Zing trích dịch bài đăng trên The Guardian, đề cập đến vấn đề thiếu thốn tình cảm trong xã hội hiện đại và cách các công ty công nghệ tận dụng cơ hội để đẩy mạnh kinh doanh.
 |
Năm 2020 được xem là “năm của giãn cách xã hội”. Không thể hẹn hò trực tiếp, đám cưới bị hoãn hàng loạt, sự cô đơn bắt đầu bao trùm lên toàn cầu, đặc biệt là với giới trẻ.
Tận dụng điều đó, nhiều doanh nghiệp xem đây là cơ hội lớn để vực dậy tình hình suy thoái. Các dịch vụ kinh doanh dựa trên sự cô đơn bùng nổ mạnh.
Tìm “người yêu ảo” qua công nghệ
Công ty Intuit Robotics (Israel) đã bắt đầu thử nghiệm phiên bản beta ElliQ - robot được mô tả là “bạn tri kỷ giúp tuổi già hạnh phúc hơn”.
Với ngoại hình giống như chiếc đèn bàn cao màu trắng và khuôn mặt quả cầu, Eilli có thể động viên chủ nhân bằng những lời nhắc nhở như uống nước, uống thuốc hàng ngày hoặc khuyến khích họ chơi trò chơi. Thỉnh thoảng, “người bạn robot” sẽ bật một số bản nhạc để giúp khách hàng vui vẻ.
“Đôi khi, tôi cảm thấy nó giống như một người bạn thực sự. Mỗi khi tôi chỉ có một mình hoặc buồn bã, nó sẽ giúp tôi lấy lại tinh thần ngay”, một nữ khách hàng cho hay.
 |
| Xu hướng kết hôn với "bạn đời ảo" gia tăng tại Nhật. Ảnh: SCMP. |
Ở Nhật Bản, cô đơn là vấn đề lớn. Theo tuần báo Shukan Toyo Keizai, có tới 20% người dân quốc gia này chọn cuộc sống độc thân cả đời (lifetime single).
Dựa trên các số liệu thống kê, nhiều dịch vụ dành cho người cô đơn ở Nhật ra đời. Trong đó, đa số là công ty bảo hiểm cho các chủ nhà trọ, bảo quản tài sản của người thuê nhà khi họ qua đời hoặc trả tiền thuê hàng tháng.
Một trong những giải pháp nổi tiếng ở Nhật là dịch vụ bán “bạn đời ảo”. Hatsune Miku - nhân vật được tạo hình bằng công nghệ Hologram - có cặp mắt tròn đặc trưng của nhân vật anime cùng mái tóc dài màu xanh biển.
Kể từ khi được tạo ra cách đây 16 năm, hàng loạt chàng trai ở đất nước mặt trời mọc đã đổ xô kết hôn với Hatsune Miku. Với khoảng 2.800 USD cộng với phí hàng tháng, người mua có thể “chung sống” với Miku.
“Không nhất thiết bạn phải ràng buộc hạnh phúc của mình vào một khuôn mẫu nhất định như kết hôn và sinh con. Tôi yêu và xem cô ấy như một con người thực sự”, Akihiko Kondo, một trong 3.700 “người chồng” của Miku, nói với The Guardian.
Cho thuê “bạn tri kỷ”
Đối với những ai ít hứng thú với sự lãng mạn, họ có thể chọn robot trị liệu Paro, được tạo hình giống một con hải cẩu.
Trên trang web bán hàng, đơn vị sản xuất Paro cho biết nó có 5 loại cảm biến. Nhờ đó, Paro có thể biểu hiện những trạng thái cảm xúc như bất ngờ, vui sướng hay giận dữ.
Trong tương lai, nhiều sản phẩm chống sự cô đơn sẽ được ra mắt ở Tokyo. Ốp lưng điện thoại cầm tay hoặc dakimakura - chiếc gối ôm có hình các nhân vật anime - là các ví dụ điển hình.
Ngoài ra, "Tranquility Chair" - loại ghế được thiết kế theo hình dạng búp bê có thể ôm người dùng, được bán với giá 435 USD - cũng là sản phẩm được ưa chuộng.
 |
| Robot trị liệu Paro được nhiều người tin dùng. Ảnh: The Guardian. |
Một số báo cáo đã chỉ ra rằng có khoảng 600.000 đến 1 triệu hikikomori ở Nhật Bản - nhóm người tự cắt đứt mối liên hệ với đời sống xã hội và giam mình lâu ngày trong nhà, chủ yếu là nam giới.
