Không chỉ phụ huynh, nhiều giáo viên cũng cho rằng nếu không cho trẻ tiếp cận với chương trình lớp 1 thì trẻ sẽ vất vả.
Không học, con sẽ đuối
Chia sẻ trên group hội phụ huynh có con vào lớp 1, nhiều phụ huynh bày tỏ băn khoăn nếu không cho con học trước khi vào lớp 1 con sẽ không theo kịp được bạn bè vì hầu hết các gia đình khác đều đã cho con đi học.
“Rất nhiều người khuyên tôi không nên cho con học trước chương trình, sách giáo khoa lớp 1 nhưng khi con vào lớp, đa phần các bé trong lớp đều đã học trước chương trình nên hầu như biết đọc, biết viết hết. Con tôi thành thiểu số, không thể đuổi kịp các bạn. Lớp học thì đông, cô giáo phải bám cho kịp chương trình, không có thời gian kèm cặp con thành ra con khổ sở, vất vả. Tôi phải thuê gia sư về dạy thì hai tháng sau con tôi mới theo kịp” - chị T. có con vừa qua lớp 1 cho hay.
 |
| Một tiết học của các bé lớp lá, trường Mầm non Tuổi Thơ 7, quận 3, TP.HCM. |
Liên quan đến vấn đề này, cô TV, giáo viên một trường tiểu học tại quận 8, cho rằng để trẻ tự tin khi vào lớp 1 thì nên cho con “học trước” nhưng phụ huynh phải giám sát, theo dõi con, không bỏ mặc con cho giáo viên.
“Học ở đây không phải là biết quá nhiều, đọc trôi chảy mà trẻ chỉ cần nhận biết 29 chữ cái, làm quen với các nét cơ bản. Giai đoạn này đặc biệt quan trọng nên phụ huynh cũng cần phải quan tâm” - cô V. nói.
Cô TT, giáo viên dạy lớp 1 tại trường tiểu học ở quận 3, cho biết điều này tùy thuộc vào năng lực tiếp thu của các bé. Nếu khi học lớp lá, các bé nắm được các chữ cái thì vào lớp 1 sẽ nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trong giai đoạn học lớp lá, nhiều phụ huynh không quan tâm, để ý xem con học gì nên khi bé bước vào lớp 1 sẽ khó khăn hơn. Do đó, nếu trẻ tiếp thu tốt chương trình lớp lá thì sẽ không cần học trước. “Điều quan trọng khi vào lớp 1, trẻ phải biết cầm bút đúng và viết đúng. Còn nếu trẻ viết sai, cầm sai sẽ rất khó sửa vì đã thành thói quen” - cô TT nhấn mạnh.
Chỉ cần con “biết vừa đủ”
Bà Phạm Thị Thanh Tú, Hiệu trưởng trường Tiểu học Thực hành ĐH Sài Gòn kiêm Trưởng Khoa giáo dục tiểu học, ĐH Sài Gòn, khẳng định: “Tôi vẫn luôn chia sẻ với phụ huynh là không nên cho con đi học trước chương trình lớp 1. Nếu trường hợp cháu quá chậm so với các bạn thì phụ huynh cần phải quan tâm, hỗ trợ con chứ không bỏ bê con cho giáo viên, nhà trường. Như cùng con luyện chữ, đọc sách để phát triển kỹ năng đọc của trẻ. Còn đối với những trẻ bình thường thì không nên học trước. Bởi nếu khi đã biết trước, trẻ sẽ có tâm lý chủ quan”.
Một phụ huynh từng không cho con học trước lớp 1 nhận xét: “Con vào lớp 1 không theo kịp chương trình sẽ đuối, nản, lý do không phải vì không học trước mà do cha mẹ tư duy “không học trước” là không cho con biết bảng chữ cái, bảng số, không đọc đồng dao, không giải thích từ... cho con. Họ để mặc con chơi, không dạy, kể cả vận động, khéo léo, màu sắc hay kỹ năng khác... Đây mới là vấn đề cốt lõi khiến đứa bé vào lớp 1 không theo nổi “việc học”, vì chơi quá chơi mà chơi không kèm học”.
