Công ty TNHH MTV dịch vụ công ích TNXP (Công ty TNXP) được giao thực hiện thu phí đậu ôtô dưới lòng đường theo giờ ở 23 tuyến đường trên địa bàn TP.HCM. Để thực hiện dịch vụ này, Công ty TNXP không phải đầu tư gì vì chỉ cần kẻ vạch đường phố và thu tiền trông giữ xe. Điều vô lý là Công ty TNXP vẫn kêu phải bù lỗ khoảng gần 700 triệu đồng/tháng để trả lương cho 97 nhân viên của công ty.
Khó cài đặt app, nơi thu nơi không
Những ngày trung tuần tháng 9, nhóm PV Báo Giao thông có chuyến khảo sát thực tế tại một số tuyến đường trong số 23 tuyến đường tổ chức thu phí. Tại khu vực đỗ xe trên đường Phan Chu Trinh (quận 1) có biển đề thu phí ngay sát bên phải chợ Bến Thành công cộng 37 chỗ đỗ nhưng chỉ còn ít chỗ trống. Thấy chúng tôi lùi xe vào đỗ, một nam nhân viên lập tức chạy tới hướng dẫn cho xe vào vị trí, hỏi chúng tôi có sử dụng mạng điện thoại Viettel không, đã cài app (phần mềm) My Parking chưa.
 |
| Điểm đỗ xe thu phí đường Cao Bá Quát (Q.1) luôn chật kín ôtô dừng đỗ. Ảnh: Mai Huyên. |
Khi chúng tôi trả lời chưa cài app này, anh nhân viên hướng dẫn cách cài đặt. Tuy nhiên, việc cài đặt khá mất thời gian, hơn 20 phút vẫn chưa hoàn tất. Loay hoay mãi không biết làm sao, nhân viên này hướng dẫn để anh ta dùng điện thoại của mình đặt chỗ đỗ xe giúp, sau đó chúng tôi trả tiền lại cho anh này. Lấy lý do vì chỉ đỗ vài phút, xe chuẩn bị đi đón lãnh đạo nên chúng tôi đánh xe đi.
Qua đường Lê Lai (quận 1), trước khu vực khách sạn New World, ở đây có 76 vị trí đỗ xe. Vừa lùi xe vào vị trí, một nhân viên của Công ty TNXP chạy xe máy tới. Khi thấy xe của chúng tôi mang biển số xanh, anh này cười tươi hỏi: “Xe đi công tác phải không anh?”. Khi chúng tôi trả lời là xe chở lãnh đạo đi công tác, chỉ dừng 20 phút rồi đi liền, anh này vui vẻ nói cứ đỗ và không thu tiền! Điều này cho thấy việc thu hay không thu phí là rất tùy tiện và không hiểu Công ty TNXP sẽ kiểm soát kiểu gì.
Đi vòng qua đường Huyền Trân Công Chúa (quận 1) vừa mới vào vị trí, một nữ nhân viên trang phục TNXP chạy xe máy tới. Chị này cũng hướng dẫn cách cài app My Parking nhưng không được nên lại gợi ý sử dụng điện thoại của mình đăng ký chỗ giúp chúng tôi. Sau một phút, vị trí đã được đăng ký, nữ nhân viên chạy đi một hồi rồi đưa đến phiếu đỗ xe, trong đó ghi các thông tin như biển số xe, số điện thoại đặt chỗ, mã đặt chỗ, thời gian đỗ 1 giờ, giá tiền 25.000 đồng.
Nữ nhân viên này cho biết thường thì chỉ có điện thoại nào sử dụng mạng Viettel mới đăng ký được, còn các mạng khác như Vinaphone, Mobifone phải trả bằng tài khoản ngân hàng, rất khó khăn.
 |
| Nhân viên thu phí hướng dẫn khách cài app My Parking tại khu vực Cửa Tây chợ Bến Thành, quận 1, TP.HCM. Ảnh: Báo Giao thông. |
Đỗ trước cửa tiệm bị đuổi, không ai can thiệp
Chạy một vòng qua đường An Dương Vương (quận 5), phía bên phải tuyến hướng từ đường Nguyễn Tri Phương đến đường Nguyễn Văn Cừ, chúng tôi quan sát có 186 vị trí đỗ xe.