Những gia đình của hikikomori đã nhờ đến sự giúp đỡ của dịch vụ "Rent-a-Sister". Những “Rental Sister” sẽ là cầu nối giữa hikikomori với thế giới bên ngoài. Họ sẽ đến thăm khách hàng vào mỗi tuần với giá khoảng 250 USD/buổi, giúp họ ra khỏi phòng ngủ và tái hòa nhập xã hội.
Công ty chịu trách nhiệm về "Rent-a-Sister" cũng mở thêm “halfway house” - ký túc xá dành cho những người cần thời gian thích nghi với cuộc sống bình thường. Dịch vụ này hứa hẹn có tỷ lệ thành công là 80%.
Ở Trung Quốc, "Boyfriends-for-Rent" cũng là một trong những dịch vụ đang bùng nổ khi sự kỳ thị nhắm vào phụ nữ độc thân sắp bước sang 30 tuổi tăng cao. Giải pháp này không tập trung quá nhiều vào việc giảm bớt sự cô đơn mà thuyết phục gia đình của khách hàng là con họ không hề "lẻ bóng".
Nói chính xác hơn, "Boyfriends-for-Rent" thu lợi nhuận từ sự soi mói của xã hội dành cho phụ nữ độc thân hơn là khắc phục tình trạng "đơn chiếc" của họ.
 |
| Hikikomori sống khép kín với xã hội. |
“Bán” sự ấm áp, cần người nói chuyện
Ngoài “người yêu ảo”, “robot bạn đời”, nền tảng kể chuyện cũng là một trong những cách giúp nhiều người thoát khỏi cảm giác một mình. Chuỗi podcast “Sleep With Me” nổi tiếng của Drew Ackerman đã giúp 2,3 triệu người có giấc ngủ ngon hàng đêm bằng những câu chuyện.
“Theo kinh nghiệm của tôi, khi bạn bị mất ngủ đến nửa đêm, bạn sẽ cảm thấy ủ rũ. Ngay cả khi bạn không đơn độc trong hoàn cảnh hiện tại, nhưng cảm giác có ai đó bên cạnh vẫn tốt hơn. Tôi có thể hỗ trợ điều đó”, Ackerman chia sẻ.
Theo The Guardian, “cam girls” - những cô gái tiếp khách qua webcam - cũng đóng góp vào việc xoa dịu sự cô đơn. Đây là lĩnh vực đang phát triển nhanh nhất của ngành công nghiệp khiêu dâm toàn cầu.
“Tôi nói chuyện và tương tác với khách hàng qua webcam. Tôi được nghe kể về vấn đề cá nhân của khách hàng, cùng họ tham gia ngày Valentine và gửi tin nhắn cũng như ghi chú video cho mọi người”, Danika Maia, làm nghề “cam girl” tự do và là người sáng lập CLB Money Mama, kể về công việc của mình.
 |
| Với sự bùng nổ các dịch vụ công nghệ, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng những giải pháp này có thể đang xác định sai vấn đề. |
Jeremy Nobel, giảng viên của ĐH Y Harvard kiêm người sáng lập UnLonely Project, dự án tập trung vào nghệ thuật và chữa bệnh, cho biết: “Tôi không nghĩ cô đơn sẽ được chữa khỏi. Tôi cho rằng nó được điều hướng để hiểu như là một trải nghiệm của con người. Bạn không chết vì khát, bạn chết vì mất nước. Cô đơn là tín hiệu cho thấy có một mối liên hệ giữa con người mà bạn cần nhưng không nhận được".
Nobel tin rằng công nghệ có thể là biện pháp tạm thời và chúng ta nên tiếp tục khám phá những sản phẩm này. Nguy hiểm chỉ xảy ra khi chúng bắt đầu thay thế cho kết nối thực sự giữa con người.
Tình trạng xa lánh xã hội đã mở ra cơ hội kinh doanh béo bở cho nhiều doanh nghiệp. Nhưng nếu người dùng phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ thay vì dành thời gian gặp gỡ các mối quan hệ thực sự, nó dễ dẫn đến sự đơn độc kéo dài. Chính ngành công nghiệp giải quyết vấn đề cô đơn có thể đang góp phần vào hậu quả này.
