Ngay sau khi các trường ĐH công bố danh sách thí sinh đăng ký xét tuyển, rất nhiều em gọi đến trường để xác nhận lại thông tin về sự thay đổi ưu tiên KV. Các thí sinh này lo lắng vì thông tin về KV ưu tiên nhà trường công bố khác với những gì thí sinh khai trong lúc làm hồ sơ đăng ký xét tuyển.
Không hiểu vì sao được cộng điểm
Thí sinh H.C.Y. có hộ khẩu thường trú tại một xã thuộc KV1 của một huyện tỉnh Tây Ninh nhưng theo học ba năm lớp 10, 11, 12 tại THPT Tây Ninh thuộc TP Tây Ninh. Khi đăng ký dự thi THPT quốc gia, thí sinh này được thầy cô hướng dẫn ghi KV ưu tiên là KV2.
Tuy nhiên, sau khi đăng ký xét tuyển vào một trường ĐH ở TP HCM và theo dõi danh sách thí sinh đăng ký xét tuyển nhà trường công bố lại thấy mình thuộc KV1. Bất ngờ được cộng thêm 1 điểm ưu tiên KV, thí sinh này mừng nhưng vẫn lo “không biết nhà trường có nhầm lẫn gì không” nên đã gửi hồ sơ cá nhân (hộ khẩu, học bạ...) đến trường ĐH này nhờ xác nhận lại thông tin.
 |
| Thí sinh chỉnh sửa hồ sơ tại Trường ĐH Mở TP HCM sáng 13/8 - Ảnh: Tuổi Trẻ. |
Sau khi kiểm tra hồ sơ, nhà trường xác nhận thí sinh này được hưởng ưu tiên KV1 là đúng theo phần mềm quản lý thi đã được Bộ GD&ĐT chỉnh sửa.
Còn H., học sinh THPT chuyên Lê Quý Đôn (TP Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận), phản ánh, sau khi đăng ký thi THPT quốc gia và kiểm tra tài khoản online trên website của Bộ GD&ĐT thì được biết mình thuộc KV2.
Nhưng cách đây khoảng 10 ngày, có ba học sinh cùng lớp với H. và một học sinh THPT Chu Văn An (TP Phan Rang - Tháp Chàm) sau khi xem bảng xếp hạng điểm xét tuyển trên website của một trường ĐH tại TP HCM bỗng dưng thấy điểm ưu tiên tăng thêm 1 điểm. Kiểm tra lại thì thấy thông tin trên tài khoản cũ đã bị thay đổi thành KV1.
“Em lên Sở GD&ĐT hỏi thì được các thầy trả lời rằng ngoài những bạn ở xã Thành Hải (thuộc TP Phan Rang - Tháp Chàm) mới được hưởng ưu tiên KV1, toàn bộ những bạn khác nếu học ở TP Phan Rang - Tháp Chàm đều thuộc KV2. Em về hỏi lại thì cả bốn bạn đều không ở xã Thành Hải nhưng lại được cộng thêm 1 điểm (ưu tiên KV1). Tìm hiểu kỹ, em được biết cả bốn bạn trên đều có hộ khẩu ở xã thuộc KV1 (thuộc huyện khác của tỉnh).
Theo quy định các năm trước, những bạn này chỉ được hưởng ưu tiên KV1 khi học tại trường thuộc huyện có xã đó, còn nếu học tại TP thì phải thuộc KV2. Không chỉ có bốn trường hợp trên mà rất nhiều bạn khác cũng được hưởng ưu tiên tương tự như vậy”, thí sinh này cho biết thêm.
Trường hợp thí sinh H.C.Y. đề cập trên, sau khi chúng tôi rà soát với quy chế tuyển sinh năm nay thì thí sinh này được hưởng ưu tiên KV1.
Tương tự, các thí sinh thuộc THPT chuyên Lê Quý Đôn (TP Phan Rang - Tháp Chàm) nếu có hộ khẩu ở KV1 và theo học tại TP Phan Rang - Tháp Chàm (nơi có xã Thành Hải thuộc KV1 theo quyết định 447/QĐ-UBDT) nên đương nhiên được hưởng ưu tiên KV1 theo quy chế.
Rõ ràng, các thí sinh này thuộc diện ưu tiên KV1, nhưng khi đăng ký dự thi THPT quốc gia đã ghi thành KV2, có nghĩa là các thí sinh này nếu không được chỉnh sửa kịp thời sẽ mất oan 1 điểm.
Thay đổi bất hợp lý
Nhiều thí sinh xin điều chỉnh từ KV1 sang KV2
Trong khi đó, mấy ngày qua nhiều thí sinh đến các trường ĐH ở TP HCM xin điều chỉnh thông tin về KV ưu tiên từ KV1 sang KV2.
Theo các thí sinh này, thực tế thí sinh có hộ khẩu tại KV1 nhưng theo học ba năm THPT tại các thị xã, thành phố thuộc tỉnh nên nghĩ mình thuộc KV2.