Còn khá nhiều vị trí trống không có xe đỗ, chúng tôi lùi xe chọn vị trí trước một tiệm sửa xe, trang trí nội thất ôtô thì một nhân viên của tiệm đon đả chào hỏi. Khi biết chúng tôi không sửa xe mà chỉ dừng đỗ, nhân viên này lập tức thay đổi thái độ, yêu cầu cho xe di chuyển.
Tương tự, tới điểm trước nhà hàng Cố Đô, một bảo vệ tưởng chúng tôi vào quán ăn nên đon đả chạy ra. Khi biết chúng tôi chỉ đỗ xe mà không vào quán, người này chỉ tay hướng dẫn xe di chuyển chỗ khác. Ngó quanh không thấy bóng dáng nhân viên thu phí nào túc trực, không muốn cự cãi, chúng tôi đành cho xe di chuyển ra một địa điểm khác. Tuy nhiên, vào yên vị trí khoảng 10 phút, vẫn không thấy nhân viên thu phí nào đến hỏi han gì.
Theo ghi nhận, phần lớn các tài xế đỗ xe ở đây đều chở khách vào quán ăn hoặc sửa xe tại các điểm sửa ôtô. Ở đây có khoảng 70 tiệm sửa xe, trang trí ôtô, rất nhiều ôtô đậu trước khu vực này nhưng không hề phải trả phí.
Một tài xế tên Hải đang tìm vị trí đỗ tại đây cho biết việc tìm vị trí đỗ xe rất khó khăn, bởi vào các điểm đỗ thì bị bảo vệ đuổi đi vì đứng trước tiệm của họ. Phải chọn điểm nào trước cửa hàng đang đóng cửa hoặc vị trí không có cửa tiệm gì mới đỗ xe được. Chị Hiền, một chủ tiệm sửa xe ở đây, phân trần: “Tiệm có cái mặt tiền để làm ăn, ôtô đậu trước cửa tiệm hàng giờ coi như bít mặt tiền, còn ai vào mua bán sửa chữa gì nữa nên... đuổi”.
Trong khi đó, tại một điểm đỗ khác không bị đuổi, chúng tôi đỗ xe hơn 30 phút mà không thấy ai đến thu phí nên rời xe đi dù hệ thống camera gắn trên trụ điện vẫn ghi nhận xe của chúng tôi đã vào vị trí đỗ. Không hiểu hàng ngày, nhân viên Công ty TNXP có mặt ở đây để thu phí hay không, hay vì không muốn “va chạm” với các chủ tiệm nên làm ngơ?
Tiền thu không đủ trả lương
Việc thu phí ôtô đỗ dưới lòng đường được triển khai trên địa bàn TP.HCM đã lâu. Tuy nhiên, trước đây, việc thu thủ công với mức giá 5.000 đồng/lượt. Do đánh giá việc thu thủ công vừa không minh bạch, gây thất thoát, đồng thời mức giá 5.000 đồng/lượt không còn phù hợp, HĐND TP.HCM đã thông qua Nghị quyết điều chỉnh phí đỗ xe dưới lòng đường từ 1/8/2018, đồng thời áp dụng phương thức thu theo giờ, sử dụng công nghệ qua app My Parking do Viettel cung cấp. Theo Sở GTVT TP.HCM, dự tính riêng 23 tuyến đường được phép đậu xe, dự kiến mỗi tháng TP.HCM sẽ thu về 31 tỷ đồng.
Việc thu phí lúc đầu được giao cho lực lượng trật tự đô thị các quận liên quan thực hiện trên 23 tuyến đường thuộc ba quận 1, 5 và 10. Tuy nhiên, quá trình thu phí đã xảy ra tình trạng thất thoát, nhân viên thu phí chỉ làm việc trong giờ hành chính... Lãnh đạo Sở GTVT cho biết, số phí thất thoát lên tới 85% và 91%.
Giải pháp được đưa ra sau đó là việc thu phí được chuyển sang cho Công ty TNHH MTV Dịch vụ TNXP từ ngày 1/5/2019. Thế nhưng, sau 1 tháng chuyển giao, Công ty TNXP đã có báo cáo chỉ ra nhiều bất cập. Trong báo cáo gửi Sở GTVT, ông Lê Thành Khoa, Giám đốc Công ty TNXP nêu lên thực tế doanh thu một tháng chỉ 184 triệu đồng, trong khi đơn vị này phải chi ra hơn 840 triệu đồng để trả lương cho 97 nhân viên.
