5 lỗi cha mẹ trẻ Việt thường mắc phải khi dạy con

Làm cha mẹ, ai cũng mong muốn mang đến cho con những điều tốt đẹp nhất. Tuy nhiên, phần lớn phụ huynh đều mắc phải những sai lầm dưới đây trong cách nuôi dạy con cái.

Dùng công nghệ để dạy con… sai cách

Theo thống kê của Bệnh viện Mắt Trung ương năm 2015, cả nước có khoảng 3 triệu trẻ em mắc các tật khúc xạ về mắt, đặc biệt là cận thị. Hiện tượng này đang không ngừng gia tăng. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là cha mẹ dùng điện thoại, máy tính bảng để giúp con ăn nhanh, chơi ngoan.

Cha mẹ không nên để thế giới của bé gói gọn trong những chiếc smartphone.

Lạm dụng công nghệ để khiến trẻ bớt nghịch ngợm, ăn vạ chính là thể hiện cho sự bất lực và lười biếng của cha mẹ trẻ trong việc dạy dỗ con cái. Theo thời gian, điều này không chỉ tạo nên những tác hại về mắt mà còn hình thành tâm lý bất ổn, khả năng giao tiếp kém và hành động tiêu cực khi cha mẹ không kiểm soát được những nội dung xấu, nhạy cảm mà trẻ xem hàng ngày.

Thay vào đó, phụ huynh nên đưa bé ra ngoài, tiếp xúc với nhiều điều lý thú thay vì bắt con ngồi chơi ngoan với chiếc điện thoại vô cảm.

Đặt kỳ vọng quá cao

Kỳ vọng vào con chưa bao giờ là xấu nhưng biến những kỳ vọng đó thành trang sức cho bản thân là sai phạm phổ biến của bố mẹ châu Á trong đó có Việt Nam. Những thành tích “con mình đứng thứ mấy lớp”, “con mình đã biết đọc chưa”… đã trở thành chủ đề quen thuộc trong câu chuyện hàng ngày của các phụ huynh trẻ.

Những điều tưởng chừng vô thưởng, vô phạt ấy lại gây áp lực cho cả cha mẹ và bé. Cha mẹ thối thúc con mỗi ngày để bé đạt thành tích cao hơn còn con trẻ thì nhận nhiều sự khiển trách hơn. Điều này đã vô tình khiến trẻ mặc cảm, tự ti, ghen tị và phá vỡ mối quan hệ đầu đời đáng ra phải được nuôi dưỡng, bồi đắp.

Thay vì chỉ ra sai phạm, so sánh, hãy nhìn vào những điểm tích cực trong khả năng của trẻ và giúp trẻ phát triển năng khiếu cá nhân. Một ngày nào đó, các bậc phụ huynh sẽ có được niềm tự hào thực sự từ chính đam mê của con mình.

Hãy thay những lời so sánh bằng sự khích lệ dành cho trẻ.

Giữ con như báu vật

Người Việt coi việc bảo vệ, chăm lo từng chút một là cách thể hiện tình cảm yêu thương dành cho con. Vì vậy, không khó để bắt gặp những học sinh trung học phổ thông vẫn để cha mẹ đưa đón đi học mỗi ngày.

Yêu thương con không bao giờ là sai nhưng bao bọc con trong nhung lụa khiến con mất đi tính độc lập, dễ ích kỷ, sống phụ thuộc sẽ là sai lầm lớn của mọi bậc phụ huynh. Đó cũng chính là thực trạng khiến học sinh Việt Nam chỉ biết học mà thiếu đi những kỹ năng sống thực tiễn.

Dường như cha mẹ trẻ ngày nay có quá nhiều nỗi sợ và lo lắng cả về tinh thần lẫn vật chất cho con như: sợ bùn đất làm bẩn quần áo con, sợ đi chơi xa làm con bị ốm, sợ con không tự thích nghi được với xã hội… Nhưng hãy nghĩ lại thời thơ ấu của mình, các cha mẹ sẽ thấy rằng, đôi khi một chút bụi bặm sẽ là chất kích thích tốt giúp chúng ta phát triển khỏe mạnh, vững vàng hơn.