“Nhà trường công bố danh sách thí sinh đăng ký xét tuyển với dữ liệu điểm thi lấy từ Bộ GD&ĐT. Khi thí sinh đến yêu cầu điều chỉnh KV ưu tiên, chúng tôi ghi nhận và sẽ kiểm tra lại” - một cán bộ phụ trách tuyển sinh của một trường cho biết.
Một cán bộ đào tạo một trường ĐH công lập tại TP HCM cho biết: “Trước thời điểm xét tuyển ĐH, CĐ đợt 1, Cục Khảo thí và Kiểm định Chất lượng Giáo dục đã chỉnh sửa KV ưu tiên của thí sinh trong hệ thống dữ liệu điểm thi quốc gia.
Khi các trường lấy dữ liệu điểm thi về thì đồng thời lấy luôn thông tin về ưu tiên KV và đối tượng. Khi đó, ưu tiên này đã được bộ chỉnh sửa dẫn đến thí sinh không hề biết KV ưu tiên của mình đã được thay đổi”.
Trước đó, Cục Khảo thí và Kiểm định Chất lượng Giáo dục đã thông báo đến các trường ĐH, CĐ về sửa ưu tiên KV và đối tượng cho thí sinh đăng ký xét tuyển.
Theo đó, Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục cho biết: “Mức ưu tiên KV của thí sinh đã được tự động xác định trong phần mềm theo quy định của quy chế, dựa vào thông tin về hộ khẩu (tỉnh, huyện, xã) và trường THPT.
Theo quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hiện hành, hưởng ưu tiên theo KV có nhiều ràng buộc, đặc biệt đối với thí sinh hưởng ưu tiên KV1 theo hộ khẩu, một trường đóng trên địa bàn KV2, KV2 - nông thôn, thậm chí KV3 vẫn có thể có thí sinh được hưởng ưu tiên KV1”.
Điều đáng nói, với quy định mới về các trường hợp được hưởng ưu tiên KV theo hộ khẩu thường trú của quy chế năm nay đã bộc lộ nhiều điểm bất hợp lý.
Cụ thể như trường hợp của thí sinh H.C.Y. mà chúng tôi nêu trên, vì tại xã mà thí sinh H.C.Y. có hộ khẩu thường trú không có trường THPT, theo quy chế trước đây thí sinh này phải theo học ngay tại huyện mà thí sinh này có hộ khẩu thường trú (vì huyện này có nhiều trường THPT) mới được hưởng ưu tiên KV1. Trong khi H.C.Y. đã theo học tại TP Tây Ninh vẫn được hưởng ưu tiên KV1 là quá ưu ái.
 |
| Thí sinh trao đổi với nhau về khu vực ưu tiên khi nộp hồ sơ vào ĐH Sư phạm TP HCM. Ảnh: Tuổi Trẻ. |
Thực tế, không ít học sinh có hộ khẩu ở KV1 nhưng gia đình có điều kiện kinh tế tốt nên theo học tại các thị xã, TP theo quy chế năm nay được hưởng ưu tiên KV1, trong khi bạn bè cùng lớp chỉ được hưởng KV2...
Cán bộ phụ trách tuyển sinh của một trường ĐH khác cho rằng việc áp dụng chính sách ưu tiên KV trong tuyển sinh năm nay là không công bằng.
Theo đó, thí sinh học ở thị xã, TP trực thuộc tỉnh (thậm chí TP trực thuộc trung ương), nơi có điều kiện học tập tốt, nhưng nếu năm lớp 12 thí sinh chuyển hộ khẩu về các địa phương vùng sâu vùng xa lại được hưởng ưu tiên KV1.
Không những thế, thông tư 03/2015/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT về việc ban hành quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy (ngày 26/2/2015) không quy định về thời hạn có hộ khẩu thường trú để được hưởng ưu tiên KV1, mà chỉ ghi “Học sinh có hộ khẩu thường trú tại các xã KV I, II, III thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012 - 2015...; các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2013 - 2015...; các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của chương trình 135 năm 2014 và năm 2015... nếu học trung học tại địa điểm thuộc huyện, thị xã có các xã trên... được hưởng ưu tiên KV theo hộ khẩu thường trú”. Nên nếu thí sinh chuyển hộ khẩu về một trong những xã được ưu tiên nói trên thì nghiễm nhiên được hưởng ưu tiên KV1.
Ví dụ một thí sinh có hộ khẩu thường trú tại TP Biên Hòa (Đồng Nai) nhưng học tại THPT Long Khánh (xã Xuân Hòa, thị xã Long Khánh) thuộc KV2. Đến học kỳ 2 năm lớp 12, thí sinh này chuyển hộ khẩu đến xã Bảo Quang, thị xã Long Khánh (xã nằm trong bốn quyết định nêu trên) sẽ được điều chỉnh ưu tiên từ KV2 sang KV1 và được cộng thêm 1 điểm.
