Bình luận
 |
Zing trích dịch bài đăng trên The New York Times, đề cập đến vấn đề tấn công, lạm dụng tình dục trẻ em, đặc biệt là trẻ em nam, ở Afghanistan.
Vụ việc bắt nguồn khi Naseebullah Barakzai (13 tuổi) tranh cãi với cậu bé hàng xóm. Cậu bé kia đã ăn trộm và làm gãy nhiều nhánh cây lựu của gia đình Naseebullah. Người thân cho biết Naseebullah tức giận, xô cậu bé hàng xóm ngã xuống đất.
Chỉ hai ngày sau, Naseebullah qua đời. Dân làng nơi cậu ở thuộc tỉnh Kandahar, phía nam Afghanistan, chìm trong náo động. Gia đình cậu bé và người dân cáo buộc một sĩ quan cảnh sát có thế lực đã đứng về phía cậu bé ăn trộm, bắt cóc và cưỡng hiếp Naseebullah khiến em bị thương nặng rồi qua đời.
Hành vi tấn công tình dục này không còn xa lạ trong lực lượng an ninh Afghanistan. Không chỉ vậy, tình trạng lạm dụng trẻ em, đặc biệt là trẻ em nam còn được núp bóng dưới vỏ bọc văn hóa như "bacha bazi". Trong đó, những người đàn ông quyền lực sở hữu các bé trai phục vụ tình dục, được gọi là "bacha".
Nhiều quan chức nước này phải thừa nhận độ phổ biến của lạm dụng trẻ em, bao gồm cả “bacha bazi" và tảo hôn, dù hiện những hành vi này đã bị cấm.
Không im lặng
Đối với trường hợp của Naseebullah, sự phẫn nộ của công chúng khiến cái chết của em không thể bị che đậy.
Tháng trước, gia đình cậu bé 13 tuổi, với sự hậu thuẫn của đông đảo người già trong làng, đã tiến vào văn phòng của thống đốc Kandahar, Hayatullah Hayat, để đòi công lý và bắt giữ chỉ huy cảnh sát, trung úy Mullah Roozi Khan.
Hành động này đã thành công gây sức ép. Chính phủ nhanh chóng bắt giữ Mullah cùng 6 cấp dưới của anh ta và tiến hành một cuộc điều tra xem những người này thực sự có tội hay không.
Theo mẹ và anh trai Naseebullah, trung úy Mullah và người của hắn đã bắt cóc, đánh đập và cưỡng hiếp cậu bé 13 tuổi. Ngày hôm sau, nam sinh mới được đưa vào bệnh viện. Các bác sĩ cho biết Naseebullah bị chấn thương nội tạng nghiêm trọng trước khi chết vào 18/9 nhưng kẻ đưa cậu bé đến bệnh viện lại nói em ngã xuống từ mái nhà.
 |
| Cổng chính của văn phòng thống đốc Kandahar, nơi gia đình của Naseebullah Barakzai tới đòi công lý sau khi cậu bé bị bắt cóc và hãm hiếp. Ảnh: AP. |
Một bác sĩ (giấu tên) thực hiện phẫu thuật cho Naseebullah nhận định các vết thương anh quan sát được trên người cậu bé giống với bị cưỡng bức.
Gia đình, hàng xóm của Naseebullah cũng yêu cầu chính phủ đưa ra câu trả lời.
“Chúng tôi chỉ muốn Tổng thống Ghani trả lại công lý cho chúng tôi. Tội ác này không thể chấp nhận được”, bà Bibi Amina (50 tuổi), mẹ của nạn nhân, nói.
Ehsanullah Barakzai (26 tuổi), anh trai của Naseebullah, cho biết thống đốc đã đảm bảo với gia đình rằng không cá nhân nào có thể “đứng trên luật pháp”. Tuy nhiên, Ehsanullah cũng cho hay những người có tội thường không bị trừng phạt nếu họ giàu hoặc có ảnh hưởng.
“Chúng tôi vẫn chưa biết liệu tên tội phạm sẽ bị trừng phạt hay được thả tự do”, Ehsanullah nói về tên chỉ huy đang bị giam giữ.
Wali Mohammad Askar, đại diện cơ quan điều tra hình sự tỉnh Kandahar, cho biết văn phòng của ông sẽ tiến hành một cuộc điều tra kỹ lưỡng và thông báo công khai kết quả.