Áp đặt và không cho con lên tiếng

Ai cũng có quyền tự quyết định, ngay cả một đứa bé 4 tuổi. Việc tự ý quyết định cho con thể hiện sự thiếu tôn trọng trẻ cũng như tính gia trưởng của người Việt. Đôi khi, việc muốn con tham gia hoạt động này, học thêm lớp kia chỉ vì thấy những đứa trẻ hàng xóm cũng như vậy mà không tìm hiểu xem con mình có thích hợp với các hoạt động ấy không. Điều này khiến trẻ trở nên thụ động, không có thói quen tự ra quyết định, không có chính kiến, không biết tự lập.

Tạo điều kiện cho trẻ nói lên quan điểm, sở thích và tự quyết định khi còn nhỏ là cách rèn con sống có trách nhiệm hơn khi lớn lên. Trước một vấn đề có liên quan đến trẻ, cha mẹ hãy tham khảo ý kiến của con và phân tích, định hướng cho con hiểu điều đúng, sai.

Biến việc đọc sách thành nỗi ám ảnh của con

Đọc sách là cách truyền tải kiến thức hữu hiệu được duy trì từ nhiều đời nay và là một phần không thể thiếu trong sự phát triển trí tuệ, đạo đức con người. Nhưng làm thế nào để trẻ chịu đọc sách lại là vấn đề không đơn giản.

Bắt con phải đọc sách hay nghiêm khắc với những cuốn sách mà con đọc, quy định chặt chẽ khi đọc sách như phải ngồi vào bàn, giữ gìn sách vở… vô tình tạo nên thái độ dè chừng, ngại đọc ở trẻ.

Bên cạnh đó, công việc bận rộn, thời gian eo hẹp khiến nhiều cha mẹ quên mua sách cho con hoặc không có thời gian đọc sách cùng con - yếu tố vô cùng quan trọng trong việc tạo nên thói quen đọc cho trẻ.

Biên tập viên, dịch giả Trần Lê Thùy Linh trong một buổi tọa đàm về đọc sách dành cho trẻ nhỏ cho biết: “Con cái thích đọc sách hay không phần lớn là do bố mẹ. Nếu gia đình có bố mẹ thích đọc sách, thì con cái sẽ bắt chước ngay từ nhỏ. Nhưng nếu bố mẹ hay xem tivi hoặc sử dụng iPhone, iPad, máy tính… thì khó hình thành thói quen đọc sách của trẻ. Chúng ta không thể bắt bé đọc sách trong khi bố mẹ cả ngày dùng máy tính, lướt Facebook”.

Hãy cùng con lớn lên qua từng trang sách.

Thay vào đó, cha mẹhãy tạo cảm hứng đọc sách cho trẻ ngay từ những năm đầu đời bằng cách đọc sách cùng trẻ, bàn luận về một cuốn sách mà trẻ yêu thích, mua sách đều đặn… hoặc làm những điều giúp trẻ thấy việc đọc sách cũng gần gũi và dễ dàng như vui chơi hàng ngày.

Hiện nay, nhiều cha mẹ đã bắt đầu quan tâm đến dịch vụ đặt sách riêng cho trẻ với tên gọi “Đọc sách cùng Mamo”. Dựa trên thông tin được cung cấp từ cha mẹ, chuyên gia của Mamo sẽ chọn lọc những đầu sách phù hợp với lứa tuổi, sở thích và giới tính của trẻ và gửi đến tận nhà vào mỗi tháng. Nhiệm vụ của cha mẹ là dành thời gian đọc sách cùng con, giảng giải cho con những câu chuyện bổ ích. 

“Những dịch vụ đặt hàng, đặt sách hàng tháng đã phát triển khá mạnh trên khắp thế giới nhưng tại Việt Nam, Mamo đơn vị tiên phong. Với tình yêu thương trẻ nhỏ và trách nhiệm với cộng đồng, chúng tôi mong rằng, dịch vụ đặt sách thông minh này sẽ giúp bố mẹ tiết kiệm được thời gian và an tâm hơn về sách truyện cho các con của mình", tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Minh - Chủ nhiệm CLB Sách ơi mở ra - giảng viên khoa Ngữ văn, ĐH Sư phạm Hà Nội - chuyên gia chọn sách của Mamo cho biết.