"Tiểu Jack Ma" tên thật là Phạm Tiểu Cần (sinh năm 2008) tại huyện Vĩnh Phong, tỉnh Giang Tây, Trung Quốc. Năm 2016, bức ảnh của Tiểu Cần được đăng lên mạng, nhiều người nhận xét em có gương mặt giống chủ tịch tập đoàn Alibaba Jack Ma.
Chỉ sau một đêm, cậu bé 8 tuổi nổi lên như một hiện tượng, em được giới truyền thông săn đón và gọi là "Tiểu Jack Ma", theo The Paper.
 |
| Phạm Tiểu Cần nổi tiếng vì có gương mặt giống Jack Ma. Ảnh: Sohu. |
Đổi đời nhờ có gương mặt giống tỷ phú
Phạm Tiểu Cần sinh ra trong một gia đình nhà nông nghèo. Bà nội mắc bệnh Alzheimer, cha bị rắn cắn, phải cắt bỏ một chân. Mẹ Tiểu Cần bị mù mắt phải, kém phát triển trí tuệ, không thể chăm sóc con cái.
"Tiểu Jack Ma" còn có một anh trai Phạm Tiểu Dũng đang tuổi đi học, không đủ khả năng lao động, kiếm sống. Thậm chí, hai anh em Tiểu Dũng, Tiểu Cần từng bị trường mầm non trong làng từ chối nhập học.
Hồi đó, gia đình 5 miệng ăn của Phạm Tiểu Cần đều phụ thuộc vào sức lao động của cha. Dù tàn tật, ông Phạm Gia Phát vẫn phải làm ruộng nuôi sống gia đình.
Tháng 11/2016, cuộc đời của cậu bé 8 tuổi và gia đình "lên hương" sau một bức ảnh được đăng trên mạng. Phạm Tiểu Cần được săn đón, mời phỏng vấn. Hàng nghìn người đổ về ngôi làng nghèo nơi em sống để thăm hỏi, tặng quà và tiền mặt cho gia đình em. Thậm chí, ngôi nhà xập xệ của "Tiểu Jack Ma" trở thành điểm "check-in" của nhiều dân mạng.
Phạm Tiểu Cần trở thành "gà đẻ trứng vàng" trong mắt các ông chủ lớn. Nhiều người ngỏ ý nâng đỡ, tạo điều kiện nuôi dưỡng cậu bé. Đến mùa thu năm 2017, gia đình đồng ý cho Tiểu Cần theo ông chủ Lưu Trường Giang lên thành phố học tập. Kể từ đó, cậu bé sống trong cảnh nhung lụa, có người đưa, kẻ rước.
"Tiểu Jack Ma" được Lưu Trường Giang đưa đến thành phố Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc, sinh sống. Em được "cha nuôi" cho học trường danh tiếng, ở nhà xịn, đi xe sang, có bảo mẫu chăm sóc mỗi ngày.
Khi đến trường, Tiểu Cần luôn diện những bộ quần áo thời trang, được bạn bè, phụ huynh chú ý, đề nghị chụp ảnh. Trong ấn tượng của bạn cùng lớp, Tiểu Cần rất ít khi đi học, không làm bài kiểm tra và không có bạn bè. Cuộc sống của em chỉ xoay quanh những hoạt động đóng quảng cáo, livestream trên mạng và gặp gỡ giới thượng lưu.
Cuộc sống thường ngày của "Tiểu Jack Ma" được ông chủ Lưu Trường Giang cập nhật trên mạng xã hội. Em thường xuyên được mời đóng quảng cáo và tham gia những sự kiện thời trang. Thậm chí, cậu bé từng được mời đóng phim, thu âm nhạc.
Theo báo cáo, trước khi nổi tiếng, thu nhập của gia đình Tiểu Cần chỉ khoảng vài trăm nhân dân tệ mỗi tháng. Sau này, ông chủ Lưu chu cấp cho gia đình cậu bé khoảng 10.000 nhân dân tệ (hơn 1.500 USD). Căn nhà cũ nát cũng được ông Lưu hỗ trợ xây sửa và bổ sung đồ đạc.
Đổi lại, Tiểu Cần không được về nhà thường xuyên. Gia đình chỉ có thể cập nhật tình hình của em thông qua bảo mẫu họ Vương. "Những gì tôi biết là con trai sống ở Hà Bắc được mặc quần áo đẹp và có sách để học", ông Phạm nói.
