Đại biểu chất vấn Bộ trưởng GTVT về cao tốc 34.500 tỷ xuống cấp

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Đây là ngày cuối của phiên chất vấn và vẫn có tới 53 đại biểu đăng ký chất vấn. Tôi hy vọng các đại biểu sẽ được chất vấn hết.

Xúc phạm lãnh đạo trên mạng xã hội: Đã xử lý một số đối tượng

Bộ trưởng Công an Tô Lâm trả lời ĐB Nguyễn Sỹ Cương về việc xúc phạm nhân phẩm cá nhân trên mạng xã hội: Vấn đề này, chúng tôi đã phối hợp với Bộ TTTT xử lý một số đối tượng nhưng chưa ngăn chặn được.

Trước hết là tính nặc danh trên mạng, vi phạm không chỉ ở trong nước mà quốc tế. Hệ thống pháp luật về xử lý những thông tin này chưa hoàn thiện, ví dụ như vấn đề giám định, những thông tin vu khống cũng cần có chứng cứ số…

Về giải pháp, chúng tôi tiếp tục hoàn thiện hành vi pháp lý trong đấu tranh xử lý với các hành vi tuyên truyền, xuyên tạc, xúc phạm danh dự của người khác, làm nhục người khác trên không gian mạng.

Vấn đề này Luật An ninh mạng đã được thông qua, có hiệu lực từ năm 2019. Chúng tôi đang phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai các văn bản hướng dẫn thi hành luật.

Thứ 2 phối hợp các các bộ ngành tuyên truyền phản bác các hành vi này. 

Thứ 3 là thực hiện quản lý nhà nước trên lĩnh vực đảm bảo an toàn thông tin mạng. Phối hợp với Bộ TTTT yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin mạng ngăn chặn xử lý 3.000 trang có nội dung xấu. Tiếp tục thanh tra xử lý vi phạm pháp luật trong đăng tải. Yêu cầu các trang mạng chấp hành pháp luật Việt Nam xử lý những thông tin độc hại.

Thứ 4 là thu thấp thông tin các đối tượng có các hoạt động tuyên truyền chống phá nhà nước, xúc phạm, xuyên tạc, vu khống người khác trên mạng xã hội để có phương thức đấu tranh.

Trước đó, vào chiều 31/10, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương nêu câu hỏi: Lâu nay trên mạng xã hội có một số cá nhân tự cho mình quyền muốn nói gì thì nói, xúc phạm ai thì xúc phạm. Một ví dụ là sau lấy phiếu tín nhiệm, đã có nhiều phát ngôn xúc phạm đến các bộ trưởng. Thậm chí có cá nhân đăng lên là đại diện cho dân, đi ngược lòng dân. Tôi xin hỏi Chính phủ và Bộ Công an có cần xử lý và xử lý được tình trạng này không?

Sẽ thiết kế SGK theo hướng hạn chế viết, vẽ vào được

Trả lời câu hỏi của đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh (đoàn Bình Thuận) về vấn đề lãng phí sách giáo khoa, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ thừa nhận tình trạng lãng phí SGK là có thật. Theo ông, có nhiều nguyên nhân, trước hết do thiết kế SGK hiện hành có nhiều bài tập khiến học sinh viết, vẽ trực tiếp vào SGK dẫn đến không sử dụng được nhiều lần, gây lãng phí. Dù việc thiết kế này mang tính chuyên môn, các tác giả đã tiếp thu kinh nghiệm quốc tế, nhưng trong hoàn cảnh nước ta còn nghèo, việc này chưa phù hợp và gây lãng phí.

Với trách nhiệm của mình, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo các giải pháp nhằm hạn chế lãng phí. Một số SGK đã có hướng dẫn thầy cô không cho học sinh viết vào sách mà ghi vào vở. Bộ cũng tổ chức tập huấn giáo viên, hướng dẫn học sinh sử dụng SGK để bền lâu. Tuy nhiên, kết quả của những giải pháp này còn hạn chế. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhận trách nhiệm về vấn đề này.