Đề xuất tít mù vòng quanh
Điểm đáng chú ý, lý giải tình trạng thu không đủ bù chi trong báo cáo gửi Sở GTVT TP.HCM, Công ty TNXP đổ thừa là do hàng loạt các bất cập của phần mềm thu phí đỗ xe. Đồng thời, đề nghị cho nhân viên tiến hành thu phí hộ cho người gửi qua phần mềm đặt chỗ My Parking của nhân viên hoặc thu tiền trực tiếp và xuất vé cho lái xe như trước đây....
Trong khi đó, từ thực tế khảo sát cho thấy còn nhiều bất cập chủ quan từ chính sự quản lý, điều hành thu phí của Công ty TNXP bị đơn vị này phớt lờ, lấp liếm như việc nhân viên thu phí chưa giám sát chặt chẽ các trường hợp đỗ xe; thường xuyên vắng mặt hoặc chỉ làm việc theo giờ hành chính trong khi thời gian đỗ xe 6h - 24h hàng ngày. Họ cũng không biết làm gì khi các chủ tiệm đuổi người đỗ xe khi bị án ngữ mặt tiền...
Tuy nhiên, khi đem những vấn đề trên liên hệ với ông Lê Thành Khoa, Giám đốc Công ty TNXP để trao đổi thêm thông tin, PV không nhận được sự hợp tác.
Ông Ngô Hải Đường, Trưởng phòng Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ (Sở GTVT TP HCM), cho biết, vừa qua, Sở cũng đã họp đánh giá lại việc thu phí đỗ xe tại một số tuyến đường, đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn việc thu phí.
Thời gian tới, cùng với việc phối hợp với đơn vị cung cấp phần mềm khắc phục những bất cập từ app My Parking, sẽ đa dạng hóa hình thức thu phí như cào thẻ, trả tiền mặt, liên kết với nhiều ngân hàng... để tiện lợi cho khách hàng thanh toán. Cùng đó, xây dựng quy trình xử lý vi phạm hành chính (dừng xe, đỗ xe sai quy định và đỗ vào ô nhưng không đóng phí hoặc đóng không đủ phí) giữa các đơn vị liên quan để đảm bảo hiệu quả công tác thu phí.
Quy trình này sẽ đề cập cụ thể trách nhiệm của lực lượng tại hiện trường, vai trò của UBND, Công an phường, quận có liên quan trong công tác phối hợp xử lý vi phạm hành chính về phí. Thông tin về phương tiện vi phạm mà người điều khiển không chấp hành quyết định xử lý vi phạm hành chính sẽ được tổng hợp, công bố rộng rãi trên website Sở GTVT, chuyển cho các cơ quan, đơn vị đăng kiểm phương tiện cơ giới để phối hợp xử lý. Dự kiến, quy định sẽ được ban hành trước ngày 20/10 tới.
Công ty khai thác điểm đỗ Hà Nội:
Trao đổi với Báo Giao thông, ông Phạm Văn Đức, PGĐ Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội, cho biết hiện nay, diện tích giao thông tĩnh mới đáp ứng được 8-10% nhu cầu của người dân. Còn lại, các bãi xe không phép mọc lên nhan nhản.
Theo ông Đức, sau khi thành phố tăng phí trông giữ xe lòng đường, vỉa hè… tình hình thu phí trông giữ xe của đơn vị liên tục sụt giảm.
“Đa phần mọi người đều cho rằng trông xe vỉa hè, lòng đường chỉ phải “kẻ vạch thu tiền”, nhưng hiện nay việc trông xe trên các vị trí này phải trả nhiều thuế, phí tùy theo khu vực. Ví dụ trên tuyến phố lõi đô thị có chưa đầy 100 m2, nhưng mỗi tháng chúng tôi phải nộp thuế lên đến hơn 2 triệu đồng, tiền thu lại do hoạt động trông giữ mỗi tháng chỉ tương đương nên rất khó khăn”, ông Đức nói.
Cũng theo ông Đức, việc kinh doanh khó khăn, có nguy cơ lỗ do các bãi xe không phép đua nhau mọc lên đã khiến công ty phải liên tục cơ cấu lại lao động, trả lại thành phố một số điểm khu vực ngoại thành không thu hút được phương tiện và không thể cạnh tranh được với điểm trông giữ trái phép.
