phi đến khi hành có màu vàng đều là tắt bếp. Vớt hành và trải đều ra giấy thấm dầu cho ráo mỡ. Muốn hành giòn ngon, không nên cắt hành quá mỏng (dễ bị cháy và ỉu nhanh).
 |
| Xôi xéo có thể ăn kèm với giò, chả quế... |
Thưởng thức
Xới xôi nóng ra đĩa, dùng dao thái đậu xanh mỏng lên trên mặt xôi, rưới mỡ gà đều, rắc hành phi lên trên cùng. Xôi sẽ thật thơm ngon, đúng điệu khi được gói bằng lá sen, buộc bên ngoài bằng sợi rơm nếp.
Thứ xôi xéo xưa kia chỉ mộc mạc là vậy. Ngày nay thì xôi xéo có thể ăn kèm cùng thịt trứng kho, chả cốm, ruốc, lạp xưởng cũng rất ngon.
Một món ăn thuần túy giản đơn nhưng không kém phần tinh tế. Một gói xôi tuy nhỏ nhưng chứa đựng bao tâm tình người Tràng An.
