1. Dán miếng hạ sốt
PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết hiện nay trên thị trường chủ yếu là miếng dán lạnh, hạ nhiệt theo cơ chế hấp thụ nhiệt và phân tán ra ngoài nhưng thực tế chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh tác dụng của phương pháp này.
Bệnh viện Bạch Mai từng tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng khó thở, người tím tái trong cơn co giật do các mẹ chỉ dùng miếng hạ dán hạ sốt mà không cho trẻ uống thuốc, trong khi biện pháp này không đem lại tác dụng cho trẻ.
Bên cạnh đó, nhiều trẻ còn bị viêm da vùng trán do dán quá lâu khiến lỗ chân lông bị bít. Đặc biệt, khi trẻ bị dị ứng với các chất trong miếng dán rất nguy hại. Nếu không phát hiện kịp thời cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí gây tử vong.
“Khi trẻ bị sốt, có thể dùng khăn ấm lau toàn thân cho trẻ, đặc biệt lau nhiều ở trán, 2 hốc nách và bẹn, thay khăn 2-3 phút/lần để trẻ hạ nhiệt. Không nên cho trẻ dùng miếng dán hạ sốt bởi vừa mất tiền vừa không giúp trẻ hạ sốt, chưa kể đến việc còn gây hại cho trẻ", ông Dũng cho hay.
2. Chườm lạnh
Thay vì dùng khăn ấm lau người cho trẻ, chườm lạnh là biện pháp hầu như bố mẹ nào cũng áp dụng khi con sốt nhưng thực chất biện pháp này không có tác dụng mà còn gây hại.
Theo PGS Dũng, khi trẻ sốt bố mẹ thường không hiểu rõ căn nguyên từ đâu, nếu sốt do nhiễm khuẩn, viêm phổi, chườm lạnh sẽ làm bệnh trầm trọng thêm. Đặc biệt, bố mẹ tuyệt đối không dùng đá chườm vì có thể gây bỏng lạnh, khiến trẻ bị suy hô hấp.
Đắp khăn lạnh, tắm lạnh hay chườm lạnh chỉ được thực hiện trong trường hợp say nóng, say nắng. Tuy nhiên, vị chuyên gia này không khuyến khích vì hiệu quả rất thấp.
3. Đóng kín cửa
Bác sĩ Dũng cho biết sốt quá cao sẽ gây hiện tượng co mạch ngoại vi nên trẻ em (kể cả người lớn) lúc này sẽ có cảm giác ớn lạnh, rét run, chân tay lạnh ngắt nhưng thực chất nhiệt độ trong người rất nóng, lên đến 40-41 độ C. Vì thế, càng đắp chăn, càng đóng kín cửa, thân nhiệt càng lên cao, khi đó, trẻ lại càng lạnh, đến khi lên đỉnh điểm, trẻ sẽ bị co giật, tím tái.
"Khi bị sốt là không được đắp chăn, không được đóng kín cửa mà phải mở cửa, quạt cho thông gió, để không khí trong nhà lưu thông. Với cách này chỉ một lúc sau người bệnh sẽ hết cảm giác rét, cơ thể dần ấm lên. Trong khi đó, hầu hết chúng ta lại làm ngược lại, khiến bệnh càng nặng thêm", tiến sĩ Dũng khuyến cáo.
Chuyên gia lưu ý thêm việc tạo môi trường, không khí thông thoáng rất quan trọng trong việc thoát nhiệt của cơ thể, làm cơn sốt tan biến, thậm chí trẻ không cần phải uống thuốc.
4. Uống thuốc hạ sốt
Nhiều ông bố mà mẹ đều có chung tâm lý là phải hạ sốt thật nhanh cho con bằng mọi cách như uống thuốc, đặt thuốc ở hậu môn, dùng thuốc kết hợp. Bác sĩ Dũng nhấn mạnh: “Cha mẹ không cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi nhiệt độ dưới 38,5 độ C. Cũng không cho trẻ uống thuốc co giật sớm, điều này sẽ làm khó cho bác sĩ khi thăm khám”.
Ở trẻ, thân nhiệt ở miệng từ 37,5 độ C trở lên, ở nách từ 37,2 độ C tức là bé đang sốt, song không phải trường hợp nào cũng cần dùng đến thuốc hạ sốt. Khi sốt nhẹ, thân nhiệt trẻ ở mức 37,5-38,5 độ C, chỉ cần cởi bớt quần áo, cho bé uống nhiều nước, hoặc bú mẹ nhiều hơn.
Nếu trẻ ở nhiệt độ từ 38,5 độ C trở lên, có thể dùng loại thuốc được ưu tiên dùng, ít tác dụng phụ nhất hiện nay là paracetamol với liều 15mg/kg cân nặng. Khoảng cách các lần uống từ 4-6 tiếng. Sau uống khoảng gần một tiếng thuốc mới bắt đầu phát huy tác dụng và hạ sốt dần. Trong thời gian chờ thuốc có tác dụng,tránh nôn nóng cho trẻ uống thêm thuốc.
5. Ăn kiêng
Khi trẻ bị ốm thường kèm theo các biểu hiện sốt, tiêu chảy, nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cần nhiều hơn bình thường. Tuy nhiên, nhiều bà mẹ lại bắt trẻ phải ăn kiêng khem như không cho trẻ ăn dầu hoặc mỡ, không cho trẻ bú, không cho trẻ ăn rau xanh, chất tanh bởi sợ trẻ đi ngoài nhiều hơn.
Bác sĩ Dũng khuyến cáo chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ trong và sau khi bị ốm rất quan trọng vì nó sẽ làm cho bệnh mau khỏi, mau phục hồi sức khỏe và tăng cường sức đề kháng đối với bệnh tật. Đặc biệt, trường hợp sốt mất nước, không được bù nước (uống nước Oresol) và ăn uống thiếu chất, trẻ dễ bị nguy cơ suy dinh dưỡng, sức đề kháng yếu, lâu lành bệnh.
