|
|
Theo thống kê trên toàn thế giới năm 2020, ung thư tiền liệt tuyến đứng thứ 2 về tỷ lệ mắc mới với gần 1,5 triệu người. Ảnh: Reantimes. |
Tuyến tiền liệt nằm dưới bàng quang, phía trước trực tràng. Nó bao quanh niệu đạo - ống dẫn nước tiểu nằm bên trong dương vật, qua đó nước tiểu và tinh dịch được thoát ra ngoài.
Theo thống kê trên toàn thế giới năm 2020, ung thư tiền liệt tuyến đứng thứ 2 về tỷ lệ mắc mới với gần 1,5 triệu người, chỉ sau ung thư phổi. Thống kê về tỷ lệ mắc và tử vong tại Mỹ đều có dấu hiệu tăng vọt. Bệnh có sự phát triển chậm, khá âm thầm. Đa số người mắc ung thư tiền liệt tuyến ở giai đoạn sớm có thể sống nhiều năm. Nhưng bệnh ở giai đoạn muộn sẽ di căn rất nhanh chóng và có thể tử vong.
Ung thư tiền liệt tuyến đặc biệt hay di căn vào xương và các hạch bạch huyết, gây đau đớn và đi tiểu khó, khiến nam giới gặp vấn đề trong quan hệ tình dục, rối loạn chức năng cương dương.
Triệu chứng
Giai đoạn sớm, ung thư tiền liệt tuyến thường rất khó phát hiện. Bệnh nhân có thể được phát hiện tình cờ thông qua xét nghiệm chất PSA trong máu hoặc siêu âm. Khối ung thư càng lớn sẽ gây chèn ép vào niệu đạo làm cho người bệnh khó tiểu, tiểu dắt, phải rặn. Bệnh nhân có thể bị rát, tiểu ra máu, thậm chí bí tiểu hoàn toàn, gây đau vùng bụng dưới, bàng quang căng to.
Giai đoạn muộn, khối u có thể di căn đến các vùng xa hơn của cơ thể như cột sống thắt lưng hay xương chậu gây đau vùng lưng - chậu, di căn gan, gây đau bụng và vàng da, di căn phổi gây đau ngực và ho nhiều. Do đó, các chuyên gia đều thống nhất phát hiện sớm là biện pháp tích cực nhất trong việc kiểm soát bệnh.
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh thường có các triệu chứng sau:
Đi tiểu khó
Đó là cảm giác mót tiểu nhưng lại không thể đi được hoặc đang tiểu phải dừng lại đột ngột. Khối u ở vị trí này có thể gây trở ngại khi đi tiểu hoặc xuất tinh.
Đau khi đi tiểu
Hiện tượng này có thể là do khối u tuyến tiền liệt chèn ép lên niệu đạo. Đây cũng là một triệu chứng của viêm tuyến tiền liệt.
Tiểu ra máu đỏ tươi
Dấu hiệu này ít gặp hơn nhưng lại là lý do để người bệnh cần đi khám nam khoa ngay. Đôi khi chỉ là một dây máu hoặc tiểu màu hồng nhạt.
Khó duy trì cương cứng
Khối u tuyến tiền liệt có thể ngăn lưu lượng máu đến dương vật, để giúp cương cứng, từ đó dẫn đến khó xuất tinh.
 |
| Giai đoạn sớm, ung thư tiền liệt tuyến thường rất khó phát hiện. Ảnh: Infobae. |
Xuất tinh có máu
Chúng ta ít để ý tới dấu hiệu này vì lượng máu chỉ đủ để làm cho tinh dịch hơi hồng hoặc có vệt. Người bệnh có thể có hiện tượng đau khi xuất tinh.
Táo bón mạn tính hoặc đi tiêu khó
Tuyến tiền liệt nằm bên dưới bàng quang và trước trực tràng. Do đó, khối u ở vị trí này có thể gây chèn vào trực tràng khiến người bệnh có thể có cảm giác đi ngoài khó.
Đau vùng hông, lưng
Đây là dấu hiệu phổ biến của ung thư tuyến tiền liệt. Để phân biệt với đau thần kinh tọa và đau lưng thấp là người bệnh cảm thấy cơn đau âm ỉ tại hông lưng chứ không đau dọc từ lưng xuống chân như đau thần kinh tọa.
Tiểu đêm
Nếu người bệnh phải thức dậy nhiều hơn một lần trong đêm để tiểu tiện thì cần phải đi kiểm tra ngay tuyến tiền liệt của mình.
Tiểu rát
Một vài người bệnh có tình trạng rò rỉ nước tiểu không thể tự chủ. Tuy vậy, triệu chứng này ít gặp.
Nam giới tuổi trên 50 và có yếu tố di truyền
Tiền sử gia đình có bố mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc bạn đang thừa cân, chế độ ăn giàu dầu mỡ và nghiện thuốc lá là những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Đặc biệt, nếu trong gia đình có người mắc ung thư vú, bạn cũng có thể mang gene bị lỗi làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo đàn ông từ 40 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư tiền liệt tuyến định kỳ mỗi năm một lần nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Nếu kết quả xét nghiệm nghi ngờ có bệnh, các thăm khám tầm soát tiền liệt tuyến bao gồm khám bằng tay và đo chất PSA (kháng nguyên đặc hiệu của tiền liệt tuyến) sẽ cần được thực hiện để chẩn đoán bệnh.
Bài viết do bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K Trung ương, cung cấp thông tin.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.