Trong khi đó những thí sinh cùng lớp chỉ được ưu tiên KV2 vì không có hộ khẩu ở xã Bảo Quang. Trong tuyển sinh ĐH, chỉ cần hơn nhau 1 điểm thì mức độ chênh lệch thứ tự xếp hạng rất lớn.
Vì sao học khác nơi có hộ khẩu vẫn được ưu tiên KV1?
Tại sao lại có sự chênh lệch trong hưởng ưu tiên khu vực như vậy? Ngày 13/8, ông Trần Văn Nghĩa - Phó cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định Chất lượng Giáo dục, Bộ GD&ĐT - lý giải, việc hưởng ưu tiên chênh lệch như vậy được thực hiện đúng theo tinh thần quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ chính quy, không có sự bất công mà dựa vào điều kiện thực tế.
Theo đó, từ năm 2013 trở về trước ưu tiên KV1 trong tuyển sinh được quy định theo huyện, nghĩa là thí sinh học THPT tại huyện thuộc KV1 sẽ được cộng 1,5 điểm ưu tiên KV theo quy định.
Song từ năm 2014, áp dụng quy định chung của Ủy ban Dân tộc và một số văn bản khác của Chính phủ về KV khó khăn không theo huyện mà chi tiết đến phạm vi từng xã, nên quy chế tuyển sinh cũng quy định việc hưởng ưu tiên KV1 theo xã.
“Tuy nhiên, có một bất cập là ở nhiều địa phương, các xã KV1 đặc biệt khó khăn lại hoàn toàn không có trường THPT. Như vậy nếu không có quy định rõ ràng, đặc thù hơn thì học sinh có hộ khẩu tại các xã này sẽ chịu thiệt thòi, không có cơ hội được hưởng quyền lợi ưu tiên của mình.
Theo đó, bình thường thí sinh sẽ được tính điểm ưu tiên khu vực theo nơi mà thí sinh học THPT, tốt nghiệp THPT. Để đảm bảo quyền lợi cho thí sinh, Bộ GD-ĐT đã bổ sung quy định thí sinh có hộ khẩu tại xã thuộc KV1 đồng thời học THPT tại trường nằm trong huyện có xã KV1 sẽ được hưởng ưu tiên theo hộ khẩu (KV1), chứ không phải hưởng ưu tiên theo nơi học THPT, nơi tốt nghiệp THPT như thông thường. Đây là quy định hợp lý, phù hợp với thực tế” - ông Nghĩa lý giải.
Ông Nghĩa cũng cho biết, việc để những trường hợp đặc biệt được hưởng ưu tiên theo hộ khẩu chứ không phải ưu tiên KV quy chiếu theo trường THPT thí sinh theo học là quy định mới, còn từ năm 2013 trở về trước chỉ quy định chung cho những trường hợp tương tự là hưởng ưu tiên theo trường THPT.
Vậy thí sinh hưởng ưu tiên theo hộ khẩu KV1 có bắt buộc phải học trường THPT thuộc huyện có xã KV1 là xã mà thí sinh có hộ khẩu thường trú hay có thể học ở bất kỳ trường THPT, kể cả trường THPT ở các tỉnh, thành khác, miễn là trường ấy thuộc huyện có xã KV1?
Ông Nghĩa cho biết, theo quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ chính quy hiện hành, đây là điều không bắt buộc. Nếu quy định chỉ thí sinh có hộ khẩu tại xã KV1 nằm cùng huyện (thị) nơi đặt trường THPT mới được hưởng ưu tiên sẽ bất công bằng cho các thí sinh khác học cùng trường (có cùng điều kiện học tập), phải xa nhà mà gia đình lại ở xã thậm chí khó khăn hơn.
Lý giải thắc mắc vì sao chính các trường cũng không chỉnh sửa được chế độ ưu tiên, ông Nghĩa cho biết đối với ưu tiên theo khu vực, do phần mềm tự so sánh cơ sở dữ liệu quy định vùng của từng trường THPT và xã KV1 theo các văn bản hiện hành với dữ liệu thí sinh đã đăng ký (bao gồm: trường phổ thông mà thí sinh đã học và xã, huyện - theo hộ khẩu thường trú của thí sinh) để tính ra chế độ ưu tiên KV, nên các trường không trực tiếp sửa được KV ưu tiên mà phải sửa các thông tin về trường THPT, hộ khẩu của thí sinh khi các em cung cấp đầy đủ minh chứng và đề nghị trường sửa.
Đồng thời, một số thí sinh chưa được giáo viên giải thích đúng về quy định của quy chế khi đăng ký dự thi ghi là KV2, KV2-NT, nhưng đến khi xét tuyển được hưởng chế độ ưu tiên KV1 cũng là do phần mềm kiểm tra được lỗi logic khi thí sinh đăng ký chế độ ưu tiên.
Và trong thực tế cũng có thí sinh khai được hưởng ưu tiên KV1, nhưng phần mềm sau khi rà soát chỉ ra thí sinh chỉ được hưởng chế độ KV2-NT.