Trước phản ánh của đại biểu Quốc hội và cử tri và dư luận, Bộ đã tiếp thu, ban hành chỉ thị 3798 chỉ đạo các cơ sở giáo dục để sử dụng tiết kiệm SGK hợp lý và hướng dẫn học sinh biết giữ gìn SGK. Tới đây, khi biên soạn SGK mới, Bộ yêu cầu các NXB thiết kế theo hướng hạn chế việc viết, vẽ trực tiếp vào sách.

Bộ đề nghị các trường phát động phong trào giữ gìn SGK, đặc biệt giải pháp quyên góp, xây dựng thư viện SGK để học sinh được sử dụng miễn phí, hỗ trợ vùng khó khăn. Đây cũng là kinh nghiệm của nhiều nước.

Làm thế nào để xử lý tình trạng giả hồ sơ bệnh tâm thần?

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trả lời về việc làm giả hồ sơ tâm thần: Thời gian qua, báo chí cũng thông tin, công an đã làm rõ 2 nhân viên của Bệnh viện Tâm thần móc nối với một đối tượng để làm hồ sơ bệnh tâm thần. Hiện công an đang điều tra, chưa có kết luận. Về thực trạng này, Bộ Y tế đã triệu tập các bệnh viện tâm thần, pháp y tâm thầm chấn chỉnh. Các quy trình làm bệnh án, giám định tâm thần rất chặt chẽ. Viện giám Tâm thần Trung ương mới có chức năng giám định bệnh tâm thần thì lúc đó công an mới xác định bệnh nhân tâm thần.

Về giải pháp, thực hiện Luật Đổi mới cải cách tư pháp, Bộ Y tế đã thành lập hệ thống trung tâm pháp y tâm thần vùng. Trung tâm này giám định là tâm thần thì công an mới xác định đó là tâm thần thực sự. Còn các đối tượng này vào những bệnh viện bình thường để làm bệnh án, giám định thì cũng chỉ là dân sự, các bệnh viện đó có mục đích riêng. Bộ Y tế cũng phối hợp với Bộ Công an xử lý những cá nhân, cán bộ bệnh viện phối hợp với các đối tượng làm giả bệnh án tâm thần.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ Công an xử lý nghiêm vụ chạy án tâm thần, phối hợp với Bộ Y tế không để tình trạng này tái diễn. Bộ Y tế cũng cần chú ý không để trong ngành có cá nhân vi phạm như vậy. Bởi dư luận rất bức xúc về việc trốn tránh trách nhiệm hình sự bằng bệnh án tâm thần giả

Thu hồi 24 triệu SIM rác trong hơn 1 năm

Bộ trưởng TTTT Nguyễn Mạnh Hùng trả lời về vấn đề SIM rác: SIM rác là khái niệm chưa được định nghĩa trong văn bản pháp luật. Đây là từ thường dùng để chỉ SIM không có thông tin chính xác về người dùng và không tìm ra người dùng. SIM rác tồn tại dưới 2 dạng: SIM kích hoạt sẵn tồn tại trên kênh phân phối, có thể mua dễ dàng và SIM đã đến tay người dùng.

Hôm qua tôi nói giải pháp căn cơ là người dùng SIM phải chính danh, đăng ký đầy đủ thông tin, mà cái gốc là cơ sở dữ liệu căn cước công dân có số CMND, ảnh, vân tay để khi đăng ký chính xác đúng người, đúng SIM. Khi chưa có cơ sở dữ liệu căn cước công dân, Bộ TTTT đã làm một số giải pháp, đó là thu hồi SIM rác.

Từ cuối năm 2016, các nhà mạng đã tiến hành thu hồi SIM rác kích hoạt sẵn trên kênh phân phối. Từ tháng 7/2017 đến nay đã thu hồi được 24 triệu SIM, trong đó 50% thuộc về nhà mạng lớn nhất là Viettel. Thứ 2 là đăng ký lại thông tin thuê bao. Từ 7/2017 các nhà mạng tổ chức đăng ký lại trong đó có chụp ảnh, những thuê bao chưa đủ thông tin mà không đăng ký lại thì kiên quyết cắt dịch vụ.

