Trong số tháng 3 năm nay, tạp chí điện ảnh uy tín của Anh Sight & Sound đã mời Bong Joon Ho làm biên tập viên khách mời (guest editor). Trong vai trò một biên tập viên, Bong Joon Ho đã chọn ra 20 đạo diễn mới nổi, những người đã có một vài tác phẩm đầu tay gây tiếng vang trong những năm vừa qua. Đạo diễn Bong tin rằng họ sẽ là lực lượng đạo diễn kế thừa những tên tuổi lớn trong 20 năm tiếp theo.
Bong Joon Ho cho rằng: “Tôi không muốn triệu tập 20 đạo diễn này để thảo luận về tương lai của điện ảnh. Tôi chỉ muốn thảo luận về những bộ phim họ đã tạo ra, cho dù nó chỉ dừng lại ở hai hoặc ba bộ phim mà thôi.
Bởi vì, khi chúng ta xem bộ phim thứ hai của Vương Gia Vệ là A Phi chính truyện (Days of Being Wild, 1990), ta đã có thể mơ về In the Mood for Love (2000) trong tâm trí. Hay khi chúng ta xem bộ phim độc lập đầu tay của anh em nhà Coen là Blood Simple (1985), ta sẽ không ngạc nhiên nếu một ngày họ mang đến cho chúng ta kiệt tác No Country for Old Men (2007) sau hơn hai thập kỷ”.
 |
| Bằng con mắt nhà nghề, Bong Joon Ho đã chọn ra những đạo diễn có tiềm năng tỏa sáng ở thập kỷ mới. |
Bản thân Bong Joon Ho cũng vậy. Bộ phim dài đầu tay Barking Dogs Never Bite ra mắt vào năm 2000 đã cho thấy những phẩm chất của một đạo diễn tài năng. Điều đó càng được khẳng định với Memories of Murder (2003), The Host (2006), Mother (2008)… và đạt đến đỉnh cao với Parasite (2019) sau đúng hai thập kỷ làm đạo diễn. Và chúng ta hoàn toàn có thể tin vào khả năng thẩm định từ con mắt đạo diễn nhà nghề của Bong Joon Ho.
Ali Abbasi
Ali Abbasi từng cầm trịch nhiều tác phẩm như Officer Relaxing After Duty (2008, phim ngắn), M for Markus (2011, phim ngắn), Shelley (2016), Border (2018). Sinh ra ở Iran, Ali Abbasi quyết định bỏ học tại Đại học Bách khoa Tehran vào năm 2002 và chuyển đến Thụy Điển, trước khi đăng ký vào Trường Điện ảnh Quốc gia Đan Mạch, nơi ông theo học đạo diễn. Cho dù làm phim nói tiếng Thụy Điển hay Đan Mạch và sinh sống tại Thụy Điển, Ali Abbasi vẫn giữ quốc tịch Iran trong hộ chiếu của mình.
Tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Đan Mạch của Ali Abbasi - Shelley - được công chiếu tại LHP 2016 ít nhiều tạo được sự chú ý, nhưng phải đến bộ phim dài thứ hai - Border (2018) - chất dị biệt của anh mới được giới làm nghề chú ý.
 |
| Ali Abbasi bắt đầu được giới chuyên môn chú ý nhờ bộ phim Border. |
Border do chính Abbasi chuyển thể từ truyện ngắn của nhà văn Thụy Điển John Ajvide Lindqvist - tác giả của cuốn tiểu thuyết đã được chuyển thể thành bộ phim kinh dị xuất sắc Let the Right One In (2008) của đạo diễn Tomas Alfredson.
Border là một câu chuyện ngụ ngôn đen tối kể về hai kẻ thuộc giống loài dị biệt tồn tại trong thế giới loài người hiện đại. Bộ phim ảnh hưởng từ chủ nghĩa hiện thực huyền ảo của Mỹ Latin và mang đến một cái nhìn trần trụi về con người, như câu nói của nhân vật dị biệt (được gọi là tộc người troll) trong phim: “Loài người như ký sinh trùng, tận dụng tất cả mọi thứ trên trái đất phục vụ cho mục đích của chúng, kể cả con cái của chính bọn chúng.”
Border đoạt giải Un Certain Regard tại LHP Cannes 2018, đại diện cho Thụy Điển tranh giải Oscar nhưng không lọt được vào top 5. Tuy nhiên, bộ phim lại giành được một đề cử Oscar cho Hóa trang xuất sắc nhất. Bong Joon Ho nhận xét về Abbasi: “Border là một bộ phim độc đáo tuyệt vời. Tôi rất thích cách đạo diễn tạo ra vũ trụ nhỏ của riêng mình”.
