Theo Financial Times, nhu cầu mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc, sự bùng nổ chi tiêu của chính phủ cho các kế hoạch phục hồi hậu đại dịch và ván cược vào nền kinh tế "xanh" đã nâng giá nhiều nguyên liệu thô quan trọng.
Giá quặng sắt (thành phần quan trọng để sản xuất thép), palladium (nguyên liệu được các hãng xe sử dụng nhằm hạn chế khí thải độc hại) và gỗ xẻ đều đạt đỉnh trong tuần trước.
Những mặt hàng nông sản chủ chốt như ngũ cốc, hạt có dầu, đường và sữa cũng tăng vọt. Riêng giá ngô lần đầu vượt ngưỡng 7 USD/giạ trong vòng 8 năm qua.
Giá đồng cũng lần đầu vượt 10.000 USD kể từ năm 2011, trong khi đậu nành chạm đỉnh giá 8 năm.
 |
Giá đồng chạm ngưỡng 10.000 USD lần đầu tiên kể từ năm 2011. |
"Làn sóng tăng giá"
“Tôi không rõ liệu chuyện này đã từng xảy ra trước đây hay chưa. Nhưng giờ chúng ta đang mắc kẹt trong một 'siêu bão kinh hoàng'”, ông Ulf Larsson, CEO của SCA, một công ty gỗ và bột giấy Thụy Điển, bình luận. SCA vừa báo cáo lợi nhuận ròng quý I/2021 tăng 66% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đà phục hồi kinh tế thần tốc ở châu Âu, Trung Quốc và Mỹ đã thúc đẩy nhu cầu tăng vọt. Trung Quốc là nước tiêu thụ nguyên liệu thô lớn nhất thế giới. Giới phân tích nhận định nguồn cung hạn hẹp và sự gián đoạn chuỗi cung ứng vì dịch Covid-19 đã "đổ thêm dầu vào lửa".
Một số nhà giao dịch, chuyên gia phân tích và lãnh đạo doanh nghiệp đã đưa ra dự báo về một siêu chu kỳ mới, tức giá sẽ ở mức cao trong một thời gian dài do cầu vượt cung. Điều đó thu hút giới đầu tư.
Theo ông Saad Rahim, nhà kinh tế trưởng tại Trafigura, các gói chi tiêu mạnh tay của Washington có thể thúc đẩy nhu cầu hàng hóa của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
"Ngoài kế hoạch đã được thông qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden còn đề xuất thêm hai kế hoạch kích thích bổ sung. Chỉ cần triển khai một kế hoạch trong số đó, giá sẽ tiếp tục tăng. Đây mới chỉ là khởi đầu", ông Rahim nói thêm.
 |
Nguyên liệu thô đồng loạt tăng giá trong năm 2021. |
Thị trường hàng hóa cũng được các nhà quản lý quỹ quan tâm. Họ đang tìm cách kiếm lời khi nền kinh tế toàn cầu vực dậy từ đại dịch. Nhiều người sử dụng hàng hóa như một hàng rào chống lạm phát gia tăng.
Hàng loạt nguyên liệu thô cần thiết cho pin và động cơ xe điện, từ lithium đến đất hiếm, cũng bị cuốn vào làn sóng tăng giá.
Theo Benchmark Mineral Intelligence, giá lithium cacbonat ở Trung Quốc đã tăng hơn 100% trong năm 2021 sau 3 năm sụt giảm. Nguyên nhân là nhu cầu nội địa leo dốc mạnh. Giá NdPr (được sử dụng trong động cơ điện) và coban cũng tăng gần 40%.
"Ngành xe điện và các vật liệu chủ chốt đang bước vào một siêu chu kỳ", ông Simon Moores, Giám đốc điều hành tại Benchmark Mineral Intelligence, nhận định. “Đây là cuộc chơi dành cho những nhà khai khoáng”, ông nói thêm.
"Siêu chu kỳ"
Các mặt hàng liên quan đến xe chạy xăng cũng bước vào đà tăng giá. Giá palladium (kim loại được sử dụng trong bộ chuyển đổi để lọc khí thải) chạm ngưỡng kỷ lục hơn 3.000 USD/ounce hôm 30/4. Nguyên nhân là châu Âu và Trung Quốc áp dụng các tiêu chuẩn khí thải khắt khe hơn.
Theo các nhà phân tích tại Jefferies, điều đó có thể tạo áp lực lên doanh số bán xe động cơ đốt trong trên toàn cầu.
Giá dầu cũng tăng mạnh về mức trước đại dịch (hơn 65 USD/thùng). Nhu cầu dầu vẫn thấp do những hạn chế di chuyển quốc tế. Tuy nhiên, việc các nền kinh tế mở cửa trở lại đã thúc đẩy giá dầu.
Trong khi đó, OPEC và các đồng minh cũng đang tiếp tục hạn chế nguồn cung ra thị trường để thúc đẩy giá. Goldman Sachs dự đoán giá dầu có thể đạt 80 USD/thùng vào nửa cuối năm 2021.
 |
Giá palladium chạm ngưỡng kỷ lục hơn 3.000 USD/ounce hôm 30/4. |
Ngân hàng cũng cảnh báo thị trường dầu có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn cung lớn vào mùa hè này. Nguyên nhân là việc triển khai vaccine ngừa Covid-19 được thúc đẩy và du khách đổ xô đi du lịch trong kỳ nghỉ. Nhu cầu dầu toàn cầu nhờ đó sẽ tăng 5%.
OPEC+ có thể khôi phục sản xuất nếu giá tăng quá nhanh. Tuy nhiên, một số nhà phân tích lo ngại về triển vọng của nguồn cung trong dài hạn khi các quốc gia hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Ông Christyan Malek - nhà phân tích tại JPMorgan - lập luận rằng khoảng cách cung cầu dầu có thể trở nên nghiêm trọng vào những năm tới. Nguyên nhân là sự thiếu hụt khoảng 600 tỷ USD trong chi tiêu vốn từ nay đến năm 2030.
“Giá dầu có nguy cơ tăng vọt khi nguồn cung bên ngoài OPEC thiếu hụt”, ông Makek cảnh báo.
Đây có thể là một siêu chu kỳ nhỏ. Tôi cho rằng nó không kéo dài như siêu chu kỳ gần nhất
- Ông Alex Sanfeliu, người đứng đầu Cargill
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ cơn sốt giá hàng hóa sẽ kéo dài trong bao lâu. "Đây có thể là một siêu chu kỳ nhỏ. Tôi cho rằng nó không kéo dài như siêu chu kỳ gần nhất", ông Alex Sanfeliu, người đứng đầu Cargill, nhận định.
"Hiện tại, các bên cung và bên cầu đã phản ứng nhanh hơn", ông giải thích.
Trong khi đó, ông A Shekhar tại Olam International (có trụ sở ở Singapore) nhận thấy đà tăng giá của thực phẩm sẽ không liên tục. Tuy nhiên, ông cho rằng nhu cầu cơ bản vẫn mạnh trong 6-12 tháng tới.
Mặt khác, một số chuyên gia không cho rằng thế giới đang bước vào siêu chu kỳ. "Chúng tôi tin giá cả sẽ tăng lên trong thời gian tới. Nhưng nó giống đà tăng của chu kỳ kinh doanh hơn là một siêu chu kỳ", bà Jumana Saleheen, nhà kinh tế trưởng tại CRU, nhận định.