Sắp tới chúng ta sẽ làm gì? Với SIM mới phải kiên quyết đăng ký đầy đủ thông tin, gồm cả chụp ảnh. Thứ hai, các nhà mạng không đưa ra thị trường SIM giá rẻ để người sử dụng SIM thay thẻ điện thoại. Thứ ba là nghiên cứu công nghệ nhận dạng và xác thực ảnh thực với ảnh chụp CMND.

Bộ đã giao tập đoàn VNPT phát triển công nghệ này, dự kiến quý II/2019 xong. Công nghệ này không chỉ giúp đăng ký SIM mà còn xác thực nhiều loại thẻ và dịch vụ khác.

Làm được ba việc này, sẽ giải quyết được vấn đề SIM rác một cách đáng kể, trong khi chúng ta đang chờ giải pháp căn cơ là xây dựng dữ liệu căn cước công dân.

“Triết lý giáo dục cần chính danh”

Về triết lý giáo dục, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết nước ta phát triển có triết lý, nền giáo dục cũng có triết lý. Các nước trên thế giới đều có triết lý của mình. Nhưng một số nước đúc kết thành câu ngắn gọn, dễ hiểu để nhấn trọng tâm.

Đất nước ta có rất nhiều câu, dễ thấy nhất là quốc hiệu, trước là “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, bây giờ là “Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.

Ông cho rằng chúng ta tìm thấy trong đó như một triết lý. Giáo dục cũng có nhiều như phát triển con người đức, trí, thể, mỹ. Nước ta cũng nói đầy đủ 4 trụ cột giáo dục UNESCO hay 4 mục tiêu học để biết, học để làm việc, học để chung sống và học để khẳng định mình. Gần đây, UNESCO bắt đầu đưa vào trụ cột thứ 5 học để thay đổi mình và thay đổi thế giới tốt đẹp hơn. Những điều này nằm trong Nghị quyết hay văn bản có tính chất quy phạm pháp luật.

Tới đây, khi bàn sửa Luật Giáo dục, một trong những điều đầu tiên của luật là mục tiêu giáo dục. Ông nói thêm Chính phủ cũng như Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo nhiều cuộc thảo luận để đưa vào cô đọng nhất những vấn đề đặc trưng mục tiêu và có tính triết lý của giáo dục Việt Nam.

“Tôi khẳng định lại Việt Nam giáo dục có triết lý của mình chứ không thể nói không có triết lý”, ông nhấn mạnh và đề nghị đại biểu nếu quan tâm có thể tham gia vào các buổi trao đổi mà Bộ GD&ĐT và nhiều hiệp hội đang thảo luận sôi nổi để đóng góp vào Luật Giáo dục.

Câu trả lời của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam về triết lý giáo dục không thực sự làm hài lòng đại biểu Nguyễn Huy Thái (đoàn Bạc Liêu) - người đặt câu hỏi. Ông cho rằng nếu không chọn một câu cho triết lý giáo dục, cần có lý do không chọn.

Nếu khẳng định nước ta có triết lý giáo dục, cần phải công bố chính thức để triết lý có cơ sở pháp lý. Triết lý của một quốc gia phải chính danh. Đây là câu ngắn gọn làm định hướng vận hành cho ngành giáo dục và mọi hoạt động liên quan đến giáo dục.

