Đầu thế kỷ 21, khi nhắc tới bản danh sách 10 tên tội phạm bị truy nã gắt gao nhất của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), người ta thường nghĩ ngay tới Osama bin Laden - kẻ đứng sau vụ khủng bố kinh hoàng 11/9. Gã có tên trong danh sách năm 1999 sau đó bị xóa tên năm 2011 khi bị đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt tại Pakistan sau một chiến dịch truy lùng dài hơi. Có một điều trùng hợp là FBI cũng đưa James “Whitey” Bulger vào bản danh sách ấy năm 1999, rồi bắt được tên tội phạm khi gã đã bước sang tuổi 81 hồi 2011.
 |
| Black Mass kể lại một phần cuộc đời tội ác của James "Whitey" Bulger, cũng như lý do FBI dung túng cho gã suốt nhiều năm. Nhân vật do Johnny Depp thể hiện. |
Không gây ra vụ khủng bố nào khiến hàng nghìn người thiệt mạng, nhưng tay trùm băng đảng Whitey Bulger cũng khiến cả nước Mỹ phải bủn rủn bởi hàng loạt tội ác, từ chủ mưu giết hại hàng chục người, cho tới buôn bán ma túy, trộm cướp, hay thậm chí là cả cung cấp vũ khí cho phong trào đòi ly khai ở Bắc Ireland. Tính cách tàn bạo của y và lý do FBI dung túng cho Bulger hoành hành ở Boston suốt hơn hai thập kỷ chính là nội dung của bộ phim tiểu sử Black Mass do đạo diễn Scott Cooper thực hiện.
Black Mass dịch ra là Lễ Đen, một khái niệm dùng để chỉ các buổi lễ phản thánh của cộng đồng người thờ phụng quỷ Satan. Quả thực, hình ảnh Whitey Bulger (Johnny Depp) được khắc hoạ trong phim cũng có thể được coi là hiện thân của quỷ dữ giữa đời thường.
Xuyên suốt bộ phim, có những khoảnh khắc người xem được thấy bộ mặt nhân tính của Bulger khi gã lặng ngắm đứa con trai yêu quý say ngủ, hay khi gã cố gượng cơn buồn ngủ để ngồi chơi bài với bà mẹ già. Nhưng phần lớn thời lượng của Black Mass được dành cho những nhát xẻng mà Bulger từ từ đào cho nấm mồ của chính bản thân. Đó là tội ác nối tiếp tội ác, án mạng nối tiếp án mạng. Lạnh lùng, tàn bạo, nhưng cũng cực kỳ lọc lõi, quỷ quyệt, mọi hành động của gã đều xuất phát từ lòng tham không đáy đối với tiền bạc và quyền lực. Sở hữu bản tính đa nghi của một “bố già”, Bulger sẵn sàng xuống tay mọi lúc, mọi nơi để bịt đầu mối có thể đưa hắn ra tòa.
 |
| Khán giả có thể hiểu tại sao FBI xếp Whitey Bulger ngang hàng với Osama bin Laden sau khi theo dõi bộ phim. |
Nếu như quỷ Satan có những người thờ phụng mình trong các buổi Lễ Đen, thì Whitey Bulger xây dựng nên đế chế tội ác tại Boston là nhờ đám đàn em trung thành, máu lạnh. Nhiều kẻ trong số đó sinh ra, lớn lên cùng Bulger ở khu phố nghèo phía Nam Boston. Bởi thế, chúng đặt tình huynh đệ lên hàng đầu và sẵn sàng tuân lệnh ông chủ vô điều kiện, sẵn sàng trừng phạt bất cứ ai mà Bulger cảm thấy gai mắt, kể cả đó có là người thân của chúng. Chính cái nghĩa khí huynh đệ mù quáng ấy có lẽ đã biến Boston trở thành vương quốc tội ác của Bulger.
Chưa kể, người đứng đầu chính quyền Boston lại chính là Billy Bulger (Benedict Cumberbatch), em ruột của “Whitey”. Còn mật vụ FBI phụ trách ngăn chặn các hoạt động tội ác nơi đây là John Connolly (Joel Edgerton), người bạn thuở thiếu thời của gã. Nếu như Billy là một chính trị gia lọc lõi, đủ khôn ngoan để nhắm mắt làm ngơ trước hoạt động của anh trai nhưng không trực tiếp nhúng chàm, thì Connolly lại mù quáng tới mức trao cả Boston cho Bulger, sẵn sàng tiết lộ cho người bạn năm xưa danh sách những kẻ chỉ điểm của FBI.
 |
| "Quỷ dữ" Bulger có thể xây dựng nên đế chế tội ác là nhờ những "con chiên" như John Connolly. |
Đổi lại, anh ta tin rằng Bulger sẽ giúp FBI diệt trừ vấn nạn mafia Italy tại nơi anh làm nhiệm vụ. Bởi thế, Whitey Bulger giống như bóng đen phủ kín cả bộ phim, còn những kẻ như Connolly chẳng khác nào đám “con chiên” mang niềm tin mù quáng và thờ phụng quỷ dữ.
