|
|
Triệu chứng của Covid-19 kéo dài xuất hiện trên nhiều người. Ảnh: towfiqu_barbhuiya. |
Một nghiên cứu trên hàng chục nghìn người ở Scotland cho thấy cứ 20 người thì có một trường hợp mắc Covid-19 cho biết họ không hồi phục sức khỏe sau khi âm tính với nCoV và 4/10 người khác cảm thấy chưa bình phục hoàn toàn sau đợt nhiễm trùng nhiều tháng.
Nghiên cứu mới về số người mắc Covid-19 kéo dài
Nghiên cứu này được công bố hôm trên tạp chí Nature Communications mới đây. Các tác giả của nghiên cứu đã cố gắng tìm nguy cơ kéo dài của Covid-19 bằng cách so sánh tần suất xuất hiện các triệu chứng ở những người được chẩn đoán Covid-19 trước đó và phần còn lại.
Nghiên cứu cho thấy những người mắc Covid-19 trước đó đã xuất hiện các triệu chứng kéo dài như khó thở, đánh trống ngực, lú lẫn hoặc khó tập trung với tỷ lệ cao gấp ba lần so với những người không mắc trong các cuộc khảo sát từ 6 đến 18 tháng sau đó.
Những bệnh nhân này cũng có nguy cơ cao mắc hơn 20 triệu chứng khác liên quan đến tim, hô hấp, đau cơ, sức khỏe tâm thần và hệ thống giác quan.
 |
| Y tế cần mở rộng việc chăm sóc cho bệnh nhân Covid-19 sau khi khỏi bệnh. Ảnh minh họa: NBC. |
Tuy nhiên, nghiên cứu này không xác định được những nguy cơ lớn hơn của các triệu chứng kéo dài ở những người nhiễm SARS-CoV-2 không triệu chứng. Nó cũng phát hiện ra trong một nhóm nhỏ người tham gia đã được tiêm ít nhất một liều vaccine Covid-19 trước khi nhiễm trùng, vaccine có vẻ sẽ giúp giảm nguy cơ mắc triệu chứng kéo dài.
Mặt khác, kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra những người mắc bệnh Covid-19 trong thời gian đầu của dịch có nguy cơ gặp các triệu chứng kéo dài cao hơn.
Tiến sĩ Ziyad Al-Aly, trưởng nhóm nghiên cứu tại Hệ thống Chăm sóc Sức khỏe VA St., nhà dịch tễ học lâm sàng tại Đại học Washington ở St. Louis, người không tham gia vào nghiên cứu, nhận định: “Nghiên cứu cũng chỉ ra ý tưởng rộng hơn rằng Covid-19 kéo dài thực sự là tình trạng rối loạn đa hệ thống - một dạng rối loạn cư trú ở cả não và tim”.
Jill Pell, giáo sư y tế công cộng tại Đại học Glasgow, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, cho biết những phát hiện này củng cố tầm quan trọng của việc bệnh nhân Covid-19 kéo dài cần được chăm sóc sức khỏe và giải quyết các nhu cầu liên quan việc làm, giáo dục, nghèo đói và khuyết tật.
“Kết quả này cho chúng ta biết rằng Covid-19 có thể diễn biến khác nhau ở những cá nhân khác nhau. Nó cũng có thể gây ra nhiều tác động đến cuộc sống của bạn. Dù với cách tiếp cận nào, trước hết, chúng phải được cá nhân hóa và mang tính tổng thể thay vì chỉ nằm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe ”, tiến sĩ Pell nói.
Cần có hành động phù hợp
Covid-19 kéo dài đề cập đến một loạt vấn đề có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân trong nhiều tháng hoặc lâu hơn sau khi bị nhiễm nCoV. Trong năm 2021, các nhà nghiên cứu đã chú ý nhiều hơn đến việc tìm hiểu những hậu quả khi dịch Covid-19 bùng nổ. Các hệ thống y tế cũng đã học cách quản lý tốt hơn giai đoạn ban đầu của nhiễm trùng.
