Sau khi được Quốc hội Việt Nam và Nghị viện EU phê chuẩn, Hiệp định thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA) chính thức có hiệu lực từ 1/8.
Đây là hiệp định thương mại tự do đầu tiên mà EU ký với một nước đang phát triển ở khu vực châu Á. Đồng thời, đây cũng là hiệp định tiên tiến, mở cửa nhất Việt Nam từng tham gia với những cam kết thuận lợi chưa từng có.
Hai bên cam kết xóa bỏ gần như tất cả dòng thuế theo lộ trình 7-10 năm. Số ít dòng thuế còn lại cũng được hưởng hạn ngạch với thuế suất 0%. Đồng thời, EU và Việt Nam cam kết mở cửa các thị trường dịch vụ và đầu tư hấp dẫn như tài chính ngân hàng, thương mại điện tử, logistics... và những lĩnh vực mới như mua sắm chính phủ, thương mại và phát triển bền vững...
Hiệp định đôi bên cùng có lợi
Phát biểu tại diễn đàn hợp tác thương mại và công nghiệp với đối tác EU ngày 31/7, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng khẳng định EVFTA sẽ thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và EU, qua đó đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp 2 bên.
Những cam kết trong EVFTA được kỳ vọng sẽ mở rộng thị trường cho hàng hóa xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam như nông sản nhiệt đới, thủy sản, giày dép, dệt may, đồ gỗ... Việt Nam cũng tiếp cận các sản phẩm ôtô, dược phẩm, hóa chất, máy móc, thiết bị phụ trợ... của EU.
Đặc biệt, EVFTA tạo nên ưu thế lớn cho các nhà đầu tư châu Âu để phát triển mạnh mẽ tại thị trường vốn được coi là năng động nhất Đông Nam Á và là cửa ngõ của khu vực.
Theo nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cùng với Hiệp định Bảo hộ đầu tư EU - Việt Nam (EVIPA), EVFTA dự kiến sẽ thúc đẩy GDP của Việt Nam tăng thêm 4,6% và xuất khẩu sang EU tăng thêm 42,7% vào năm 2025. Ủy ban châu Âu ước tính GDP của EU sẽ tăng thêm 29,5 tỷ USD và xuất khẩu sang Việt Nam tăng 29% vào năm 2035.
Trong 18 năm gần nhất, kim ngạch thương mại 2 chiều Việt Nam - EU đã tăng gần 14 lần từ mức 4,1 tỷ USD năm 2000 lên 56,45 tỷ USD năm 2019. Trong đó, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam (sau Mỹ), còn Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU (sau Singapore) tại ASEAN.
 |
| Đồ họa: Phượng Nguyễn. |
Cuộc khảo sát mới nhất trong Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy 74% lãnh đạo doanh nghiệp thành viên nhận định EVFTA sẽ có tác động tích cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian ngắn. Về dài hạn, tỷ lệ đánh giá tích cực lên đến 90%.
Chia sẻ về kỳ vọng sau EVFTA, ông Guru Mallikarjuna, Tổng giám đốc Bosch Việt Nam, cho rằng hiệp định thế hệ mới này sẽ thúc đẩy Việt Nam nâng cao chất lượng nhân sự và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số tại các doanh nghiệp, nhằm cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Xét về đầu tư, đối với vị doanh nhân này, EVFTA không chỉ khuyến khích đầu tư FDI, mà chính xác hơn là khuyến khích đầu tư FDI chất lượng cao, tức đầu tư vào công nghệ và các thành phần mang lại giá trị kinh tế cao trong chuỗi cung ứng. Do đó, cũng như nhiều doanh nghiệp châu Âu khác tại Việt Nam, ông chờ đợi các cơ chế thu hút FDI vào các lĩnh vực này.
Liên quan đến vấn đề này, ông cũng đề xuất các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) của Việt Nam trở thành đối tác của những công ty đa quốc gia. Qua đó, SMEs Việt có thể tích hợp các công nghệ, quy trình vận hành, sản xuất, kinh doanh của những đơn vị lớn này vào hoạt động hàng ngày để nâng cao năng suất và chất lượng.
Tiên quyết là nội lực của mỗi doanh nghiệp
Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho rằng doanh nghiệp Việt cần phải thay đổi tư duy tiếp cận toàn cầu, nỗ lực chủ động nâng cao năng lực sản xuất và khả năng tham gia thương mại quốc tế để tận dụng những lợi thế mà Hiệp định EVFTA đem lại.
 |
| Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trao công hàm thông báo phê chuẩn EVFTA cho Đại sứ EU tại Việt Nam Giorgio Aliberti ngày 18/6. Ảnh: Bộ Ngoại giao. |
Ông Trần Ngọc Quân, Tham tán thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU khuyến nghị mỗi doanh nghiệp cần tự ý thức kinh doanh bài bản nhằm thiết lập quan hệ bền vững, lâu dài với EU.
Đồng thời, việc không tham gia vào các hành vi gian lận thương mại, gian lận xuất xứ để trục lợi từ EVFTA cũng là cách doanh nghiệp tự bảo vệ mình và ngành nghề mình kinh doanh.
Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng khẳng định Chính phủ và Bộ Công Thương, cùng hệ thống các Thương vụ Việt Nam tại các nước EU sẽ nỗ lực hết sức để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam về thông tin thị trường, kết nối với đối tác EU và hỗ trợ giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thâm nhập thị trường và kinh doanh.
Đồng thời, Việt Nam cũng sẽ lựa chọn những doanh nghiệp có thực lực, quyết tâm và khát vọng để hợp tác với doanh nghiệp châu Âu.