Đại biểu Nguyễn Huy Thái cũng dẫn một số ý kiến cho rằng sở dĩ ngành giáo dục đào tạo nước ta bên cạnh các thành tựu còn những lúng túng, bất cập, hạn chế kéo dài hàng chục năm là do chưa có triết lý giáo dục. Ông hy vọng sẽ sớm có hội thảo để thảo luận, bàn bạc và thống nhất triết lý giáo dục.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển (đoàn Lâm Đồng) cũng trao đổi thêm về vấn đề này. Ông đồng tình nước ta có triết lý giáo dục được thể hiện qua mục tiêu, nguyên lý, tính chất giáo dục. Tuy nhiên, triết lý này cần rút ra ở tầm triết học, vừa ngắn gọn, dễ hiểu. Cải cách giáo dục cũng cần đi đúng hướng theo triết lý giáo dục để người dân và toàn xã hội hiểu, thực hiện nền giáo dục, đào tạo nhân lực có trọng điểm. Điều này các nước khác đã đưa ra.

Trả lời chất vấn ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, cơ chế từ chức, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nói: Vấn đề từ chức theo tinh thần Hội nghị Trung ương 8 về trách nhiệm nêu gương là vấn đề mới. Đây là hình thức tự nguyện, nếu người được bổ nhiệm thấy mình không đủ sức khỏe, uy tín hoặc vi phạm thì từ chức

Trong Luật Công chức có 5 hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức. Riêng đối với cán bộ thì có hình thức bãi nhiệm và miễn nhiệm. Nhưng, pháp luật hiện nay chưa có quy định rõ về hình thức từ chức.

Sau khi có Nghị quyết Trung ương 8, chúng tôi nghĩ rằng Quốc hội, Chính phủ sẽ cụ thể hóa bằng văn bản quy phạm pháp luật. Vấn đề từ chức không chỉ trong các cơ quan Chính phủ mà còn trong Đảng, hệ thống chính trị, mặt trận, các đoàn thể, Quốc hội, Chủ tịch nước... Đây là vấn đề cũng khá rộng cần nghiên cứu để hoàn thiện.

Đối với Chính phủ sẽ ban hành văn bản như Nghị định hướng dẫn các Nghị quyết của Quốc hội, hay Luật Cán bộ công chức. Nếu, anh không từ chức, anh có vi phạm, khi bỏ phiếu tín nhiệm không đạt sẽ bị bãi nhiệm. Trách nhiệm pháp lý đối với những vi phạm nếu có đối với cán bộ công chức đó vẫn bị kỷ luật theo quy định của Đảng và pháp luật.

Bệnh viện thuộc Bộ Y tế phải gương mẫu trong liên thông kết quả xét nghiệm

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) về vấn đề liên thông kết quả xét nghiệm, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết chính ông là người đề xuất. Khi mới được giao trách nhiệm theo dõi ngành Y tế, ông đã gặp rất nhiều người, trong đó có các nhà khoa học và được biết trong chi phí hiện nay cho việc chữa bệnh, thuốc chiếm 49%, kết quả xét nghiệm trên 11%, chụp, chẩn đoán hình ảnh là 8%. Đây là tỷ lệ quá lớn, rất lãng phí.

Một trong những lý do là chính sách quản lý cơ chế tài chính của các cơ sở y tế, đặc biệt chính sách huy động xã hội hóa, thực chất là tư nhân hóa. Trong nhiều năm, nước ta huy động vào máy móc xét nghiệm, vì thế, có động cơ tìm mọi cách để xét nghiệm nhiều.

Mục tiêu của liên thông xét nghiệm, đầu tiên là để phục vụ chữa bệnh tốt hơn. Thứ hai là tiết kiệm. Điều này đã được Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trả lời trước đó. Khi yêu cầu đặt ra phải có đề án liên thông xét nghiệm, bộ trình lên, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam trực tiếp làm việc, yêu cầu rút ngắn tất cả thời hạn bộ đề ra.

Trong phiên chất vấn ngày 31/10, Bộ trưởng Tiến cho biết sẽ thí điểm tại các bệnh viện của bộ. Tuy nhiên, ông Đam cho rằng không phải thí điểm, các bệnh viện thuộc bộ phải gương mẫu làm trước.

