Phát biểu tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2018 của Kiểm toán Nhà nước (KTNN), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết thời gian qua KTNN đã có nhiều nỗ lực, thực hiện nhiệm vụ được giao.
"Chưa nghe ai phản ánh cán bộ kiểm toán sách nhiễu"
Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng "bệnh của thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát là chưa làm đã nhìn thấy người ta có tội". Theo bà, đó là điều cần tránh.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2018 của Kiểm toán Nhà nước. Ảnh: Đức Phương. |
“Kể cả người ta có tội cũng phải ứng xử có văn hóa, sai phạm là sai phạm pháp luật, chúng ta phải có đạo đức công vụ, không gây tổn thương cho người ta khi chưa có kết luận. Kể cả khi có kết luận rồi cũng phải nghe trình bày. Phải có trao đổi để kết luận kiểm toán của mình, người ta nghe thấm, tâm phục khẩu phục”, Chủ tịch Quốc hội cho hay.
Vì thế, bà đánh giá cao việc năm qua chưa có địa phương, bộ ngành nào phản ánh KTNN đi hoạnh họe, sách nhiễu gây khó khăn, hay không lắng nghe ý kiến của đơn vị được kiểm toán.
Điều này giúp xây dựng hình ảnh lực lượng KTNN liêm chính, là thiết chế độc lập chỉ tuân theo pháp luật.
Bên cạnh đó, cần kiên quyết đấu tranh xử lý nghiêm cá nhân có liên quan đến các hành vi, vi phạm pháp luật những biểu hiện sai trái, tiêu cực.
Chủ tịch Quốc hội đánh giá năm 2017 ngành kiểm toán đã "hoàn thành xuất sắc" nhiệm vụ. Con số kiến nghị về xử lý tài chính năm 2017 là mức cao nhất từ trước đến nay.
“Với kết quả này, KTNN đã góp phần rất tích cực vào công tác phòng chống tham nhũng, chống lãng phí tại các cơ quan, đơn vị, địa phương đã đến kiểm toán”, Chủ tịch Quốc hội khẳng định.
Bà cũng ghi nhận hoạt động kiểm toán đã đi sâu vào đánh giá những vấn đề vĩ mô, bám sát chủ trương của Đảng, Nhà nước. KTNN đã đánh giá cơ chế chính sách kịp thời kiến nghị khắc phục hoàn thiện những chỗ trống, thất thoát từ cơ chế chính sách. Riêng năm 2017, có 96 văn bản pháp luật đã được kiến nghị sửa đổi, hủy bỏ, giúp bịt các lỗ hổng gây thất thoát, lãng phí tài sản.
Đánh giá cao việc Kiểm toán Nhà nước bên cạnh hoạt động kế hoạch đã thực hiện khoảng 10 cuộc kiểm toán đột xuất theo yêu cầu của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, bà cũng lưu ý việc này phải đúng quy định của Luật kiểm toán, nếu có vướng mắc cần báo cáo.
Bà cũng nhắc KTNN sớm tổng kết việc thực hiện Luật kiểm toán, để đề xuất sửa đổi, trong đó có mở rộng phạm vi đối tượng kiểm toán, và tăng cường phát huy tính độc lập của KTNN, kiểm toán viên, đảm bảo công khai minh bạch.
Nhiều địa phương giao đất theo chỉ định thầu
Cũng tại Hội nghị triển khai công tác kiểm toán năm 2018, đại diện KTNN khu vực 4 cho biết năm 2017, đơn vị đã thực hiện một chuyên đề kiểm toán về hoạt động sử dụng đất 2013-2016 tại một số thành phố lớn, đồng thời kiểm toán một số dự án tại một số tỉnh.
