Đại tá, GS.TS Cao Tiến Đức, Chủ nhiệm khoa Tâm thần, Bệnh viện Quân y 103 (Hà Nội), cho biết từng tiếp nhận điều trị cho bệnh nhân mắc hội chứng kích động hoàng hôn.
Nam bệnh nhân từng đang ngủ, tỉnh dậy đi lại, quét nhà. Khi người nhà ngăn cản, bệnh nhân đã tấn công đến mức người nhà phải nhập viện. Tuy nhiên, sau đó, bệnh nhân lại lên giường đi ngủ và không nhớ những gì đã xảy ra.
Nói về hội chứng này, chuyên gia cảnh báo trong trạng thái kích động, người bệnh có thể có những hành vi nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh.
Hội chứng này có thể xuất hiện rất đột ngột, duy trì trong thời gian ngắn và kết thúc cũng rất nhanh. Đây là trạng thái ý thức bị thu hẹp, có nghĩa là ý thức của bệnh nhân không bị mất hoàn toàn mà nó rơi vào trạng thái nửa tối nửa sáng (hoàng hôn).
Bệnh nhân bị rối loạn ý thức hoàng hôn sẽ có trạng thái miên hành hay nguyệt hành, có nghĩa là trong giấc ngủ người bệnh trở dậy, đi lại, thực hiện một số động tác tự động, sau đó lại lên giường ngủ. Nếu bị cản trở người bệnh có thể tấn công mãnh liệt. Sau đó bệnh nhân sẽ lên giường đi ngủ như bình thường. Lúc tỉnh dậy, người bệnh không nhớ gì về hành động của mình xảy ra trong cơn.
Một trạng thái khác có thể gặp là bệnh nhân có cơn tự động lang thang, đi lang thang không mục đích, có cơn chạy thẳng, cơn đốt nhà, cơn giết người hết sức nguy hiểm.
Ý thức lúc nửa sáng nửa tối nó có thể xuất hiện vào buổi sáng, trưa, chiều, tối, đêm. Hội chứng kích động hoàng hôn xảy ra khi bệnh nhân có những tổn thương tại não hoặc các bệnh thực thể nặng ở não, có thể gặp ở cả bệnh nhân Alzheimer.
Người mắc phải hội chứng này vẫn có thể sinh hoạt như người bình thường. Cách duy nhất để phát hiện ra người mắc phải hội chứng này là có hoang tưởng ảo giác, có cơn tự động, ý thức hoàng hôn (ý thức thu hẹp) và thường lặp đi lặp lại.
 |
| Giáo sư Cao Tiến Đức. Ảnh: HQ . |
Có thể giết người trong cơn bệnh
PGS.TS Cao Tiến Đức cảnh báo: “Điều nguy hiểm của bệnh nhân mắc phải hội chứng kích động hoàng hôn là trong cơn bệnh nhân có thể tấn công bất cứ ai, đập phá những gì mà bệnh nhân gặp, bị cản trở trên đường đi không kể là người hay vật. Thậm chí, họ có thể chém giết bất cứ ai. Rất nhiều vụ án thương tâm đã xảy ra trong tình trạng ý thức của bệnh nhân bị thu hẹp. Thực tế, đã có người cầm dao mổ lợn gặp bất cứ ai là chém. Tuy nhiên, sau khi tỉnh lại bệnh nhân thường không nhớ được gì”.
Theo GS.TS Cao Tiến Đức, người bệnh khi xuất hiện hội chứng sẽ mất năng lực định hướng, nghĩa là không biết mình là ai, đang ở đâu, không nhận thức được thời gian. Người bệnh có thể có ảo giác ghê rợn, nhìn thấy xác chết, người khác tấn công bản thân đôi khi có kèm ảo thanh ra lệnh.
Có những trường hợp bệnh nhân có những cảm xúc căng thẳng, buồn rầu bất thường, tư duy hoang tưởng, hành vi đập phá. Bệnh nhân ít khi nhớ những gì xảy ra.
Biểu hiện lâm sàng là những cơn kích động tâm thần vận động, có những cơn rối loạn tâm thần, hoang tưởng ảo giác, kích động, tự động đốt nhà, giết người, có bệnh nhân vẫn có thể chơi được những bản nhạc rất hoàn chỉnh, có người vẫn có thể lái xe bình thường hay đơn giản như cởi khuy áo, cài khuy áo, mà không có ý thức về việc đó.
“Nhìn bề ngoài các hoạt động rất ăn khớp và hoàn chỉnh. Người khác có thể thấy người bệnh như là một người bình thường nhưng trên thực tế ý thức của họ không hề tỉnh táo. Cơn rối loạn ý thức hoàng hôn kết thúc đột ngột có thể kèm theo sau là giấc ngủ say”, GS.TS Cao Tiến Đức cho hay.