3 nhóm giải pháp cho tiêu cực trong thi THPT quốc gia

Đại biểu Triệu Thị Thu Phương (đoàn Bắc Kạn) đề cập đến việc sơ hở trong công tác bảo mật dẫn đến tiêu cực trong kỳ thi THPT quốc gia 2018 và đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ về những giải pháp căn cơ nhằm đảm bảo kỳ thi này đạt hiệu quả cao hơn.

Trả lời câu hỏi trên, ông Phùng Xuân Nhạ cho biết bộ đã rà soát quy trình của kỳ thi và đưa ra giải pháp, trong đó có 3 nhóm giải pháp căn cơ. Thứ nhất, bộ cần xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa theo hướng phong phú về số lượng và nâng cao chất lượng câu hỏi để xây dựng bài thi chuẩn hóa, bám sát vào đánh giá năng lực của học sinh THPT và có sự phân hóa nhất định để làm căn cứ cho các trường ĐH, CĐ tuyển sinh theo đúng tinh thần của Nghị quyết TW 29.

Ông cho rằng giải pháp này vừa mang tính trước mắt vừa mang tính lâu dài, hết sức quan trọng và theo đúng cách làm của quốc tế.

Nhóm giải pháp thứ hai là chấm thi để không có lỗ hổng có thể bị lợi dụng. Bộ đã thực hiện các biện pháp công nghệ với tính khả thi cao. Nhóm giải pháp thứ 3 là siết chặt việc quy trình tổ chức thi, đặc biệt công tác coi thi, chấm thi minh bạch, công khai.

“Với 3 nhóm giải pháp trên, chúng tôi có độ chắc chắn trong thực hiện kỳ thi THPT quốc gia theo tinh thần của Nghị quyết TW 29 và hoàn thiện theo từng năm, tiến tới kỳ thi trung thực, khách quan, giảm áp lực cho xã hội cũng như tạo sự công bằng cho thí sinh”, tư lệnh ngành Giáo dục khẳng định.

Trách nhiệm Bộ trưởng GTVT về cao tốc 34.500 kém chất lượng như thế nào?

Đại biểu Phạm Thị Thu Trang (Quảng Ngãi): Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi góp phần nâng cao hạ tầng giao thông, thúc đẩy liên kết trong vùng để tạo động lực kinh tế. Chính phủ và Bộ GTVT rất quan tâm, chỉ đạo quyết liệt. Ngày 2/9, dự án được thông xe toàn tuyến. Đây là niềm vui nhân dân các tỉnh.

Tuy nhiên, cử tri rất bức xúc về tình trạng chậm giải quyết vấn đề giải phóng mặt bằng, đường gom, đường dân sinh chưa hoàn trả, ô nhiễm môi trường cũng như một số vấn đề khác. Cử tri cũng rất lo lắng về chất lượng của dự án này.

Chính vì vậy, thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã có những văn bản gửi Tổng công ty Đường cao tốc Việt Nam nhưng chưa được trả lời. Trách nhiệm của Bộ trưởng và giải pháp trong vấn đề này như thế nào? Bao giờ giải quyết những bức xúc của cử tri?

Không thiếu tiền cho cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trả lời về dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi: Đây là dự án quan trọng nhất miền Trung, được nhiều ý kiến quan tâm đến chất lượng. Về vốn, chúng ta hoàn toàn có đầy đủ, có thể làm tất cả các hạng mục liên quan đến dự án. Do đó, tôi xin liệt kê một số việc làm ngay, một số việc phối hợp thực hiện. Những con đường mà thực hiện đảm bảo giao thông trong quá trình xây dựng, khi xong thì thực hiện ngay hoàn trả lại đường công vụ, xây dựng đường địa phương.

Liên quan đến đường gom và công tác GPMB. GPMB theo luật là thẩm quyền của chính quyền địa phương. Tiền thì đã có, Bộ GTVT đã chỉ đạo quyết liệt, VEC đã phối hợp với địa phương, chúng tôi mong đoàn đại biểu Quốc hội, UBND tập trung giùm cho công tác GPMB. Nếu không có mặt bằng thì không làm đường gom được. Đường gom ảnh hưởng đời sống người dân, không thể làm được việc này thì ảnh hưởng tiến độ.