Ari Aster
“Tôi gặp Ari Aster một lần tại New York. Ari là một người khác biệt và tôi yêu tài năng của anh ấy”, Bong Joon Ho nói và không ngần ngại chọn Ari Aster vào danh sách 20 đạo diễn tài năng đáng để chờ đợi. Vị đạo diễn 33 tuổi là người đứng sau thành công của loạt phim The Strange Thing About the Johnsons (2011, phim ngắn), Munchausen (2013, phim ngắn), Hereditary (2018), Midsommar (2019).
Với hai bộ phim ngắn, đặc biệt là sự tự tin đáng kinh ngạc trong The Strange Thing About the Johnsons và qua hai bộ phim dài đã trình làng cho đến nay, Aster đã nổ một phát súng vào dòng phim kinh dị kiểu mới, cũng tương tự như cách Jordan Peele đã gây kinh ngạc cho chúng ta.
 |
| Ari Aster là nhà làm phim thứ hai được Bong Joon Ho tin tưởng sẽ tỏa sáng trong thập kỷ mới. |
Hereditary (2018) được ca ngợi là một trong những bộ phim đáng sợ nhất trong nhiều năm qua, với màn trình diễn gây choáng ngợp của nữ diễn viên gốc Australia Toni Collette trong vai một bà mẹ nhìn thấy những hiểm họa bên trong gia đình mình. Chỉ một năm sau, Midsommar (2019) đã chứng minh rằng tài năng của Ari Asater không phải là ăn may một lần duy nhất. Lần này, sự sợ hãi của anh lại đến từ trò chơi kinh dị diễn ra trong ánh sáng rực rỡ của ban ngày, và một lần nữa lại mang đến một màn trình diễn xuất sắc của nữ diễn viên trẻ Florence Pugh.
Ari Aster nói rằng anh có kế hoạch chuyển sang các thể loại điện ảnh khác nhau sau thành công của hai bộ phim kinh dị. Bong Joon Ho tin rằng, Ari sẽ biến những thể loại đó mang nhiều dấu ấn cá nhân của mình.
Bi Gan
Bi Gan là một trong những tài năng của thế hệ điện ảnh mới tại Trung Quốc, không hẳn thuộc về thế hệ thứ 6 nhưng cũng chưa đủ mạnh để gọi là thế hệ thứ 7. Nhà làm phim 30 tuổi từng cầm trịch hai tác phẩm gồm Kaili Blues (2015), Long Day’s Journey into Night (2018).
Hai bộ phim của Bi Gan đều mang dáng dấp của những cuộc hành trình đi tìm thời gian đã mất và của những bộ phim noir, ảnh hưởng từ các bậc thầy như Hitchcock, Vương Gia Vệ và Andrei Tarkovsky, Hầu Hiếu Hiền và cả Apichatpong Weerasethakul với sự tôn kính huyền bí. Bi Gan thừa nhận hai bộ phim của anh là bức chân dung nhiều bóng tối của thành phố quê hương anh: Kaili ở tỉnh Quý Châu, đông nam Trung Quốc.
 |
| Dù chỉ mới cầm trịch 2 bộ phim nhưng Bi Gan cũng đã để lại ấn tượng sâu sắc cho Bong Joon Ho. |
Bộ phim đầu tay Kaili Blues (2015) có kinh phí rất thấp, trong đó người chú của anh đóng một vai chính nhưng mang đến một không khí đặc biệt và gây hiếu kỳ. Bộ phim thứ hai Long Day’s Journey into Night (2018) cho thấy tham vọng nghề nghiệp của Gan khi anh sử dụng một cú máy 3D dài kéo dài gần một tiếng đồng hồ, minh chứng cho tài năng của anh - một người tự học làm phim qua Internet và đang dẫn đầu cho một thế hệ làm phim mới.
Long Day’s Journey into Night có Thang Duy đóng chính, kể về một người đàn ông trở về Quý Châu để tìm lại ký ức đã mất với một người phụ nữ mà anh ta đã từng yêu trong 20 năm trước. Bộ phim từng tranh giải Un Certain Regard tại Cannes và đạt doanh thu đến 42 triệu USD tại Trung Quốc, cho dù đây là một tác phẩm mang tính tự sự và hoài niệm không hề dễ xem.
