Năm 2008, Marvel Studios khởi động Marvel Cinematic Universe (MCU) - Vũ trụ Điện ảnh Marvel - với Iron Man dưới sự phát hành của Paramount.
Sau hơn 9 năm, khán giả mới được thưởng thức Thor: Ragnarok trong những ngày đầu tháng 11. Đó đã là phim thứ 17 của MCU, đồng thời khép lại bộ ba phim (trilogy) riêng thứ ba về một nhân vật siêu anh hùng của họ, hiện đạt điểm 93% trên Rotten Tomatoes, và đang nhanh chóng tiến đến cột mốc doanh thu nửa tỷ USD.
Giờ thì Marvel Studios đã nằm dưới trướng Walt Disney, và họ mới xác lập thêm một kỷ lục tại phòng vé. Ba ngày cuối tuần trước, Thor: Ragnarok thu 121 triệu USD tại Bắc Mỹ. Qua đó, Marvel Studios trở thành xưởng phim Mỹ đầu tiên có ba phim đạt doanh thu mở màn trên 100 triệu USD trong một năm.
 |
| Cả ba phim của MCU trong năm 2017 đều ra quân ở mức trên 100 triệu USD tại thị trường Bắc Mỹ. Ảnh: Disney. |
Trước đó, trong tháng 5, Guardians of the Galaxy Vol. 2 - cuộc phiêu lưu thứ hai của nhóm Vệ binh dải ngân hà - ra quân ở mức 146 triệu USD. Còn Spider-Man: Homecoming - bộ phim do Marvel Studios hợp tác với Sony để sản xuất - đạt thành tích mở màn là 117 triệu USD vào đầu tháng 7.
Nếu tính tổng doanh thu của cả ba phim trên cấp độ toàn cầu, Marvel Studios đã thu tổng cộng hơn 2,1 tỷ USD, và đó lại là một cột mốc đáng nhớ nữa dành cho họ. Trải qua quãng thời gian chưa đầy mười năm, họ đã trở thành một đế chế với ba trilogy và tám thương hiệu khác nhau.
Kể từ ngày Robert Downey Jr. lần đầu nhập vai Iron Man, số tiền mà Marvel Studios thu được là hơn 12 tỷ USD, và đó là còn chưa tính thành tích sắp tới của Thor: Ragnarok.
Công thức bí mật của Marvel
Đối thủ lớn của Marvel trong làng truyện tranh - DC - mới là những người đầu tiên đưa các siêu anh hùng lên màn ảnh rộng bằng những dự án bom tấn. Đó là loạt phim về Siêu Nhân của Richard Donner, cùng hai phim xoay quanh Batman do Tim Burton thực hiện.
Nhưng Marvel Studios gặt hái thành công lớn lúc này nhờ việc họ cố gắng xây dựng một vũ trụ điện ảnh từ sớm, mà khởi đầu chính là Iron Man, thay vì cứ làm phim lẻ tẻ. Lần lượt Iron Man, Hulk, Thor và Captain America có phim riêng, với những bối cảnh thời gian, địa điểm khác nhau, để rồi cùng nhau bùng nổ ở dự án The Avengers (2012).
Đây là điều hiếm thấy ở Hollywood, nhưng vốn xảy ra “như cơm bữa” trên các trang truyện. Chiến lược giúp Marvel Studios tạo ra bối cảnh rộng lớn từ Trái đất cho tới ngoài vũ trụ, các nhân vật nhiều lớp lang, những cốt truyện đan xen với hàng loạt tình tiết tri ân người hâm mộ truyện tranh (easter eggs).
Khán giả khó lòng có thể nhận được tất cả với một bộ phim dài hai, ba tiếng, hay thậm chí là một thương hiệu đơn lẻ.
 |
| Có quá nhiều nhân vật để Marvel Studios đào sâu khai thác. Ảnh: Tor. |
Số lượng nhân vật đông đảo giúp Marvel Studios và MCU của họ có thể liên tục “làm mới” và tránh rơi vào lối mòn như nhiều thương hiệu khác. Như Transformers, khán giả đã quá mệt mỏi với những màn kỹ xảo robot đẹp mắt trên nền cốt truyện rỗng tuếch của Michael Bay. Hậu quả chính là bước thụt lùi đáng sợ về doanh thu của phần năm - The Last Knight - hồi mùa hè.
Nhóm Vệ binh dải ngân hà, hay thầy phù thủy Doctor Strange rõ ràng là những gương mặt còn xa lạ với đại chúng trước giờ được Marvel Studios đưa lên màn ảnh.
Xưởng phim đã giao vai diễn cho các diễn viên có tên tuổi, đồng thời đặt niềm tin ở các đạo diễn trẻ nổi lên từ dòng phim độc lập. Kết quả là mỹ mãn, như Doctor Strange của ngôi sao Benedict Cumberbatch hiện là phim giới thiệu siêu anh hùng mới có doanh thu cao nhất của MCU.