Theo đó, quá trình kiểm toán cho thấy một số tồn tại thiếu sót trong hoạt động quản lý đất đai như phê duyệt quy hoạch sử dụng đất còn chậm, chưa phù hợp với nhu cầu sử dụng đất trong thực tế, quá trình triển khai còn trùng lặp tại một số dự án..
 |
| KTNN cho biết nhiều địa phương giao đất không thông qua đấu giá công khai mà sử dụng hình thức chỉ định thầu. Ảnh minh họa: Hoàng Hà. |
“Công tác giao đất đúng ra phải thực hiện đấu giá đất thì địa phương lại giao đất theo chỉ định thầu, chỉ định và vi phạm một số quy định luật đất đai, luật đấu thầu”, đại diện KTNN khu vực 4 cho hay.
Bên cạnh đó, một số địa phương đã cho phép triển khai chuyển đổi sử dụng đất tại một số dự án không đúng đối tượng theo quy định, giao đất không có trong kế hoạch sử dụng đất, giao đất khi văn bản chấp thuận đầu tư hết hiệu lực, chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng…
Qua kiểm toán cũng cho thấy, nghĩa vụ tài chính của một số dự án được giao đất theo hình thức chỉ định nhà đầu tư không cao, việc xác định giá đất ở một số địa phương còn nhiều sai sót, gây thất thoát ngân sách.
“Xác định giá đất không thông qua cơ chế thị trường, gây thất thoát ngân sách, áp dụng sai thời điểm, khảo sát giá bất động sản không phù hợp...”, vị đại diện chỉ ra.
Ngoài ra, KTNN khu vực 4 cũng cho biết qua kiểm toán đã phát hiện một số chủ đầu tư, chủ thầu thi công, công trình chưa được cấp giấy phép đã thi công, thi công sai giấy phép.
Còn nhiều vi phạm trong định giá tài sản, doanh nghiệp cổ phần hóa
Trong khi đó, đại diện KTNN khu vực 6 cho biết trong năm 2017, đơn vị đã kiến nghị tăng thêm 12.784 tỷ đồng vốn nhà nước, tăng thu ngân sách 6.932 tỷ đồng, KTNN cũng chỉ ra một số hạn chế trong việc xác định giá trị doanh nghiệp của các DNNN.
Theo đó, qua quá trình kiểm toán còn tình trạng kê khai tài sản, phân loại xử lý tài sản không đầy đủ, các khoản doanh thu, thu nhập khác, khoản phải thu, phải trả… theo kết quả kiểm toán, định giá tài sản không tuân thủ áp dụng đơn giá xây dựng cơ bản.
 |
| Trong năm 2017, hoạt động cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước đã được đẩy mạnh. Ảnh minh họa: ĐTCK. |
Trong hoạt động đầu tư tài chính, một số đơn vị không xác định đúng giá trị thời điểm đầu tư, nợ phải thu, một số tài sản định giá chưa có đủ cơ sở. Một số đơn vị tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp theo giá trị tài sản mà chưa so với với các giải pháp định giá tối ưu khác.
Ngoài ra, các đơn vị vẫn xác định trả tiền thuê đất hàng năm mà không theo giá trị thị trường, nhiều trường hợp đất giao chưa thu tiền.
“Việc xác định giá trị doanh nghiệp trong áp dụng tỷ giá ngoại tệ đối với giá trị tài sản hạch toán bằng ngoại tệ các khoản phải trả có gốc ngoại tệ chưa thống nhất. Chưa hướng dẫn xác định giá trị tiềm năng phát triển đối với các trường hợp công ty mẹ không có lợi nhuận, nhưng các công ty phụ thuộc hạch toán đầy đủ và có lợi nhuận, có nộp thuế”, vị đại diện cho biết.
Ngoài ra, vị đại diện KTNN khu vực 6 cũng chỉ ra hàng loạt tồn tại trong hoạt động xác định giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa như nội dung hướng dẫn không rõ ràng, xác định giá chưa thống nhất, chưa có hướng dẫn xác định giá trị thực tế hàng tồn kho mua nhập bằng ngoại tệ...
