Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận (công ty Tân Thuận), doanh nghiệp của Văn phòng Thành ủy TPHCM, vừa bị đề nghị thanh tra toàn diện. Đồng thời chức vụ tổng giám đốc cũng bị tạm đình chỉ khi liên quan đến chuyển nhượng hơn 32 ha đất với giá thấp hơn thị trường nhiều lần, gây thất thoát tài sản Nhà nước hàng nghìn tỷ đồng.
Vậy công ty này được thành lập ra sao và hoạt động như thế nào trước thương vụ chuyển nhượng đất giá bèo cho CTCP Quốc Cường Gia Lai (QCG)?
Tân Thuận được thành lập thế nào?
Công ty được thành lập theo Quyết định số 5629/QĐ-UB ngày 15/11/2004 do Phó chủ tịch UBND TP.HCM lúc đấy là ông Nguyễn Thiện Nhân ký về việc chuyển Công ty Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận thành Công ty TNHH một thành viên đầu tư và xây dựng Tân Thuận (gọi tắt Công ty Tân Thuận - PV).
Công ty có trụ sở giao dịch chính đặt tại số 325 Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP.HCM.
 |
| Công ty Tân Thuận được thành lập để quản lý và kinh doanh các dự án hay mặt bằng BĐS ở TP.HCM. Ảnh: Lê Quân. |
Công ty Tân Thuận sau khi chuyển đổi thành công ty một thành viên kinh doanh các ngành nghề như thi công xây dựng và sửa chữa các công trình dân dụng và công nghiệp, giao thông, công cộng; Thi công xây dựng các hệ thống hạ tầng kỹ thuật; Tư vấn thiết kế quy hoạch, lập dự án đầu tư các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, công trình công cộng, khu công nghiệp, khu dân cư; Đầu tư, xây dựng, kinh doanh các khu dân cư, khu công nghiệp; Kinh doanh nhà; Liên doanh và hợp tác kinh doanh với các thành phần kinh tế trong và ngoài nước…
Số vốn điều lệ của Tân Thuận tại thời điểm chuyển thành công ty một thành viên là 35 tỷ đồng. Trong đó vốn chủ sở hữu thực có vào ngày 31/12/2003 là hơn 24 tỷ đồng; Vốn do chủ sở hữu bổ sung dần trong quá trình kinh doanh (trong 2 năm 2004 và 2005) là 10 tỷ đồng.
Quyết định này cũng nêu rõ, Ban Tài chính Quản trị Thành ủy là chủ sở hữu công ty theo quy định. Công ty có trách nhiệm kế thừa toàn bộ các quyền, nghĩa vụ và xử lý những vấn đề tồn tại của Công ty Đầu tư và xây dựng Tân Thuận.
Đồng thời, công ty này là pháp nhân theo Luật Doanh nghiệp kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, tổ chức hoạt động theo mô hình Hội đồng Quản trị Công ty, thực hiện chế độ hạch toán kinh tế độc lập, được sử dụng con dấu riêng, được mở tài khoản tại ngân hàng theo quy định của pháp luật.
Tại Quyết định này cũng nói rõ bãi bỏ Quyết định số 5005/QĐ-UB-KT ngày 25/25/ 1998 của UBND TP. HCM việc sáp nhập Công ty Kho vận Nhà Bè vào Công ty Xây dựng và phát triển Nhà Bè và đổi tên thành Công ty Đầu tư và xây dựng Tân Thuận sau khi Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và xây dựng Tân Thuận được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo Luật định.
Trước khi bị thanh tra, Tân Thuận làm ăn ra sao?
Sau khi chính danh là doanh nghiệp của Thành ủy TP.HCM, Công ty Tân Thuận đã được giao thực hiện và chuyển nhượng nhiều khu đất, dự án. Trong tài liệu Zing.vn có được về hoạt động kinh doanh tính đến 31/12/2016 công ty Tân Thuận đang quản lý kinh doanh nhiều dự án và các mặt bằng lẻ cho thuê trong các khu dân cư.
Trước khi hợp tác đầu tư với QCG, công ty Tân Thuận cũng đang quản lý đầu tư các dự án như Khu dân cư Tân Quy Đông, Khu đân cư Ven Sông Tân Phong, Khu dân cư Bình Hòa, Khu dân cư Đường 10 Long An. Còn lại là cung cấp dịch vụ cho thuê hàng chục mặt bằng nhà xưởng, kiosk…
Doanh thu thuần tính đến hết tháng 12/2016 của doanh nghiệp này là gần 181 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế là gần 38 tỷ đồng. Thời điểm đó, vốn chủ sở hữu của Tân Thuận đang là 198 tỷ đồng. Năm 2016 chi phí hoạt động của doanh nghiệp này là gần 143 tỷ đồng trong đó giá vốn bán hàng là 119 tỷ đồng, chi phí tài chính 1,2 tỷ đồng, chi phí quản lý doanh nghiệp 21 tỷ đồng… Ngoài ra công ty cũng hoàn tất nghĩa vụ nộp ngân sách Đảng bộ thành phố năm 2016 với số tiền hơn 23,5 tỷ đồng.
 |
| Ngoài lô đất 32 ha ở Phước Kiển, công ty Tân Thuận còn có thêm giao dịch với QCG một lô đất ở phường Tân Phong, quận 7. Ảnh: Lê Quân |
Đối với việc quản lý tài sản ngắn tính đến 31/12/2016 với tổng mức quản lý tài sản tương đương 219 tỷ đồng, trong đó tiền mặt là hơn 133 triệu đồng, còn lại 218 tỷ đồng gửi ngân hàng. Các khoản phải thu ngắn hạn là 34,8 tỷ đồng, hàng tồn kho lên đến 343 tỷ đồng. Nợ phải trả của thời điểm đó lên đến 596 tỷ đồng trong đó nợ ngắn hạn là 595 tỷ đồng.
