Quả mướp hương hay còn gọi là mác hom được dùng làm rau nấu canh, luộc, xào,... Đây là món ăn ngon, mát, bổ và có tác dụng chữa bệnh rất tốt.
Toàn quả, vỏ, hạt đến xơ mướp già đều được dùng làm thuốc. Mướp có vị thơm mát, chứa nhiều protein, đạm, đường, vitamin, chất khoáng, canxi, sắt.
Ngoài ra, mướp còn chứa vitamin B ngăn ngừa lão hóa, vitamin C làm trắng da, vừa có giá trị dinh dưỡng, vừa có tác dụng chữa bệnh.
Loại quả này có vị can, tính hàn, có thể giải nhiệt, lợi đường ruột, tiêu trừ đờm gió, giải độc máu, thông kinh lạc, hoạt huyết, lưu thông máu, trị viêm xoang, ho, các bệnh thời tiết.
Mướp có tên khoa khọc là Luffa aegyptiaca, trong dân gian còn gọi là ti qua, bố qua, thiên lạc ti, miến dương qua, thô qua. Theo dinh dưỡng học hiện đại, cứ mỗi 100 gr quả mướp chứa 95,1 gr nước, 0,9 gr protit, 0,1 gr lipit, 3 gr gluxit, 0,5 gr xenlulozo, 18 mg canxi,...
Trong chương trình Ngon và lành (VTC14), Lương y Nguyễn Văn Hiền, phòng khám chuẩn trị y học cổ truyền Nghệ An, cho biết: "Mướp có rất nhiều công dụng, xơ mướp già khô, bỏ hạt, rang vàng, sắc lấy nước, thêm mật mía, uống hỗ trợ bệnh giãn dây chằng, thoái hóa cột sống.
Chúng có nước vị ngọt, tính mát, vào được hai kinh can và vị có công dụng sinh tân, chỉ phái, thanh nhiệt, hóa đàm, an thai, thông sữa, thường được dùng để chữa các bệnh như sốt cao, ho xuyễn nhiều đờm, viêm phế quản, khí hư, viêm đường tiết liệu, viêm bàng quang, mụn nhọt, ung thũng, táo bón
Lưu ý, những người tỳ vị hư yếu, hay đau bụng, đại tiện phân thường xuyên lỏng không nên ăn. Người liệt dương không được ăn nhiều".
Ngoài công dụng nấu ăn, ít ai biết, mướp còn có thể chế biến thành nhiều loại nước giải khát, chữa bệnh rất độc đáo.
Công thức 1:
- Mướp tươi 500 g, đường trắng vừa đủ.
- Cách làm: Rửa sạch, ép lấy nước hòa cùng đường trắng có công dụng giải khát trong ngày, hóa đàm, tiêu viêm, chỉ khái.
Công thức 2:
- Mướp tươi 500 g, 200 g mướp đắng, đường trắng vừa đủ.
- Cách làm: Mướp gọt bỏ, mướp đắng bỏ ruột, rửa sạch, ép lấy nước hòa đường trắng. Chia thành nhiều lần uống trong ngày.
- Công dụng: giải nhiệt, làm sáng mắt, tiêu viêm, chỉ khái.