“Chúng tôi đảm bảo với tất cả người dân Kandahar, và đặc biệt là những người thân của nạn nhân, rằng kẻ có tội sẽ phải chịu sự trừng phạt”, ông phát biểu.
 |
| Thống đốc tỉnh Kandahar (trái) hứa với gia đình nạn nhân rằng công lý sẽ được thực thi. Ảnh: Shutterstock. |
Dù vậy, ở những trường hợp tương tự trước đây, các nhà chức trách cũng hứa hẹn điều tra song lại âm thầm thả những kẻ tình nghi khi sự quan tâm lắng xuống.
“Khi những người có quyền lực nhúng tay vào, chỉ vài ngày sau, chúng tôi thường chẳng còn nghe thông tin về cuộc điều tra nữa”, Shaharzad Akbar, chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Độc lập Afghanistan, cho biết.
Bà Shaharzad cho hay các gia đình thường không tố cáo tội phạm tình dục trẻ em vì xấu hổ hoặc sợ bị trả thù. Nhưng trong trường hợp của Naseebullah, gia đình đã yêu cầu văn phòng của nhóm nhân quyền ở Kandahar theo dõi vụ việc và tham khảo ý kiến các cơ quan chức năng để đảm bảo tính minh bạch.
Vấn đề nhức nhối
Vào tháng 11 năm ngoái tại tỉnh Logar, một nhóm vận động công khai lời kể của 165 nam sinh, cho biết họ đã bị giáo viên, hiệu trưởng hoặc cảnh sát cưỡng bức.
Sau đó, hai lãnh đạo nhóm vận động bị cơ quan tình báo quốc gia Afghanistan bắt giữ. Đến khi Đại sứ quán Mỹ tại Kabul và các nhóm nhân quyền can thiệp, hai người mới được trả tự do. 20 nghi phạm trong vụ án bị bắt và bị buộc tội cưỡng bức các cậu bé, 4 trong số đó bắt đầu được đưa ra xét xử.
Vào tháng 7, 4 thành viên lực lượng an ninh Afghanistan đã phải ngồi tù sau khi bị buộc tội cưỡng hiếp, đánh đập hai cậu bé 13 và 14 tuổi trong căn cứ chỉ huy tiểu đoàn ở tỉnh Takhar, phía bắc Afghanistan.
Qurban Ali Hairat, anh họ của cậu bé 13 tuổi, cho biết đã tìm thấy các nạn nhân trong một căn phòng ở căn cứ tiểu đoàn. Cả hai đều bị thương nặng đến mức không thể đi lại và nói bị cưỡng bức bởi những người lính.
 |
| Một chàng trai từng là "bacha" phải làm nghề nhảy múa trong các bữa tiệc để kiếm sống. Ảnh: Baral Ali Bator. |
Afghanistan đã ra bộ luật hình sự chống nạn "bacha bazi" và các vi phạm tương tự hồi tháng 5/2017, hình phạt lên tới 3-5 năm. Tuy nhiên, những người ủng hộ nhân quyền cho biết các quy định này hiếm khi được thực thi.
Tại Kandahar, phát ngôn viên của thống đốc hứa rằng công lý sẽ được thực hiện cho Naseebullah.
“Không ai có thể đứng trên luật pháp. Chúng tôi cam kết tuân theo quy định của pháp luật và sẽ sớm hoàn thành cuộc điều tra”, người phát ngôn nói.
Tuy nhiên, mẹ của cậu bé xấu số chưa cảm thấy thuyết phục.
“Chính phủ đưa những người vô tội vào tù, nhưng những tên tội phạm và thủ phạm vẫn được tự do”, bà nói.
Mohammad Nazem, hàng xóm gia đình Naseebullah, cho biết hàng trăm người đã đến dự đám tang của cậu bé và chống lại các quan chức chính phủ. Ông nói rằng việc không trừng phạt những người có trách nhiệm sẽ chỉ làm tăng thêm sự căm ghét trong người dân.
“Chúng tôi không thể tưởng tượng được một con người lại làm điều như vậy với một cậu bé tuổi teen. Thà thằng bé bị bắn chết còn hơn qua đời theo cách đó”, ông Mohammad phát biểu.
