Bệnh tay chân miệng là gì?

PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, cho hay tay chân miệng là bệnh nhiễm virus cấp tính, lây truyền qua đường tiêu hóa, thường gặp ở trẻ nhỏ và có khả năng gây thành dịch lớn.

Bệnh phổ biến ở nhiều nước châu Á. Riêng tại nước ta, thông thường mùa dịch của bệnh Tay chân miệng là từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm.

Theo ThS. BS Nguyễn Quốc Thái - Phòng cấp cứu Khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Bạch Mai, trong nhóm virus gây bệnh, nguy hiểm nhất là EV71, lây truyền qua đường tiêu hóa, vào đường ruột, từ đó đi vào hệ bạch huyết xâm nhập vào các cơ quan trong đó có hệ thần kinh trung ương. Hệ quả gây viêm não, có tỷ lệ tử vong cao, di chứng lớn. 

Biểu hiện nốt phỏng ở lòng bàn chân trong bệnh tay chân miệng . Ảnh: Sức khỏe đời sống

Nhận biết tay chân miệng

Vẫn theo PGS Dũng, thời gian ủ bệnh thông thường từ khi nhiễm bệnh tới khi khởi phát triệu chứng là 3-7 ngày.

Bệnh thường bắt đầu với các biểu hiện như sốt (sốt thường kéo dài 24-48 giờ), chán ăn, mệt mỏi và thường xuyên bị đau họng.

Sau đó, khoảng 1-2 ngày, người bệnh xuất hiện đau trong miệng, có đốm đỏ như phỏng rộp và sau đó trở thành vết loét. Vết loét thường nằm trên lưỡi, nướu răng (lợi) và niêm mạc má.

Bên cạnh đó, bệnh nhân tay chân miệng còn bị phát ban trên da, không ngứa trong 1-2 ngày với những đốm màu đỏ, đôi khi còn có hiện tượng rộp da. Ban thường nằm trong lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông hoặc ở cơ quan sinh dục.

Đặc biệt, người bị bệnh tay chân miệng có thể không biểu hiện triệu chứng hoặc chỉ có phát ban, loét miệng. Nhiều trường hợp, bệnh có thể diễn biến nhanh với các triệu chứng về thần kinh, hô hấp và dẫn đến tử vong.

Tay chân miệng lây nhiễm như thế nào?

Theo PGS Dũng, virus gây bệnh tay chân miệng có thể lây nhiễm từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với dịch mũi, họng, nước bọt, chất dịch từ mụn nước, hoặc phân của người bị nhiễm bệnh. Người bị bệnh có thể làm lây lan bệnh nhiều nhất trong tuần đầu tiên của bệnh, nhưng thời gian lây nhiễm có thể kéo dài trong vài tuần (do virus vẫn tồn tại trong phân).

Do đó, tất cả những người chưa từng bị bệnh tay chân miệng đều có nguy cơ nhiễm bệnh, nhưng không phải ai bị nhiễm cũng xuất hiện bệnh. Trong đó, trẻ em dưới 10 tuổi, đặc biệt trẻ dưới 5 tuổi là những đối tượng dễ mắc bệnh nhất kèm theo các biến chứng nặng. Lý giải điều này, PGS Dũng cho rằng do trẻ em có ít kháng thể hơn người lớn và ít khả năng miễn dịch khi tiếp xúc. 

Bác sĩ Nguyễn Quốc Thái cũng cho biết thêm, trẻ đưa vật dụng (đồ chơi) chứa mầm bệnh vào mồm là cách lây bệnh phổ biến nhất. Ngoài ra, con đường lây nhiễm có thể do ăn uống, nếu mầm bệnh còn tồn dư trong thực phẩm.

Đặc biệt, hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh tay chân miệng.