“Vào thời điểm này trong lịch sử, tiếng nói của chúng ta là cần thiết hơn bao giờ hết.”, nữ ca sĩ Jennifer Lopez phát biểu trong lễ trao giải Grammy vào năm ngoái.
Cô trích dẫn câu nói của nữ nhà văn người Mỹ gốc Phi danh tiếng Toni Morrison: “Đây chính xác là thời điểm các nghệ sĩ cần làm việc. Không có thời gian để tuyệt vọng, không có chỗ để than thân trách phận, không có nhu cầu cho sự im lặng và không có chỗ cho sự sợ hãi”.
Grammy 2017 nhuốm màu chính trị với những phản ứng của giới nghệ sĩ đối với các chính sách bài trừ người Hồi Giáo hay chính sách nhập cư hà khắc của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump.
 |
| Oprah Winfrey xuất hiện tại lễ trao giải Quả Cầu Vàng với bài phát biểu xứng tầm tổng thống. Ảnh: Vox |
Còn năm 2018 thì sao? Không phải là Trump nữa. Hiện nay, toàn bộ giới văn nghệ sĩ phương Tây hiện đang dõi mắt về những phong trào về quyền bình đẳng giới, bình đẳng màu da đang diễn ra rầm rộ. Và Grammy 2018 sẽ không đứng ngoài cuộc.
Mỗi ngôi sao sẽ cài một bông hoa trắng
Trong lễ trao giải Quả cầu vàng vừa diễn ra không lâu trước đó, các nữ nghệ sĩ đã xuất hiện trong trang phục dạ hội màu đen và lên tiếng về nạn xâm hại tình dục tại Hollywood nhiều thập niên qua sau khi scandal của nhà sản xuất Harvey Weinstein và nhiều ông lớn khác bị phanh phui.
Tại Grammy 2018 lần này, tiếp bước Quả cầu vàng, một nhóm những người làm việc trong ngành công nghiệp giải trí đã kêu gọi các nghệ sĩ cài những bông hoa hồng trắng trước ngực để phản đối sự phân biệt giới tính và những vụ quấy rối tình dục phụ nữ.
Trong lịch sử, hoa hồng trắng đại diện cho hy vọng, hòa bình, sự cảm thông và sức đề kháng. Đây được coi như một bước đi tiếp theo của các phong trào #metoo và Time’s Up, hai phong trào xã hội lan tỏa nhất trong thời gian gần đây, được những ngôi sao nữ quyền lực như Lady Gaga, Reese Witherspoon, Gwyneth Paltrow,... chia sẻ.
Năm vừa qua là một năm ghi nhiều dấu ấn về cuộc chiến chống lạm dụng tình dục. Harvey Weinstein và một số nhân vật nổi tiếng ở Hollywood bị các sao nữ Hollywood tố cáo.
 |
| Kesha trong album Rainbow ám chỉ tới Dr. Luke. Ảnh: Rolling Stone |
Riêng trong giới âm nhạc, vào tháng 8 Taylor Swift thắng một vụ kiện tụng chống lại hành vi quấy rối tình dục của một gã DJ. Cùng thời điểm đó, Kesha phát hành album Rainbow, thẳng thắn nhắc tới quá khứ làm nô lệ tình dục của nhà sản xuất Dr. Luke.
Bản thân Kesha cũng giành được 2 đề cử Grammy cho hạng mục Biểu diễn Pop solo xuất sắc nhất (ca khúc Praying) và Album Pop hay nhất (album Rainbow).
Với người hâm mộ, những đề cử này không chỉ là sự ghi nhận về mặt chuyên môn âm nhạc, mà còn “thay lời muốn nói” của ban tổ chức tới với xã hội rằng họ đứng về lẽ phải.
Kesha thua kiện tức tưởi trước Dr. Luke, nhưng cô đã hoàn toàn chiến thắng trong tim khán giả. Nữ ca sĩ được ca ngợi là đã vượt lên những nỗi đau cá nhân để hoàn thành xuất sắc vai trò của một nghệ sĩ, truyền tải những thông điệp tử tế tới thính giả.
Và tất cả đều muốn Grammy 2018 trở thành một “phiên xử” khác, lấy lại công bằng cho Kesha.
Sự áp đảo của nghệ sĩ da màu
Giải album xuất sắc luôn là một trong những hạng mục quan trọng nhất của Grammy. Năm nay, 5 lbum lọt vào top đề cử cuối cùng bao gồm: 4:44 của Jay-Z, Awaken, My love! của Childish Gambino, DAMN của Kendrick Lamar, Melodrama của Lorde và 24K Magic của Bruno Mars.