Hoạt động tài chính của năm 2017 chỉ được tiết lộ một số chi tiết thông qua báo cáo tài chính của công ty QCG. Đơn cử, chỉ 2 lô đất mới đây tại xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè và phường Tân Phong, quận 7, TP.HCM chuyển nhượng cho QCG từ Công ty Tân Thuận được hé lộ có trị giá hơn 710 tỷ đồng.
Cụ thể, báo cáo tài chính bán niên soát xét và báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán QCG cho biết, trong năm 2017, QCG và Công ty Tân Thuận có 2 giao dịch mua bán chuyển nhượng quyền sử dụng đất dự án lớn ở khu vực huyện Nhà Bè và quận 7, TP.HCM.
Trong 6 tháng đầu 2017, QCG có khoản trả trước người bán ngắn hạn phát sinh gần 335,4 tỷ đồng cho Công ty Tân Thuận. Đây là khoản tiền QCG thanh toán trước cho Tân Thuận tương đương 80% giá trị hợp đồng để mua lại toàn bộ diện tích đất mà Tân Thuận đã nhận chuyển nhượng của người dân tại xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè.
Giao dịch mua bán lớn thứ hai, giữa QCG và Tân Thuận được thuyết minh báo cáo tài chính của QCG hé lộ. Vào ngày 28/11/2017, Tân Thuận đã ký với QCG hợp đồng chuyển nhượng số 271/HĐKT/2017 nhằm chuyển nhượng giá trị quyền sử dụng đất của một phần dự án khu ven sông, phường Tân Phong, quận 7 với tổng giá trị hơn 293,3 tỷ đồng.
Từ bán đất đến bị thanh tra
Theo tài liệu, ngày 26/4/2017, công văn số 612 của Công ty Tân Thuận gửi Văn phòng Thành ủy xin ý kiến về việc hợp tác cùng QCG thực hiện dự án Khu dân cư Phước Kiển, huyện Nhà Bè bằng hợp đồng số 203/HĐKT/2017.
Với công văn này, Công ty Tân Thuận đưa ra lý do không chứng minh được năng lực tài chính để thực hiện dự án (vốn chủ sở hữu tối thiểu 20% trên tổng mức đầu tư). Trong khi đó, văn bản chấp thuận địa điểm đầu tư dự án đã hết hạn, doanh nghiệp không còn được coi là chủ đầu tư, muốn thực hiện dự án phải làm lại thủ tục, đồng thời chứng minh năng lực tài chính.
Cụ thể, với tổng mức đầu tư của dự án khoảng 6.500 tỷ đồng, công ty cần chứng minh vốn chủ sở hữu trên 1.300 tỷ đồng và bắt buộc ký quỹ đầu tư. Trong khi đó vốn chủ sở hữu hiện tại của công ty chỉ ở mức 162 tỷ đồng nên Tân Thuận không thể chứng minh năng lực thực hiện, đồng thời còn phân bổ vốn cho các dự án khác. Do đó việc hợp tác với QCG để tạo nguồn tài chính thực hiện và đẩy nhanh tiến độ dự án. Tỷ lệ góp vốn và phân chia lãi lỗ đựơc xác định là Tân Thuận 30% và QCG 70%.
Thế nhưng 2 tháng sau, từ phương án ban đầu là hợp tác đầu tư, Công ty Tân Thuận đã chuyển nhượng luôn 32 ha đất cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Cụ thể phụ lục hợp đồng số 2 được ký ngày 8/9/2017 đã có điều chỉnh đơn giá đất cho phần diện tích 281.404 m2 đã ký hợp đồng công chứng chuyển tên cho QCG. Mức giá giao dịch ban đầu là 419 tỷ đồng sau nay được điều chỉnh lên 632 tỷ đồng được cho là quá thấp và gây thiệt hại cho ngân sách nên Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM đã yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng.
Trong thông tin kết luận của Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM vừa qua nêu rõ, Công ty Tân Thuận là doanh nghiệp kinh tế của Đảng bộ TP.HCM nhưng trong việc chuyển nhượng đất đã đền bù, công ty không đặt lợi ích của Đảng bộ lên hàng đầu (vi phạm các quy định của Ban thường vụ Thành ủy về quản lý các doanh nghiệp thuộc sở hữu của Thành ủy và các quy định pháp luật của Nhà nước, gây hậu quả nghiêm trọng nếu Ban thường vụ Thành ủy không chỉ đạo hủy hợp đồng).
Công ty này cũng đã vi phạm các quy định của Nghị định 91 về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp. Vì vậy, Ban thường vụ Thành ủy giao Ban cán sự Đảng UBND TP chỉ đạo Thanh tra TP.HCM tiến hành thanh tra toàn diện công ty này trong tháng 5 và tháng 6/2018, xử lý trách nhiệm của các cá nhân liên quan theo đúng quy định của pháp luật và quy định của Ban thường vụ Thành ủy. Đồng thời, tạm đình chỉ chức vụ tổng giám đốc của ông Trần Công Thiện để kiểm điểm và xử lý trách nhiệm.
Ban thường vụ Thành ủy cũng cho rằng Văn phòng Thành ủy đã không thực hiện đúng và đầy đủ trách nhiệm là cơ quan đại diện chủ sở hữu (Thành ủy TP.HCM) tại Công ty Tân Thuận và đối với Đảng bộ TP.HCM.
Đến nay việc thanh tra doanh nghiệp này vẫn chưa có kết luận cụ thể.
