|
|
Ông Firoz Multani, nhà sáng lập BlockAura. Ảnh: Bloomberg. |
Theo Bloomberg, anh Sanjay Kamble không khác gì “trúng số độc đắc” khi đồng token mà anh đầu tư đã tăng khoảng 3.100% sau 8 tháng. Hiện anh đã từ bỏ công việc nhân viên marketing của mình và và trở thành diễn giả về tiền mã hóa.
Gần đây, anh Kamble quay trở về quê hương tại một vùng nông thôn ở Ấn Độ để giới thiệu mọi người về đồng tiền mã hóa có tên gọi là BlockAura. Anh khuyến khích nông dân, giáo viên, các bà nội trợ, bạn bè, người thân và hàng xóm tham gia đầu tư cùng mình và cam kết rằng tài sản của họ sẽ tăng gấp ba lần sau 300 ngày.
Cơ chế kiếm tiền như đa cấp
Anh Kamble là một trong số hàng nghìn nhà đầu tư ở Ấn Độ đặt cược cả sự nghiệp vào tiền mã hóa. Hàng loạt các công ty khởi nghiệp hứa hẹn mang lại mức lợi nhuận cao tới 25% trong một tháng. Đây là khoản thưởng dành cho những người chấp nhận mua vào các đồng token có tính thanh khoản kém. Bên cạnh đó, nhà đầu tư còn được tặng thêm phần thưởng khi giới thiệu thêm người tham gia giao dịch.
 |
| Gian hàng của BlockAura tại sự kiện Crypto Expo ở Dubai. Ảnh: Bloomberg. |
Khoản lợi nhuận mà tiền mã hóa mang lại quá hấp dẫn so với một đất nước có thu nhập bình quân đầu người thuộc hàng thấp nhất thế giới. Tuy nhiên, các chuyên gia tại Strategy India cảnh báo đây là mô hình kinh doanh dựa theo kế hoạch kim tự tháp.
Hiện tài sản kỹ thuật số mà Kamble mời chào tiềm ẩn nhiều rủi ro. Sự sụp đổ của FTX khiến tình trạng hỗn loạn lan tới nhiều doanh nghiệp khác trong giới tiền số. Công ty cho vay tiền mã hóa BlockFi đã nộp đơn xin phá sản trong tuần này. Công ty môi giới Genesis cũng đang chật vật tìm cách thoát khỏi vết xe đổ tương tự. Ông Changpeng Zhao (CZ), người sáng lập sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới Binance Holdings, cho rằng sóng gió vẫn chưa kết thúc.
Theo CoinGecko, giá của đồng BlockAura đã giảm 90%, từ mức cao nhất là 32,3 USD vào tháng 7 xuống còn 3,03 USD. Sau khi lao dốc, BlockAura đã giới hạn số tiền nhà đầu tư rút hàng ngày ở mức tương đương 250 USD để ngăn chặn tình trạng bán tháo. Nhiều người thậm chí không thể cắt lỗ và thoát ra hoàn toàn.
Trước đó, thu nhập hàng ngày của Kamble là 2.000 USD thông qua các giao dịch cùng phần thưởng token kiếm được từ việc giới thiệu người dùng và tái đầu tư. Tuy nhiên, giờ đây, số tiền đó đã bị thuyên giảm rất nhiều.
Cơn sốt kiếm tiền nhanh đang khiến nhiều nhà đầu tư mù quáng trước những cảnh báo về rủi ro gia tăng. Nhiều tên tuổi lớn trong lĩnh vực tài chính đã lên tiếng về vấn đề này.
Vào tháng 9, Giám đốc điều hành JPMorgan Chas mô tả tiền mã hóa là “kế hoạch ponzi phi tập trung”. Không chỉ vậy, ông Daniel, chuyên gia tại Công ty Strategy India, cho biết rủi ro lừa đảo tiềm ẩn rất lớn trong các mạng lưới tiếp thị đa cấp tại thị trường tiền số.
“Điều khác biệt về MLM và các kế hoạch ponzi khác trong thị trường tiền số là quá trình token hóa và khả năng tạo ra các đồng mới theo ý thích. Việc tiếp thị những đồng token này sẽ làm giá của chúng được đẩy lên. Kết cục là những nhà sáng lập sẽ bỏ trốn với số tiền thu được”, ông Eric Jardine, Trưởng nhóm nghiên cứu Tội phạm mạng tại Chainalysis, cho biết.
Không có công ty khởi nghiệp nào tương tự BlockAura bị cáo buộc về tội danh lừa đảo tại Ấn Độ. Tuy nhiên, các chuyên gia bao gồm Redbord, người đứng đầu các vấn đề pháp lý tại Công ty blockchain TRM Labs, cảnh báo rằng việc làm giàu nhanh từ token chỉ khiến nguy cơ lừa đảo tăng lên.
Rủi ro lừa đảo càn quét thị trường
Ấn Độ đã chứng kiến tỷ lệ gian lận tiền mã hóa tăng cao trong những năm gần đây. Vào năm 2018, một cuộc điều tra của cảnh sát đã phát hiện ra hơn 25.000 nhà đầu tư đã bị lừa. Cùng lúc đó, tòa án quốc gia đang xét xử vụ án lừa đảo tiền mã hóa trị giá khoảng 1,6 tỷ USD. Theo BitConnect, một vụ lừa đảo toàn cầu trị giá khoảng 2,4 tỷ USD vào năm ngoái cũng xuất phát từ Ấn Độ.
 |
| Thị trường tiền mã hóa tại Ấn Độ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ảnh: The Economic Times. |
Giới chức Ấn Độ cũng bắt đầu đánh thuế các giao dịch tiền mã hóa trong năm nay. Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ Nirmala Sitharaman cho biết rủi ro lớn nhất đối với các quốc gia là nguy cơ nhiều cá nhân, tổ chức lạm dụng tiền mã hóa để rửa tiền và tài trợ khủng bố.
Một số người bị dồn đến bước đường cùng đã phải lên tiếng. Anh Akhilesh Agarwal, 52 tuổi, đã đầu tư 10.000 USD vào đồng BlockAura vào tháng 5 và tích lũy được 25.000 USD tiền thưởng sau 4 tháng. Tuy nhiên, các biến cố của BlockAura đã xóa sổ toàn bộ số tiền mã hóa cùng với ước vọng làm giàu của anh.
“Tôi đã bị lừa, tôi không muốn lừa thêm người dùng khác nữa. Chỉ rất ít người kiếm được tiền vào thời điểm đầu, khi giá của token tăng lên. Bây giờ, chúng tôi không thể rút tiền”, anh Akhilesh Agarwal chia sẻ trong tuyệt vọng.
Ông Firoz Multani, nhà sáng lập BlockAura, đã từ chối trả lời những chỉ trích của nhà đầu tư. Đồng thời, ông cũng cho biết việc giới hạn rút tiền chỉ là tạm thời. “Đồng tiền này sẽ chạm mốc 100 USD trong vòng một năm tới. Mục tiêu của tôi là không để ai bị mất tiền”, ông Multani khẳng định.
Độc giả Zing có thể tìm đọc thêm các cuốn sách hay về kinh tế tại Tủ sách kiến thức kinh tế. Các cuốn sách cung cấp cho độc giả nhiều kiến thức về kinh tế vĩ mô, chứng khoán, bất động sản, lạm phát, các cuộc suy thoái từng xảy ra, kinh nghiệm quản lý chi tiêu...