Black Mass không phải là thử nghiệm đầu tiên của Hollywood trong việc đưa Whitey Bulger lên màn ảnh rộng. Khán giả có thể phần nào thấy được hình ảnh gã “bố già Boston” điên khùng, tàn bạo với cái đầu hói qua vai diễn của Jack Nicholson trong tác phẩm đoạt giải Oscar The Departed do đạo diễn Martin Scorsese thực hiện hồi 2006. Tuy nhiên, Black Mass là bộ phim dạng tiểu sử đầu tiên tập trung mô tả những sự kiện xoay quanh cuộc đời tội ác của James “Whitey” Bulger, khi mà sự kiện gã bị FBI bắt giữ sau hàng chục năm chạy trốn vẫn còn nóng hổi.
Bởi thế, Johnny Depp, người được chọn cho vai Whitey Bulger trước cả khi Scott Cooper ngồi vào ghế đạo diễn, trở thành tâm điểm chú ý của dư luận. Bên cạnh sức hút từ câu chuyện ngoài đời thực, người ta còn tò mò xem liệu tài tử có thoát khỏi hình mẫu những vai diễn lập dị, tưng tửng, có phần điên khùng trong suốt một thập kỷ qua hay không. Thời gian gần đây, Johnny Depp còn bị gọi là “thuốc độc phòng vé” khi nhiều bộ phim anh sắm vai chính, như Transcendence (2014) hay Mortdecai (2015), đều có kết quả doanh thu thê thảm.
 |
| Johnny Depp thể hiện thành công vai diễn Whitey Bulger đầy thách thức. Anh có một số nét bề ngoài khá giống với nhân vật ở ngoài đời thực. |
May mắn thay, Johnny Depp đã đập tan mọi nghi ngờ về khả năng diễn xuất qua Black Mass. Nhân vật Whitey Bulger của anh là một con quỷ dữ, cả ở ngoại hình lẫn hành động. Đôi lúc, chỉ cần xuất hiện thôi, gã cũng có thể khiến khán giả thấy gai người. Tuy kịch bản bộ phim còn khá mỏng, chưa cho phép Johnny Depp tạo ra một hình ảnh sâu hơn về nhân vật, nhưng diễn xuất nhập vai và tạo hình chân thực của anh có thể giúp người ta hiểu tại sao FBI lại xếp tên tội phạm ngang hàng với trùm khủng bố Osama bin Laden.
Cũng chính kịch bản “mỏng cơm” khiến những ngôi sao khác của bộ phim như Benedict Cumberbatch, Rory Cochrane, Dakota Johnson hay Kevin Bacon không có cơ hội tỏa sáng. Người đáng nhớ còn lại trong phim chỉ là Joel Edgerton trong vai John Connolly. Sự mù quáng đến tột độ của nhân vật trước những tội ác vô nhân tính của Bulger được nam diễn viên thể hiện thành công qua bề ngoài phù phiếm, cử chỉ thân mật với ông trùm, cũng như lời bào chữa “không tưởng” sau khi “người anh em” bị tố cáo.
Black Mass gợi người ta nhớ đến những bộ phim lấy đề tài băng đảng nước Mỹ hồi thập niên 1990, như Goodfellas hay Casino, với tình huynh đệ đi đôi với lừa lọc, xảo trá, bạo lực, được bóc tách qua các cuộc đối thoại căng thẳng. Tuy nhiên, đạo diễn Scott Cooper hẳn chưa thể cao tay như nhà làm phim gạo cội Martin Scorsese. Phần dựng phim của Black Mass còn rời rạc, thiếu cao trào, khiến người xem khó có thể gắn bó với số phận các nhân vật trên phim, bất chấp phần nhạc phim của Junkie XL là rất cuốn hút.
| Oscar 2016 |
Năm 2009, Scott Cooper thực hiện bộ phim điện ảnh đầu tay Crazy Heart, giúp tài tử gạo cội Jeff Bridges giành tượng vàng Oscar đầu tiên trong sự nghiệp. Thật đáng tiếc khi nhà làm phim 45 tuổi chưa thể biến cuộc đời tội ác của Whitey Bulger thành một tác phẩm thực sự sống động. Song, anh đã giúp cho người hâm mộ trở nên tin tưởng Johnny Depp hơn, đồng thời đưa tài tử đến cuộc đua giải thưởng cuối điện ảnh năm nay. Có lẽ đó chính là điều thành công nhất của Black Mass.
Zing.vn đánh giá: 3,5/5