Nhiều người tinh ý phát hiện ra, trong số 5 nghệ sĩ kể trên, không có ai là nam nghệ sĩ da trắng! Kể cả Ed Sheeran với album bom tấn Divide cũng bị ngó lơ.
Lần cuối cùng chuyện này diễn ra là khoảng 20 năm trước. Năm 1999, khi đó 5 đề cử thì có tới 4 đề cử là nữ: Sheryl Crow, Lauryn Hill, Shania Twain và Madonna. Đề cử cuối cùng thuộc về ban nhạc Garbage mà vocal chính của họ cũng là phụ nữ.
Ngay cả trong hạng mục Bản thu của năm, các nghệ sĩ nam da trắng cũng lặn mất tăm, nếu không kể Justin Bieber là người góp một chút giọng vào ca khúc Despacito của những ca sĩ Latin.
 |
| Jay-Z có 8 đề cử tại Grammy năm nay. Ảnh: Billboard |
Năm nay, Grammy có sự thay đổi về cách thức bầu chọn. Theo đó, thay vì bầu chọn bằng giấy, họ cho phép bầu chọn qua Iinternet, tạo điều kiện cho số chuyên gia có thẩm quyền bầu chọn lên tới con số 13.000.
Kết quả vì vậy cũng công bằng và đa dạng hơn, không có chỗ cho sự phân biệt chủng tộc hay giới tính.
Nhớ lại một chút vào năm ngoái, khi album 25 của Adele vượt qua album Lemonade của Beyoncé ẵm giải album của năm, nhiều người cho rằng kết quả này bất công đối với Beyoncé, một ngôi sao Mỹ có mang dòng máu châu Phi.
Ngay chính Adele trên bục trao thưởng cũng thừa nhận rằng: “Tôi rất khiêm cung và cũng thấy rất biết ơn, nhưng nghệ sĩ của cuộc đời tôi là Beyoncé.” Adele ca ngợi Lemonade là một album tuyệt đẹp, xứng tầm một tượng đài.
 |
| Adele khó hiểu khi album của cô chiến thắng khi Lemonade của Beyoncé. Ảnh: Variety |
Dù không thể nhận giải vào năm ngoái, Beyoncé có thể hy vọng nhờ chồng cô là Jay-Z “phục thù” vào năm nay khi anh đang sở hữu tới 8 đề cử tại Grammy, nhiều hơn bất cứ ai.
Bên cạnh Jay-Z, các nghệ sĩ nhận được nhiều đề cử khác cũng 100% da màu: Kendrick Lamar có 7 đề cử, Bruno Mars có 6, Childish Gabino, Khalid, No I.D và SZA cùng có 5 đề cử, thể hiện sự áp đảo toàn diện của những nghệ sĩ da màu.
Giải thưởng lớn cũng phải chiều khán giả
Các đề cử của Grammy 2018 được coi là lời đáp của ban tổ chức tới những người hâm mộ, cho thấy họ sẵn sàng để thay đổi và sẵn sàng “sửa chữa” những sai lầm của mình.
Không riêng Grammy, dường như những giải thưởng uy tín nhất trong các lĩnh vực văn hóa đều rất quan tâm tới suy nghĩ của khán giả. Đối với Oscar, sau khi bị chỉ trích là quá thiên vị các diễn viên da trắng và các bộ phim về người da trắng, vào năm ngoái giải Phim xuất sắc được trao cho Moonlight, tác phẩm về sự trưởng thành của một thiếu niên da đen.
Thậm chí giải Nobel văn chương, sau năm 2016 gặp nhiều phản ứng phức tạp khi Bob Dylan (một nhạc sĩ) chiến thắng, năm qua Kazuo Ishiguro - một gương mặt đại chúng với lối viết bình dân - được lựa chọn. Giải thưởng đó được sự ủng hộ của tất cả mọi người từ các nhà phê bình tới công chúng đơn thuần.
Có thể thấy, các giải thưởng dù mang tiếng hàn lâm, được chấm dựa trên tiêu chí khắt khe về chuyên môn, không phải ai cũng thấu hiểu được, nhưng để giữ được uy tín và tiếng nói của mình, buộc lòng phải lắng nghe cảm xúc của người hâm mộ và điều chỉnh theo xu thế xã hội.
 |
| Màn song ca của Bruno Mars và Cardi B được đón đợi tại Grammy 2018. Ảnh: Vanity Fair |