Về việc nhà dân bị nứt, thực hiện theo luật, tất cả công việc này sẽ được đền bù cho người dân thông qua các cơ quan chức năng như Sở Xây dựng. Chúng tôi đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Xây dựng các cấp, phối hợp với VEC, khảo sát, lập chi tiết đền bù cho người dân.

Tôi xin nhắc lại tiền này đã có trong dự án, nếu làm nhanh thì tiền đưa về dân nhanh nhất. Đây là dự án quan trọng, chúng tôi quan tâm chỉ đạo. Tuy nhiên, tôi cũng xin báo cáo Quốc hội, theo nghị định 131, VEC đang trực thuộc Ủy ban quản lý vốn, là một cơ quan thuộc Chính phủ. Chúng tôi xin cam kết sẽ phối hợp với Ủy ban và chính quyền địa phương, chỉ đạo VEC thực hiện trách nhiệm của mình một cách tốt nhất.

Trong phần trả lời của mình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể không nói đến chất lượng của dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi cũng như trách nhiệm cá nhân trong chất vấn của đại biểu Phạm Thị Thu Trang.

Trả lời về kiểm soát chất phóng xạ, hệ thống cảnh báo phóng xạ đối với nhà máy điện hạt nhân bên kia bên giới phía bắc, Bộ trưởng KH&CN Chu Ngọc Anh nói:

Bộ cũng tham mưu, Thủ tướng đã phê duyệt quy hoạch mạng lưới quan trắc phóng xạ và ứng phó sự cố. Trong giai đoạn vừa rồi có trách nhiệm của bản thân Bộ khi triển khai có chậm trễ. Khi tiếp nhận nhiệm vụ, tôi thấy ngay tình hình và chỉ đạo có biện pháp hết sức khẩn trương để đáp ứng.

Và trong sự chậm trễ vừa rồi, anh em cũng chuẩn bị dự án không kịp và không vào được vốn trung hạn vừa rồi. Chúng tôi chỉ đạo quyết liệt là kết hợp tất cả nguồn vốn, kể cả các thiết bị nghiên cứu để đưa vào. Từ năm 2018 đến nay, chúng ta đã triển khai được 5 điểm tại các tỉnh, thành phía bắc gồm Lạng Sơn, Hải Phòng, Quảng Ninh, Lào Cai, Hà Nội.

Thiết lập được các mạng có thể kết nối online trực tiếp luôn với Bộ KH&CN. Bất cứ sự cố nào thì hiện nay cũng đã bám được tình hình. Trong đó có cả lấy mẫu định kỳ. Năm tới, sẽ tăng thêm độ nhạy về mạng này. Mong Quốc hội, Chính phủ có ưu tiên nếu thiệt lập một hệ thống toàn quốc trong giai đoạn 2021 trở đi ưu tiên, bố trí nguồn vốn để thực hiện dự án.

Vừa rồi, anh em kiên trì để đấu nối với phía bạn, nhân chuyến thăm cuối năm vừa rồi của Tổng bí thư với phía bạn thì chúng ta đã tạo được hành lang ký được thỏa thuận giữa 2 cơ quan hạt nhận 2 nước xung quanh vấn đề này. Tháng 7 vừa rồi, chúng tôi cụ thể hóa 3 nội dung: Trao đổi an toàn bức xạ hạt nhân, trao đổi toàn bộ mạng lưới quan trắc, ứng phó.

Đầu năm tới sẽ triển khai giữa hai bên để so sánh được số liệu. Thủ tướng cũng đã phê duyệt chương trình ứng phó quốc gia, 45 tỉnh thành cũng phê duyệt chương trình của địa phương mình. Hy vọng, đầu năm tới sẽ có đề án dài hạn ứng phó xuyên quốc gia với vấn đề này.