Các ước tính của chính phủ Mỹ đã chỉ ra rằng từ 7,7 đến 23 triệu người Mỹ có triệu chứng của Covid-19 kéo dài.
“Trên toàn cầu, dịch Covid-19 đang tàn phá cuộc sống và kế hoạch làm việc, phát triển của mọi người”, Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc của Tổ chức Y tế Thế giới, đã viết trong một bài báo mới đây đăng trên The Guardian.
Ông kêu gọi tất cả quốc gia đưa ra hành động tức thì và lâu dài tương đương với quy mô của dịch Covid-19.
 |
| Covid-19 vẫn ảnh hưởng tới cuộc sống tại nhiều nơi. Ảnh minh họa: norbert_braun. |
Các tác giả của nghiên cứu ở Scotland đã theo dõi 33.000 người có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 bắt đầu từ tháng 4/2020 và 63.000 người chưa bao giờ được chẩn đoán mắc bệnh Covid-19.
Trong khoảng thời gian 6 tháng, những người này được hỏi về mọi triệu chứng nào họ gặp phải, bao gồm mệt mỏi, đau cơ, đau ngực, các vấn đề thần kinh hay các khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.
Bằng cách so sánh tần suất của những vấn đề đó giữa những người bị nhiễm và không bị nhiễm nCoV, các nhà nghiên cứu đã cố gắng vượt qua một thách thức là làm thế nào để mô tả các triệu chứng ít đặc hiệu của Covid-19 cũng lại phổ biến trong dân số nói chung và có thể phổ biến giữa đại dịch.
Một số triệu chứng Covid-19 kéo dài phổ biến nhất được xác định trong nghiên cứu cũng được báo cáo từ 1/5 đến 1/3 số người tham gia chưa nhiễm nCoV. Dù vậy, các triệu chứng này vẫn phổ biến hơn ở những người từng bị Covid-19.
Trong số những người mắc Covid-19 trước đây, 6% cho biết trong cuộc khảo sát gần đây nhất rằng họ đã không hồi phục chút nào và 42% nói rằng họ chỉ hồi phục một phần.
Tiến sĩ Pell vẫn đang nghiên cứu quỹ đạo của các triệu chứng Covid-19 kéo dài trong nhiều tháng và nhiều năm kể từ khi bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đã mang tới một lời giải nhỏ cho câu hỏi đó.
Trong một nhóm bệnh nhân đã mắc Covid-19 trước đó, khoảng 13% số người nói rằng các triệu chứng của họ đã được cải thiện theo thời gian, trong khi khoảng 11% cho hay tình hình sức khỏe của họ xấu đi.
“Một số trường hợp, các triệu chứng sẽ biến mất theo thời gian nhưng cũng có một số người vẫn xuất hiện triệu chứng với một loạt các biểu hiện trong thời gian dài hơn”, tiến sĩ Al-Aly nói.
Chỉ một phần nhỏ những người tham gia nghiên cứu - khoảng 4% - đã được tiêm phòng vaccine Covid-19 trước khi bị nhiễm nCoV. Nhiều người trong số này chỉ tiêm một liều duy nhất.
Tiến sĩ Pell nói: “Chúng ta đang phụ thuộc khá nhiều vào việc tiêm chủng. Điều này mang lại một số biện pháp bảo vệ nhưng chưa phải cách tối ưu".
Phụ nữ, người lớn tuổi và những trường hợp sống ở các khu vực nghèo đói cũng phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng hơn do nhiễm SARS-CoV-2. Những người có vấn đề sức khỏe từ trước, bao gồm bệnh hô hấp và trầm cảm cũng vậy.
Khoảng 9 trong số 10 người tham gia nghiên cứu là người da trắng. Điều này khiến việc xác định cách thức và lý do khiến rủi ro Covid-19 kéo dài có thể khác nhau giữa các nhóm.
