Bước sang tháng đầu tiên của năm mới 2020, nhiều luật được Quốc hội thông qua cùng hàng loạt văn bản, chính sách pháp luật mới chính thức có hiệu lực.
Cấm lái xe khi đã uống rượu, bia
Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020.
Điểm đáng chú ý nhất trong luật này là cấm triệt để việc điều khiển phương tiện khi có nồng độ cồn trong người. Tức là luật này cấm mọi hành vi lái xe khi người điều khiển đã uống rượu bia, bao gồm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (ôtô, máy kéo, xe máy, xe máy điện, môtô) và phương tiện giao thông thô sơ đường bộ (xe đạp, xích lô, xe lăn, xe súc vật kéo).
 |
| Hàng chục nghìn người tham gia cuộc vận động "Đã uống rượu bia, không lái xe" được tổ chức sau khi có nhiều vụ tai nạn giao thông thảm khốc xảy ra do tài xế sử dụng rượu bia. Ảnh: TTXVN. |
Trong khi đó, luật hiện hành cho phép người điều khiển phương tiện được lái xe dù trong người có nồng độ cồn, miễn không vượt mức cho phép.
Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia 2019 cũng quy định không được quảng cáo rượu bia trong khung giờ 18-21h hàng ngày trên các loại hình báo chí như báo hình, báo nói; không được quảng cáo rượu bia trên phương tiện giao thông; cơ sở bán rượu bia phải niêm yết không bán hàng cho người dưới 18 tuổi; không mở điểm bán rượu bia cố định trong bán kính 100 m tính từ khuôn viên cơ sở y tế, nhà trẻ, mẫu giáo...
Ngoài ra, luật còn có điều khoản cấm xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia; cấm người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia…
Tăng lương tối thiểu vùng
Trong ngày đầu tiên của năm mới, lương tối thiểu vùng tăng sẽ từ 150.000 đến 240.000 đồng một tháng so với quy định hiện hành, theo Nghị định 90 của Chính phủ.
Theo đó, lương vùng I là 4.420.000 đồng một tháng (tăng 240.000 đồng), vùng II là 3.920.000 đồng (tăng 210.000 đồng); vùng III ở mức 3.430.000 đồng (tăng 180.000 đồng); vùng IV là 3.070.000 đồng (tăng 150.000 đồng).
Khi mức lương tối thiểu vùng tăng, người lao động đang có mức lương dưới mức lương tối thiểu vùng, người làm công việc đã qua đào tạo, học nghề có mức lương dưới 7% mức lương tối thiểu vùng sẽ được tăng lương.
Về phía doanh nghiệp, ngoài việc điều chỉnh lương cho người lao động nêu trên, doanh nghiệp còn phải điều chỉnh mức lương đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động theo đúng quy định.
Không để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ
Đây là một trong những nội dung mới tại Luật Chăn nuôi 2018, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2020.
Luật này quy định về việc đối xử nhân đạo với vật nuôi, cụ thể như không đánh đập, hành hạ vật nuôi; có chuồng trại, không gian chăn nuôi phù hợp với vật nuôi; cung cấp đủ thức ăn, nước uống bảo đảm vệ sinh…
 |
| Vật nuôi trước khi giết mổ phải được gây ngất, hạn chế sự đau đớn, sợ hãi. Ảnh: Chí Toàn. |
Đồng thời, luật này cũng quy định khi giết mổ vật nuôi phải hạn chế gây sợ hãi, đau đớn cho vật nuôi; phải có biện pháp gây ngất trước khi giết mổ; không để vật nuôi chứng kiến cảnh đồng loại bị giết mổ.
Riêng với việc chăn nuôi chó, mèo, luật yêu cầu chủ nuôi phải thực hiện tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo. Trong trường hợp chó, mèo tấn công, gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Cấm công ty tài chính gọi điện đòi nợ người thân khách hàng
Thông tư 18 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sửa đổi Thông tư 43 năm 2016 quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính có hiệu lực từ ngày 1/1/2020.
Thông tư 18 siết chặt hơn các quy định đối với công ty tài chính trong việc thúc giục đòi nợ khách hàng.
Theo đó, ngoài việc yêu cầu các công ty này không được sử dụng biện pháp đe dọa đối với khách hàng, thông tư này còn bổ sung một số yêu cầu mới.
Cụ thể, không nhắc nợ, đòi nợ, gửi thông tin về việc thu hồi nợ của khách hàng đối với tổ chức, cá nhân không có nghĩa vụ trả nợ như người thân của khách hàng, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Hay chỉ được nhắc nợ đối với khách hàng tối đa 5 lần/ngày…
Xe máy mới được dán nhãn năng lượng
Thông tư 59 của Bộ Giao thông Vận tải quy định việc dán nhãn năng lượng đối với môtô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu có hiệu lực từ 1/1/2020.
Trong đó yêu cầu cơ sở sản xuất, nhập khẩu in nhãn năng lượng theo mẫu và thực hiện dán trên từng xe tại vị trí dễ quan sát trước khi đưa ra thị trường. Nhãn này được duy trì trên xe tới khi xe được bàn giao đến tay người tiêu dùng.
Đáng chú ý, trước khi dán nhãn năng lượng, các cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu. Thông tin công khai phải được duy trì trong suốt thời gian cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe cung cấp kiểu loại xe đó ra thị trường.
Phạm nhân đồng tính, chuyển giới được giam giữ riêng
Đây là điểm mới trong Luật Thi hành án hình sự 2019 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020.
 |
| Luật Thi hành án hình sự 2019 đã bổ sung thêm 2 đối tượng được giam giữ riêng. Ảnh: Hoàng Hà. |
Luật Thi hành án hình sự 2019 quy định một số trường hợp phạm nhân sẽ được bố trí giam giữ riêng, gồm phạm nhân nữ; phạm nhân dưới 18 tuổi; phạm nhân là người nước ngoài; phạm nhân là người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Phạm nhân có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần, bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình trong thời gian chờ quyết định của Tòa án hoặc phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi theo mẹ vào trại giam cũng được giam giữ riêng.
Đặc biệt, quy định này cũng được áp dụng với phạm nhân là người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính.
Như vậy, thay vì có 6 đối tượng được bố trí giam giữ riêng như theo quy định của luật hiện hành, Luật Thi hành án hình sự 2019 đã bổ sung thêm 2 đối tượng nữa, đó là: Người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính và phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi theo mẹ vào trại giam.
Tăng 100 lần mức xử phạt về vi phạm đất đai
Nghị định 91 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai có hiệu lực từ ngày 5/1/2020.
Nghị định này tăng hàng loạt mức phạt đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này. Cụ thể, phạt đến 500 triệu đồng với cá nhân và 1 tỷ đồng với tổ chức nếu lấn, chiếm đất chưa sử dụng, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp (tăng 100 lần so với mức phạt trước đây).
Phạt đến 500 triệu đồng với cá nhân và 1 tỷ đồng với tổ chức nếu tự ý chuyển từ đất trồng lúa sang đất ở (tăng 10 lần so với mức phạt trước đây).
Phạt 20 triệu đồng với cá nhân và 40 triệu đồng với tổ chức nếu chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà không có sổ đỏ (tăng 4 lần so với mức phạt trước đây).
Phạt 5 triệu đồng với cá nhân và 10 triệu đồng với tổ chức nếu không sang tên sổ đỏ khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất (tăng 2 lần so với mức phạt trước đây).
Phạt 10 triệu đồng với cá nhân và 20 triệu đồng với tổ chức nếu bỏ hoang đất mà không thuộc trường hợp bất khả kháng. Đây là mức phạt lần đầu tiên được áp dụng.