Mati Diop
Nữ đạo diễn người Pháp gốc Senegal này vốn xuất thân là một diễn viên và từng đóng vai chính trong bộ phim 35 Shots of Rum (2008) của nữ đạo diễn Pháp kỳ cựu Claire Denis. Cô cũng được gợi hứng để trở thành đạo diễn, bắt đầu từ bộ phim ngắn Atlantiques sau một chuyến trở về thăm quê hương Senegal và chứng kiến những bi kịch đau lòng của nhưng thân phận nhập cư trái phép.
Bộ phim đã đoạt giải thưởng Tiger tại LHP Rotterdam và là động lực để cô phát triển thành bộ phim dài cùng tên, được chọn tranh giải tại LHP Cannes năm ngoái và đoạt giải Grand Prix, chỉ sau Parasite của Bong Joon Ho.
 |
| Nữ đạo diễn Mati Diop được kỳ vọng sẽ có những bước tiến dài trong thập kỷ mới. |
Ngoài Atlantiques, gia tài làm phim của Mati Diop còn bao gồm nhiều tác phẩm như A Thousand Suns (2013, phim ngắn), Atlantics (2019). Các bộ phim của cô đều gây ra cảm giác ma quái và mang màu sắc ngụ ngôn. Trong Atlantics - tác phẩm đoạt giải tại Cannes năm ngoái, cô kể câu chuyện về những người châu Phi nhập cư trái phép sang châu Âu rồi chết trên biển.
Họ trở về quê hương dưới hình dáng những hồn ma và không ngừng khuấy động cuộc sống nơi đây, từ những kẻ gây ra thảm kịch cho họ cho đến những người mà họ yêu thương. Diop sử dụng chất liệu siêu nhiên để nhấn mạnh cảm giác mất mát từ một chủ đề mang tính phổ quát.
Robert Eggers
Cũng nằm trong số những đạo diễn gây tiếng vang trong cả hai bộ phim đã trình làng như Ari Aster, Jordan Peele hay Bi Gan - Robert Egger đã cho thấy những phẩm chất của một đạo diễn nhà nghề mà mọi nhà làm phim mới khởi nghiệp đều phải mơ ước. Anh là người đứng sau hai tác phẩm The Witch (2016), The Lighthouse (2019).
Bộ phim đầu tay của Egger - The Witch (2016) là một tác phẩm kinh dị siêu nhiên mang màu sắc dân gian, kể về nước Anh thế kỷ 17. Tác phẩm lập tức thành công với 43 giải thưởng điện ảnh trên khắp thế giới và phát hiện ra một tài năng mới Anya Taylor-Joy.
 |
| Giống như Bi Gan, Robert Eggers cũng tạo tiếng vang sau hai bộ phim. |
Bộ phim tiếp theo The Lighthouse ra mắt tại Cannes 2019 tiếp tục là đề tài gây bàn tán của giới phê bình và sau đó đoạt giải thưởng của hiệp hội báo chí quốc tế khi tranh giải trong hạng mục Un Certain Regard.
Với diễn xuất tỏa sáng của Willem Dafoe và Robert Pattinson trong vai hai người canh giữ ngọn hải đăng rồi dần dần hóa điên ở một hòn đảo biệt lập và bí ẩn ngoài khơi nước Anh cuối thế kỷ 19, The Lighthouse gây kinh ngạc với một câu chuyện siêu thực, mơ hồ.
Tác phẩm còn được đánh giá cao với kỹ thuật quay phim đen trắng, tỷ lệ khung hình gần như vuông của nhà quay phim Jarin Blaschke (được đề cử Oscar) và thiết kế bối cảnh cầu kỳ, tinh tế (do chính đạo diễn tự tay thực hiện). Vào thời điểm những bộ phim kinh dị mang chất liệu dân gian đang được hồi sinh, những câu chuyện mang màu sắc gothic của Robert Eggers càng trở nên nổi bật với bầu không khí kỳ dị mà đạo diễn tạo ra.
Bộ phim tiếp theo của Eggers là The Northman với câu chuyện trả thù của người Viking lấy bối cảnh ở Iceland vào đầu thế kỷ thứ 10. Cả một dàn sao tên tuổi bao gồm Nicole Kidman, Willem Dafoe, Alexander Skarsgård, Bill Skarsgård và Anya Taylor-Joy tham gia diễn xuất, bảo chứng cho sức hút của nhà làm phim trẻ này.