Sớm nhận thấy tương lai xán lạn mà giám đốc Kevin Feige vạch ra cho MCU, ông trùm của Disney - Bog Iger - đã bỏ ra 4 tỷ USD để mua Marvel Studios và sở hữu bản quyền hơn 5.000 nhân vật. Giờ thì cái giá đó xem ra trở nên khá rẻ.
Cuộc chạy đua làm vũ trụ điện ảnh
Không chỉ Marvel Studios, Disney còn thâu tóm một xưởng phim đình đám khác là Lucasfilm, qua đó sở hữu thương hiệu vĩ đại Star Wars - Chiến tranh giữa các vì sao.
Giờ thì bà chủ Kathleen Kennedy cũng áp dụng chiến lược vũ trụ điện ảnh cho “con cưng”, khi mới tung ra phần ngoại truyện Rogue One: A Star Wars Story (2016), và tới đây là Solo: A Star Wars Story (2018) bên ngoài mạch nội dung chính về gia đình Skywalker.
Cùng lúc đó, Hasbro muốn thổi luồng gió mới cho Transformers và đang loay hoay kết hợp thương hiệu người máy với G.I. Joe. Warner Bros. và J.K. Rowling không thể cam tâm rời bỏ mảnh đất màu mỡ của các phù thủy, và lên kế hoạch xây dựng năm tập phim Fantastic Beasts and Where to Find Them với sự góp mặt của thầy Dumbledore (Jude Law).
Universal vấp phải thất bại về mặt nội dung với The Mummy - Xác ướp của Tom Cruise, nhưng đó chính là tác phẩm mở màn Dark Universe - Vũ trụ Đen tối về các quái vật mà họ sở hữu.
King Kong và Godzilla sẽ sớm đối đầu trong năm 2020 sau khi có phim riêng và tạo ra MonsterVerse. Và có tin đồn cho rằng hãng Nintendo đang muốn xây dựng vũ trụ điện ảnh dựa trên các trò chơi điện tử mà họ sở hữu.
 |
| Xây dựng vũ trụ điện ảnh như Marvel Studios giờ là mốt thời thượng tại Hollywood. Ảnh: Disney. |
DC do Warner Bros. sở hữu cũng không chịu kém cạnh khi xây dựng DCEU. Họ khởi đầu muộn hơn, trải qua nhiều tranh cãi và chông gai hơn, nhưng mới tìm thấy “ánh sáng cuối đường hầm”. Man of Steel (2013) - bộ phim kể về nguồn gốc Siêu Nhân của Zack Snyder - không thực sự được lòng số đông.
Nhưng DCEU thực sự rơi vào khủng hoảng khi liên tiếp hai phim Batman v Superman: Dawn of Justice (2016) và Suicide Squad (2016) bị chỉ trích nặng nề về mặt nội dung, bất chấp doanh thu khả quan.
Sự xuất hiện của Wonder Woman (2017) hồi mùa hè giúp người hâm mộ phần nào lấy lại niềm tin, và đang háo hức chờ đợi Justice League vào những ngày trung tuần tháng 11.
Theo dự báo của giới quan sát, bộ phim kể về sự ra đời của nhóm Liên minh Công lý dự kiến thu trên 100 triệu USD tại Bắc Mỹ sau ba ngày, tức cùng mức với Thor: Ragnarok của Marvel Studios.
Tuy nhiên, do mới ra đời từ 2013 với số lượng phim ít hơn hẳn, DCEU lúc này mới thu tổng cộng 3,1 tỷ USD theo số liệu của trang Box Office Mojo.
Rất khó hay gần như không thể để cản bước Marvel Studios vào lúc này. Từ chỗ một năm hai phim với chiến lược “một mới - một cũ” (như Doctor Strange và Captain America: Civil War năm 2016), họ sẽ bắt đầu tung ra ba phim mỗi năm kể từ 2018.
Trong năm 2018, khán giả được làm quen hơn với siêu anh hùng Black Panther (Chadwick Boseman) ở bộ phim cùng tên, tái ngộ Người Kiến (Paul Rudd) trong Ant-Man and the Wasp, và gặp lại hầu hết siêu anh hùng trong Avengers: Infinity War.
Đó mới chỉ là những gì đến từ Marvel Studios. Trong 20 năm qua, đã có khoảng 45 tác phẩm điện ảnh dựa trên các nhân vật truyện tranh Marvel, thu về hơn 23 tỷ USD tại phòng vé. 20th Century Fox đang sở hữu X-Men và Fantastic Four (và mới có tin cho rằng Disney rất có thể sẽ mua lại bộ phận điện ảnh của Fox), Sony vẫn nắm Spider-Man và các nhân vật liên quan…
Hẳn là Marvel Studios muốn thâu tóm tất cả để chiều lòng người hâm mộ dù con đường đó còn nhiêu gian nan. Song, ngay từ lúc này, họ đã trở thành một đế chế khổng lồ tại Hollywood mà khó ai có thể ngăn cản.