TS Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên Khoa giáo dục tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội, cho biết học sinh đến trường không phải chỉ để học chữ mà các em còn được học những thứ khác. Do đó, nếu phụ huynh can thiệp quá nhiều vào việc học của con sẽ làm cản trở quá trình trẻ tiếp thu những kỹ năng khác.
Thực tế, giáo viên lớp 1 thích dạy những đứa trẻ biết mặt chữ, biết nét cơ bản, biết chữ số, biết thực hiện nhiệm vụ giáo viên đưa ra, không nói chuyện riêng trong giờ học. Họ sợ một đứa trẻ không biết gì, không hợp tác và không nghe lời. Tuy nhiên, họ sợ nhất là những học sinh biết hết mọi thứ vì như vậy các con sẽ không nghe lời cô giảng, chủ quan trong giờ học.
Việc phụ huynh cho con đi học trước vì họ lo giáo viên sẽ rầy la, trách mắng khi con không theo kịp. Điều này xuất phát từ việc giáo viên cũng phải chịu áp lực từ thành tích, từ sự tiến bộ của học trò.
“Theo tôi được biết, hiện Bộ GD&ĐT vẫn đánh giá giáo viên dựa trên thành tích của học sinh. Do đó, giáo viên phải làm sao để học sinh học có kết quả tốt.
Tôi từng kiến nghị Bộ GD&ĐT nên thay đổi cách đánh giá giáo viên. Hãy đánh giá họ qua mức độ tiến bộ của học sinh về nhiều khía cạnh khác nhau, không riêng về kết quả học tập. Bộ GD&ĐT cũng phải là người tư vấn cho phụ huynh về vấn đề này để cho họ biết như thế nào là đủ, như thế nào là tốt cho trẻ” - TS Thu Hương nhấn mạnh.
Phải phát triển ngôn ngữ chứ không phải dạy trước SGK lớp 1
Hiện nay nhiều phụ huynh có con ở độ tuổi mẫu giáo chuẩn bị vào tiểu học thường đánh đồng việc giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ với việc dạy trước sách lớp 1.
Mọi phương diện phát triển của trẻ đều thông qua lăng kính phát triển ngôn ngữ như tư duy, trí thông minh, hiểu biết, trí tưởng tượng, cảm xúc và cả những phẩm chất như trung thực, tập trung, kiên trì... Đó là những năng lực, phẩm chất nền tảng cần xây dựng cho trẻ từ tuổi trước khi học lớp 1.
Phát triển ngôn ngữ: Nghe, hiểu, nói, diễn đạt ý tưởng, cảm xúc... nhận biết tương hợp âm chữ để nhận ra mặt chữ của từ ngữ để có thể đọc sách phù hợp với tuổi... là những điều trẻ cần được, có quyền được người lớn chuẩn bị...
Điều này nó trái ngược hoàn toàn với việc dạy trước bộ sách mà trẻ sẽ được học khi vào lớp 1. Điều này sẽ khiến trẻ không phát triển được những kỹ năng, phẩm chất được hình thành trong quá trình học. Điều này sẽ khiến trẻ có thể không đón nhận cơ hội trau dồi phát triển được những kỹ năng, phẩm chất cần thiết cho việc học trong năm học đầu đời ở tiểu học, những kỹ năng - phẩm chất vốn được xem là nền móng của ngôi nhà học vấn phổ thông.
Do đó, tuyệt nhiên không được, không nên dạy trước bộ sách giáo khoa lớp 1 cho trẻ nhưng phải chuẩn bị cho trẻ những tiền đề để bước vào lớp 1. Và việc chuẩn bị phải đúng cách. Hãy phát triển ngôn ngữ cho trẻ, bởi ngôn ngữ đóng vai trò rất quan trọng và cần thiết đối với sự phát triển của trẻ sau này.
PGS-TS Hoàng Thị Tuyết, giảng viên ĐH Mở TP.HCM