Phạm Gia Phát nghĩ rằng con trai đến Hà Bắc sẽ được học hành đến nơi đến chốn. Nhưng ông không ngờ, con trai 12 tuổi vẫn không biết làm những phép tính cơ bản nhất.
 |
| "Tiểu Jack Ma" hết thời, mắc chứng chậm phát triển. Ảnh: Zhihu. |
"Tiểu Jack Ma" hết thời, không biết làm toán dù đã lên lớp 4
Sau 4 năm nổi tiếng, cơn sốt "Tiểu Jack Ma" nguội dần. Nhiều người nhận xét Phạm Tiểu Cần mất đi vẻ ngây thơ trước đó, các video livestream của em không có gì mới mẻ, hấp dẫn. Chưa kể, cậu bé không có nhiều kiến thức, diễn đạt thiếu lưu loát.
Cuối năm 2020, có thông tin cho rằng Phạm Tiểu Cần bị ông chủ Lưu bỏ rơi, hợp đồng ký kết trước đó đã bị hủy. Những video của em trên các nền tảng mạng xã hội dần bị xóa bỏ.
Ngoài ra, khi còn học ở Thạch Gia Trang, bảo vệ trường từng bắt gặp "Tiểu Jack Ma" đi lang thang trong giờ học. Một báo cáo của nhà trường vào tháng 11/2020 cho biết Tiểu Cần xin nghỉ phép thường xuyên và không làm bài thi cuối kỳ. Năm học 2020, em gần như không đến lớp.
Theo thông tin ông Phạm Gia Phát cung cấp, ngoài việc "giải quyết hợp đồng", Lưu Trường Giang cam kết sẽ tiếp tục thanh toán các khoản chi phí học tập cho Phạm Tiểu Cần, nhưng khoản phí sinh hoạt 10.000 nhân dân tệ như trước đây sẽ không còn.
Tuy nhiên, học phí của "Tiểu Jack Ma" ở quê không tốn quá nhiều, thậm chí em có thể nhận trợ cấp từ Chính phủ. Trưởng thôn xác nhận với China Youth Daily, Tiểu Cần sẽ được hỗ trợ 500 nhân dân tệ (khoảng 77 USD) học phí hàng năm. Qua đó, những cam kết của ông chủ Lưu hoàn toàn không có giá trị.
Đầu tháng 1/2021, Tiểu Cần được bảo mẫu Vương đưa về Giang Tây. Hành lý duy nhất của em là balo đi học và một túi quần áo. Khi đó, cậu bé tuyên bố sẽ không bao giờ trở lại Thạch Gia Trang, theo Sohu.
Dù hết thời, giới truyền thông vẫn thường xuyên lui tới nhà "Tiểu Jack Ma" để cập nhật tình hình hiện tại. 12 tuổi, Tiểu Cần vẫn mang vẻ ngoài và trí tuệ của một đứa trẻ 5 tuổi. Em chỉ cao 1,1 m, thấp hơn bạn bè cùng tuổi.
Khi bắt gặp ống kính, cậu bé liên tục lặp lại câu nói được dạy khi sống ở Thạch Gia Trang: "Xin chào, tôi là Tiểu Jack Ma, tôi yêu các bạn"
Một người hỏi Tiểu Cần về tờ tiền 100 nhân dân tệ, cậu bé chỉ tay vào tờ tiền và hét lên "Đây là hai quả trứng vịt". Tiểu Cần hoàn toàn không có khái niệm về tiền bạc. Thậm chí, em không thể làm những phép tính cơ bản nhất.
Ông Phạm Gia Phát thừa nhận con trai không thông minh như bạn bè cùng trang lứa. Kết quả khám bệnh của Tiểu Cần tại Hà Bắc do bảo mẫu cung cấp vào năm 2020 cho thấy em mắc chứng chậm phát triển. Gia đình dự định cho em tiếp tục học lên lớp 4, nhưng tình hình hiện tại khiến mọi người không khỏi lo lắng.
Rũ bỏ ánh hào quang, Phạm Tiểu Cần không còn là "Tiểu Jack Ma" như trước. Em quay lại cuộc sống chân lấm tay bùn, đi học cùng bạn bè. Ông Phạm Gia Phát vừa mừng vừa lo, mừng vì con trai được sống hạnh phúc đúng với độ tuổi, lo vì gia đình không đủ khả năng chữa bệnh cho con.
