Tháng trước, Hiệp hội Kế hoạch hóa gia đình ở Trung Quốc tuyên bố sẽ "can thiệp" để giảm tình trạng phá thai ở phụ nữ, thanh thiếu niên chưa kết hôn.
Theo Sixth Tone, nước này ghi nhận khoảng 9,5 triệu ca phá nạo thai mỗi năm. Wu Shangchun, nhà nghiên cứu tại tổ chức tư vấn trực thuộc Ủy ban Kế hoạch hóa gia đình và Y tế Quốc gia, cho biết tỷ lệ này cao hơn gấp 2-3 lần so với Mỹ.
Trong đó, phụ nữ dưới 24 tuổi chiếm 40% tổng số trường hợp.
Một trong nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng đó là sự yếu kém trong vấn đề giáo dục giới tính ở Trung Quốc.
 |
| Vấn đề giáo dục giới tính vẫn là "bài toán khó" trong môi trường học đường ở Trung Quốc. Ảnh: China Daily. |
Ngay cả Gen Z, thế hệ dễ dàng tiếp cận với Internet và có quan điểm cởi mở, cũng gặp khó khi tra cứu các thông tin hữu ích về chủ đề này.
"Các vấn đề sức khỏe sinh sản và tình dục được đề cập trong sách giáo khoa song không ai hướng dẫn chúng tôi", Xiao Han, học sinh trường quốc tế tại Thượng Hải, chia sẻ với Sixth Tone.
Hổng kiến thức về giới tính
Năm 2017, phần lớn học sinh trung học tại Trung Quốc chỉ trả lời đúng một câu hỏi trong bài kiểm tra kiến thức về sức khỏe sinh sản và tình dục ở tuổi vị thành niên.
Một nam sinh cấp 3 kể với Sixth Tone rằng mình đã bị bạn học trêu chọc, chế giễu khi tò mò về giới tính của mình. Họ chỉ trích cậu vì "quá nữ tính, không đàn ông".
Người này cho biết ở Tân Cương, nơi cậu sinh ra và lớn lên, học sinh phải chờ tới năm cuối trung học để được dạy tiếp về giáo dục giới tính.
 |
| Nhiều thanh thiếu niên xứ tỷ dân phải tra cứu kiến thức về giới tính, tình dục và sức khỏe sinh sản từ website, phim ảnh, vlog vì không được dạy cụ thể trên lớp. Ảnh: China Daily. |
"Chúng tôi rất mong chờ tới tiết học ấy. Nhưng giáo viên chỉ nói một cách khái quát về các cơ quan sinh sản và nói bài học này sẽ không có trong nội dung kiểm tra kỳ đó", nam sinh này nói.
Chen Rude, một giáo viên tiểu học, cho biết chương trình giáo dục giới tính tại nơi anh làm việc chỉ bao gồm một bài giảng. Họ sẽ tách nam và nữ sinh thành hai lớp, chỉ cung cấp thông tin cơ bản về cách phòng chống AIDS.
Không được giảng dạy về tình dục, sức khỏe sinh sản trên trường lớp, nhiều thanh thiếu niên đã tìm kiếm thông tin qua phim ảnh, vlog.
Dù có thể đem lại thông tin hữu ích, những nguồn đó không thể thay thế những lớp học chính quy.
Trước tình hình đó, chính phủ Trung Quốc đã ban hành quy định "giáo dục giới tính phù hợp với lứa tuổi" ở mọi cấp học, trong đó có mẫu giáo.
 |
| Luật Bảo vệ Trẻ vị thành niên Trung Quốc sửa đổi yêu cầu nhà trường thực hiện giáo dục giới tính cho trẻ em một cách "phù hợp với lứa tuổi". Ảnh: Sixth Tone. |
Thanh thiếu niên sẽ được trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ bản thân trước tình huống bị lạm dụng, quấy rối tình dục.
Cùng lúc đó, nhiều nhà nghiên cứu và chuyên gia lại ủng hộ chương trình Giáo dục Tình dục Toàn diện (CSE) ở Trung Quốc.
Liu Wenli, giáo sư của ĐH Sư phạm Bắc Kinh, đã dành 10 năm phát triển giáo trình CSE dựa trên các hướng dẫn của UNESCO dành cho học sinh mẫu giáo, tiểu học.
Theo đó, học sinh không chỉ được dạy về tình dục, mà còn là các mối quan hệ, giới tính, tuổi dậy thì, sự đồng thuận, sức khỏe sinh sản để có kỹ năng cần thiết.
Trung Quốc "chưa sẵn sàng"
Song, theo Sixth Tone, xã hội xứ tỷ dân chưa sẵn sàng áp dụng chương trình CSE.
5 năm trước, một cuốn sách giáo khoa do Liu và nhóm đồng nghiệp biên tập bị thu hồi sau khi phát hành vì chỉ trích từ các bậc phụ huynh. Họ cho rằng hình minh họa cơ thể khỏa thân trong sách "không phù hợp".
"Vấn đề giáo dục giới tính được đưa vào luật pháp là bước tiến lớn, nhưng chỉ mới là chặng đầu của một hành trình dài. Nội dung giảng dạy là gì, có đủ giáo viên trình độ chuyên môn không, áp dụng phương pháp nào? Đó là những câu hỏi cấp bách mà ta cần giải quyết", Liu nói với China Business Herald.
 |
| Định kiến xã hội với vấn đề giới tính, tình dục cũng là một trở ngại trong quá trình đưa giáo dục giới tính vào chương trình giảng dạy. Ảnh: Sixth Tone. |
Chen đồng tình với quan điểm của Liu. Anh lo ngại rằng giáo viên khó có điều kiện, nguồn lực tốt để dạy học sinh về vấn đề giới tính, tình dục.
Chen lấy ví dụ là cuốn sách "Đời sống và Sức khỏe" đang được đưa vào giảng dạy ở nơi anh sống. Trong đó, những vấn đề giới tính được miêu tả theo khuôn mẫu xã hội, điển hình là nữ giới "luôn hiền lành, trầm tính".
Sixth Tone đề xuất Trung Quốc có thể tham khảo chương trình giảng dạy của hàng loạt quốc gia có kinh nghiệm, thành tựu ở lĩnh vực này.
Ở Đan Mạch, chính phủ, trường học, ngành xuất bản và các tổ chức phi chính phủ như Sex & Samfund cùng hợp tác để đưa vấn đề giới, giới tính và tình dục vào lớp học.
Họ đã thành công tổ chức "Tuần lễ Tình dục" liên tiếp 13 năm, nơi giáo viên hướng dẫn học sinh thảo luận về các vấn đề của tuổi dậy thì.
Nam sinh tới từ Tân Cương nói rằng sau tiết giáo dục giới tính "đáng thất vọng" ở trường, cậu đã tìm được nguồn cung cấp kiến thức khác - một khóa học giáo dục sức khỏe tâm thần.
Trong buổi học, giáo viên đã hướng dẫn học sinh sử dụng các biện pháp tránh thai, phòng tránh những bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Nam sinh này đã cảm thấy tự tin hơn sau khi tham gia khóa học, song vẫn còn băn khoăn vì những chủ đề như xu hướng tính dục chưa được đề cập.
"Tôi muốn được học trong một môi trường cởi mở về giới tính, tình dục như trường trung học trong bộ phim Sex Education của Netflix", cậu nói.
