Từ thời điểm bắt đầu những mũi vaccine ngừa Covid-19 đầu tiên, Bộ Y tế đã 4 lần cập nhật hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước tiêm chủng. Các phiên bản sau càng có hướng dẫn cụ thể, phân loại rõ ràng các quy định về trường hợp chống chỉ định, trì hoãn, thận trọng khi tiêm chủng.
Chia sẻ với Zing, các chuyên gia cho rằng để đẩy nhanh hơn nữa tiến độ tiêm vaccine hiện nay, Bộ Y tế cần thay đổi một số quy định không cần thiết, nhất là khâu sàng lọc trước tiêm.
Không cần thiết đo huyết áp trước tiêm
Thầy thuốc Nhân dân, bác sĩ Trần Sĩ Tuấn, cho rằng để đẩy nhanh tốc độ tiêm vaccine ngừa Covid-19, ngành y tế cần bỏ qua những quy tắc không hợp lý, trong đó có việc đo huyết áp sàng lọc trước tiêm.
"Đi tiêm vaccine mà đo huyết áp trong tình hình cần phải tiêm thần tốc là không hợp lý. Ai đi tiêm vaccine thường sẽ lo lắng, căng thẳng, huyết áp tăng là tất yếu. Việc đo đi đo lại chỉ số huyết áp đến khi đạt yêu cầu rất mất thời gian. Quan trọng hơn, nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 từ máy đo huyết áp là có thật", bác sĩ Tuấn đưa quan điểm.
 |
| Đo huyết áp, khám sàng lọc trước khi tiêm vaccine Covid-19 tại TP.HCM. Ảnh: Phương Lâm. |
Bên cạnh đó, ông cho rằng khi sàng lọc trước tiêm, huyết áp không đạt yêu cầu, nhiều người tạm hoãn tiêm chờ đo lại, sau đó lại càng căng thẳng hơn, huyết áp lại càng tăng.
Trong các nghiên cứu khoa học và khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không có thông tin về việc vaccine làm huyết áp tăng. Trong giai đoạn các địa phương phải thần tốc tiêm vaccine, ông đề xuất Bộ Y tế bỏ yêu cầu này, bởi khám sàng lọc tiêm vaccine khác với khám sức khỏe tổng quát.
Bác sĩ Trần Sĩ Tuấn dẫn lại câu chuyện của đồng nghiệp về những mặt khó khăn khi đo huyết áp sàng lọc sức khỏe cho người tiêm vaccine.
"Chuyện đo huyết áp trước chủng ngừa là vô ích, tốn thời gian, nguy cơ lây bệnh từ brassard đo huyết áp vì phải qua bắp tay nhiều người. Khi vệ sinh không kỹ, việc gác đầu lên bắp tay có thể dính virus. Bỏ đi thao tác này, chắc chắn tiến độ tiêm vaccine sẽ nhanh hơn", bác sĩ Tuấn dẫn lại đề xuất của đồng nghiệp.
Bỏ thủ tục không cần thiết để tăng tốc độ tiêm
Đồng ý với đề xuất trên của bác sĩ Tuấn, bác sĩ Trương Hữu Khanh, chuyên gia dịch tễ, cố vấn chuyên môn khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), cho rằng việc đo huyết áp trước khi tiêm vaccine nên bỏ vì vệc này không giá trị và mất thời gian.
Chuyên gia này cho biết nhiều người vì lo lắng, hồi hộp mà huyết áp không đủ tiêu chuẩn lại bị hoãn tiêm vaccine. Sau khi về nhà, họ đo lại huyết áp thì ghi nhận chỉ số trở về bình thường.
 |
| Người dân được đo huyết áp để sàng lọc trước tiêm tại điểm tiêm vaccine ở Bình Thạnh. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Ngoài việc đo huyếp áp, chuyên gia này cho rằng nhân viên y tế khám sàng lọc cho người tiêm vaccine không cần quá khắt khe với người bị dị ứng thông thường hay các loại thuốc huyết áp đang dùng. Theo ông, người có bệnh nền đã kiểm soát và dị ứng thông thường vẫn có thể được tiêm vaccine bình thường.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết mình có bệnh huyết áp và đã uống thuốc kéo dài 15 năm nay. Ngoài ra, ông còn có cơ địa dị ứng. Tuy nhiên, ông là người tiêm mũi vaccine đầu tiên tại bệnh viện đang công tác và đã hoàn thành 2 mũi vaccine AstraZeneca.
"Tôi đã kiểm soát được tình trạng này. Do đó, việc tiêm vaccine Covid-19 là điều hoàn toàn có thể", ông nói tiếp.
 |
| Bác sĩ Trương Hữu Khanh là người tiêm mũi vaccine Covid-19 đầu tiên ở Bệnh viện Nhi đồng 1. Ảnh: BSCC. |
Là người có bệnh huyết áp nên sau tiêm vaccine, bác sĩ Khanh thường xuyên kiểm tra chỉ số huyết áp và theo dõi sát diễn biến sức khỏe. Mọi triệu chứng xuất hiện trong 24 giờ. Sau 36 giờ, tất cả trở về trạng thái bình thường như chưa có chuyện gì xảy ra.
Ông khuyến cáo với người có bị cao huyết áp hay khi đi khám sàng lọc mới biết huyết áp cao, sau khi tiêm vaccine cần đo huyết áp mỗi 4-6 giờ trong 24 giờ đầu sau tiêm.
Ngày 10/8, Bộ Y tế ban hành quyết định 3802/QĐ-BYT kèm Hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước tiêm chủng vaccine phòng Covid-19. Đây là phiên bản cập nhập lần 4 để thay thế những văn bản trước đó.
Các trường hợp thận trọng khi tiêm vaccine Covid-19 theo hướng dẫn này gồm:
- Người có tiền sử dị ứng với các dị nguyên khác.
- Người mất tri giác, mất năng lực hành vi.
- Người có tiền sử giảm tiểu cầu và/hoặc rối loạn đông máu.
- Phụ nữ mang thai ≥ 13 tuần.
- Người phát hiện thấy bất thường dấu hiệu sống:
+ Nhiệt độ <35,5 độ C và >37,5 độ C.
+ Mạch: <60 lần/phút hoặc >100 lần/phút.
+ Huyết áp tối thiểu <60 mmHg hoặc >90 mmHg và/hoặc huyết áp tối đa <90 mmHg hoặc >140 mmHg hoặc cao hơn 30 mmHg so với huyết áp hàng ngày (ở người có tăng huyết áp đang điều trị và có hồ sơ y tế)
+ Nhịp thở >25 lần/phút
- Đang bị suy giảm miễn dịch nặng, ung thư giai đoạn cuối đang điều trị hóa trị, xạ trị.
