 |
|
Đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 tại Hà Nội. |
Hướng dẫn giải đề thi Ngữ văn vào lớp 10 của thầy thầy Nguyễn Phi Hùng, cô Trần Thu Trang - Hệ thống Giáo dục HOCMAI.
PHẦN 1 (4 ĐIỀM)
1. Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh được kết hợp hài hòa giữa những ảnh hưởng văn hóa Quốc tế và gốc văn hóa dân tộc.
- Qua đó tác giả Lê Anh Trà thể hiện tình cảm kính trọng, ca ngợi Bác Hồ, tự hào về Người như một đại diện của một con người ưu tú Việt Nam.
2. Hai danh từ được sử dụng như tính từ: Việt Nam, Phương Đông. Cách dùng từ ấy có hiệu quả nghệ thuật cao
Tác giả nhấn mạnh bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, bản sắc Phương Đông trong con người Bác.
3. Trách nhiệm thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn văn hóa dân tộc trong thời kỳ hội nhập:
- Giải thích: thời kỳ hội nhập: các nền kinh tế thế giới mở cửa, hội nhập dẫn đến sự giao lưu, ảnh hưởng văn hóa giữa các nước.
Năm nay, số lượng học sinh dự thi vào lớp 10 ngày 8/6 là 75.000 học sinh, giảm hơn 4.000 so với năm ngoái.
Sáng 8/6, các thí sinh bắt đầu bước vào kỳ thi với hai môn Ngữ văn và chiều thi Toán. Thi hệ chuyên diễn ra trong hai ngày 9-10/6 với 1.750 chỉ tiêu.
- Trách nhiệm thế hệ trẻ:
+ Gìn giữ và phát huy những bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc;
+ Nêu cao tinh thần tự tôn dân tộc, niềm tự hào về những truyền thống văn hóa tốt đẹp: truyền thống yêu nước; Uống nước nhớ nguồn; văn hóa lễ hội truyền thống; phong tục tập quán; di sản, di tích lịch sử,…
+ Tiếp tục những ảnh hưởng tích cực từ văn hóa nước ngoài đồng thời gạn lọc những ảnh hưởng tiêu cực từ văn hóa ngoại lai.
- Đánh giá: đây là vấn đề quan trọng đòi hỏi ý thức và nhận thức của thế hệ trẻ cùng đồng lòng, chung tay góp sức.
PHẦN HAI (6 ĐIỂM)
1. Hoàn cảnh ra đời bài thơ Bếp lửa.
- Bài thơ được sáng tác năm 1963 khi đất nước vẫn còn nhiều khó khăn: miền Bắc đã được hòa bình, đang xây dựng chủ nghĩa xã hội và chi viện cho tiền tuyến; miền Nam đang đấu tranh giải phóng, thống nhất đất nước.
- Nhà thơ Bằng Việt đang là sinh viên học ngành Luật ở nước ngoài. Nhớ về quê hương, về người bà thân yêu, về những kỉ niệm tuổi thơ gian khổ mà ấm áp nghĩa tình, nhà thơ đã viết nên bài thơ này.
2. Câu thơ "Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi" nhắc nhớ đến kỉ niệm khi nhà thơ lên bốn tuổi, năm 1945, miền Bắc lâm vào nạn đói khủng khiếp khiến 2 triệu đồng bào chết đói.
- Việc tách từ "mòn mỏi" tạo thành tổ hợp "đói mòn đói mỏi" có tác dụng nhấn mạnh sự dai dẳng, khủng khiếp của cơn đói cũng như nỗi cơ cực, nhọc nhằn của mỗi người dân trong nạn đói.
3. Viết đoạn văn
Học sinh trình bày cảm nhận, suy nghĩ của bản thân về đoạn thơ theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản:
- Về nội dung: Tình bà cháu sâu nặng vượt trên cả khoảng cách không gian ("cháu đã đi xa", đến những phương trời mới, đất nước xa xôi), khoảng cách thời gian (người cháu đã khôn lớn, trưởng thành), vượt lên cả sự khác biệt về hoàn cảnh sống (cuộc sống đủ đầy về vật chất, tiện nghi). Nỗi nhớ về bà, về những kỉ niệm tuổi thơ luôn luôn thường trực trong tâm thức, trong trái tim người cháu.
- Về hình thức:
+ Học sinh viết đoạn văn theo cách lập luận diễn dịch, với dung lượng phù hợp với yêu cầu đề bài (khoảng 12 câu). Diễn đạt lưu loát, mạch lạc, logic.
+ Trong đoạn văn có sử dụng câu bị động và phép nối để liên kết câu (gạch chân)
4. Bài thơ viết về tình bà cháu trong chương trình Ngữ văn THCS: Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh.
Nhiều học sinh đánh giá đề thi năm nay không quá khó. "Câu nghị luận xã hội đề cập vấn đề khá quen thuộc – giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Nội dung các câu còn lại bám sát chương trình học”, Hồng Nhung, thí sinh tại điểm thi trường THPT Yên Hòa (Cầu Giấy), cho biết.
Trong khi đó, theo bạn Yến Nhi, đề nghị luận khá hay, đề cập những vấn đề gần gũi với thế hệ trẻ. Tuy nhiên, độ dài theo yêu cầu (2/3) trang giấy hơi ngắn so với nội dung cần viết.
Nhi cho rằng, với vấn đề này, trào lưu bắt chước phim Hậu duệ Mặt trời là một dẫn chứng hay nhưng do đề giới hạn độ dài nên em không thể khai thác sâu.
Theo TS Phạm Hữu Cường – người có kinh nghiệm 20 năm giảng dạy môn Ngữ văn - đề thi năm 2016 tương đối hay, yêu cầu học sinh đáp ứng được kiến thức cơ bản và mở rộng, đảm bảo được yêu cầu tuyển sinh vào lớp 10.
Yêu cầu của đề rõ ràng, mạch lạc, kích thích khả năng bày tỏ quan điểm của học sinh. Câu nghị luận nêu trách nhiệm của thế hệ trẻ rất có giá trị. Đây là vấn đề thời sự, thế hệ trẻ quan tâm.
Với câu hỏi này, nhiều học sinh có thể nêu các vấn đề như “cuồng Kpop” hay trào lưu Hậu duệ Mặt trời. Tuy nhiên, dù đặt ra vấn đề nào đi chăng nữa, học sinh cũng phải nêu rõ ý, tiếp thu được truyền thống văn hóa nước ngoài làm giàu cho truyền thống văn hóa dân tộc.
Đề thi có cấu trúc cân đối bao gồm cả câu dễ và khó, sẽ phân loại tốt học sinh. Dự đoán phổ điểm của đề thi là 7-8 điểm.
