30 chưa phải là Tết

Nhà báo Nick M. - chủ biên sách 1987+: 30 chưa phải là Tết.

Bạn nghĩ gì về tuổi 30? Về Tết nguyên đán? Hai cái này có gì liên quan đến nhau? 

Người xưa đã có câu tục ngữ: “Ba mươi chưa phải là Tết” để nói rằng một điều, một thứ gì đó chưa đạt tới ngưỡng cần thiết thì chớ vội bỏ qua, “đốt cháy” giai đoạn. Sự vật-sự việc khi đã hội tụ các điều kiện quan trọng, nhưng thiếu một “điều kiện đủ” thì sẽ vẫn chưa làm nên chuyện.

Một cặp đôi dù đã tổ chức đám cưới linh đình, chuyển về sống chung và thậm chí sinh con, đẻ cái rồi nhưng nếu chưa đưa nhau ra ủy ban phường đăng ký kết hôn thì họ vẫn chưa được coi là vợ chồng. Trận bóng đá ở phút thứ 90 mà trọng tài chưa nổi còi kết thúc trận đấu thì thế cờ hoàn toàn có thể lật ngược. Vậy thì Tết, chính là thành quả cuối cùng, khi đã đủ và không thiếu. 

Tuổi 30, bạn nghĩ mình đã có đủ mọi thứ chưa? Bạn đang là người thế nào?

Từ những ngày rất còn bé, tôi và những người bạn cùng thế hệ được sinh ra trong giai đoạn giao thời của đất nước đều được định hướng lớn lên sẽ đi làm kỹ sư, bác sĩ, nhân viên ngân hàng. Đó là những ngành nghề chứa đựng trong đó sự ỔN ĐỊNH, LƯƠNG CAO. Chúng tôi lớn lên, học thêm nhiều điều từ ngoài xã hội. Có những người đi theo sự chỉ dạy của những thế hệ đi trước và hạnh phúc trong “vùng an toàn” đã được định sẵn từ nhỏ. Nhưng có những đứa lại dám “cãi lời”, bứt phá để đi tìm một vùng đất riêng mà mình có thể làm "bá chủ" ở đó. 

Tôi có người bạn mà cả nhà làm bác sĩ, nó cũng “sĩ” nhưng lại là… nghệ sĩ. Có đứa bạn khác bố mẹ làm trong ngành công nghệ sinh học, cho nó đi du học Pháp cũng ngành đó để nối nghiệp. Nhưng khi trở về, nó lại là một nhiếp ảnh gia. 

Bản thân tôi, từ trước bố mẹ cũng mong muốn tôi sẽ đi làm ngân hàng hay kiến trúc - những ngành mà bố mẹ quen biết, dễ xin cho việc hoặc có thể đi vay tiền để giúp “chạy” vào. Tốt nghiệp đại học năm 22 tuổi, tôi sẽ có ngay việc làm ổn định. Cần thêm hai năm để thăng tiến, một năm để cưới vợ, một năm sinh con. Kịch bản hoàn hảo nhất cho cuộc đời của những đứa con mà các ông bố, bà mẹ vẫn mơ đến là năm 30 tuổi, nó đã có gia đình đề huề, có hai con, có nhà, có xe, công việc ổn định, lương cao. Và cứ thế tiếp tục cho đến già vì chỉ cần thế kia, mọi thứ quá viên mãn rồi. 

Trớ trêu thay, tôi lại đi theo nghề báo, nghề viết - những nghề mà trong ấn tượng của các cụ, là “vừa nghèo, vừa vất vả”. Thế nhưng nghề viết cho tôi những chuyến đi xa để khám phá những vùng đất mới, những cuộc gặp gỡ với các nhân vật đầy cảm hứng, những bài báo được độc giả-đồng nghiệp đánh giá cao. Và điều quan trọng nhất, tôi thấy được đam mê của mình trong công việc này. 

Ở tuổi 30, bố mẹ có vẻ đã “ngứa mắt” tôi lắm rồi. “Gia đình không, tiền không, công việc ổn định cũng không, chỉ thấy đi suốt ngày”. Nhưng riêng tôi thì thấy mình đang tận hưởng từng ngày với những sở thích, những ý tưởng mới, những chuyến đi của tuổi trẻ mà tôi mơ ước từ những ngày còn bé. Với tôi, 30 CHƯA PHẢI LÀ TẾT nhưng lại là ngày vui nhất của dịp Tết nguyên đán. Tuổi 30 cũng vậy, nếu theo chiều hướng u tối thì đúng là mình “chưa có gì”. Nhưng nếu nghĩ một cách lạc quan, đó là độ tuổi đẹp nhất để nhìn mọi thứ xung quanh và tận hưởng cuộc sống. 

Sách 1987+: 30 chưa phải là Tết.

Tuổi 30, tôi và những người bạn đồng niên đã “góp gạo thổi cơm chung” ra cuốn sách 1987. Tôi coi đó là một dự án “để đời” của mình. Cuốn sách giống như một hành trình từ quá khứ đến thực tại, để chúng tôi dọn dẹp hoài niệm, sắp xếp lại hành trang cho chính mình. Tôi chọn màu sắc trong trẻo, ngây thơ cho 1987 cùng concept “ẩn danh” để mỗi câu chuyện có sự gần gũi hơn với người đọc.

Nhưng ở cuốn sách này (1987+), tôi đã mời một nhóm tác giả mới hoàn toàn, trong đó có cả những bạn sinh năm 1988 – thế hệ mà trong năm 2018, tất cả sẽ tròn 30 tuổi. 

Lần này, tôi không dùng concept “ẩn danh” nữa bởi trước tuổi 30, chúng tôi ẩn mình vì chưa biết mình sẽ ra sao, trở thành người thế nào nhưng khi tới cột mốc này, chúng tôi muốn cả thế giới biết mình là ai. Các tác giả trong cuốn sách này sẽ kể những câu chuyện của tuổi 30 ở thời điểm hiện tại với bao tâm tư, suy nghĩ trong cuộc sống hiện đại.

Có những người đi theo một con đường thẳng rất nhanh nhưng gần tới đích, họ bất ngờ quay ngược lại để dìu người bạn có tên “tuổi thanh xuân” đang kiệt sức chạy đuổi theo tới mức suýt gục ngã. Có những người về đích rất nhanh nhưng đứng đó, phía trước họ chỉ có một làn sương mù. Họ lại tự hỏi: “Xong giờ làm gì?”, để rồi lại quay về vạch xuất phát chạy thêm vòng nữa. 

Cuộc đời chúng ta sẽ luôn bị ám ảnh bởi những câu hỏi, nhất là vào dịp Tết. 
Tôi còn nhớ khi mình bé xíu, ngày Tết sum vầy, người lớn đã hỏi câu đầu tiên: “Năm nay cháu bao nhiêu tuổi?”. Những cái Tết của thời thơ ấu trôi qua cùng các câu hỏi: “Cháu năm nay lên lớp mấy?”, “Cháu được học sinh gì?”, “Ở lớp cháu ai học giỏi nhất?”. Khi trưởng thành, những câu hỏi sẽ xoay quanh: “Cháu có người yêu chưa?”, “Bao giờ cho bác ăn kẹo?”, “Bao giờ cưới?”, “Đi làm chưa?”, “Lương tháng được bao nhiêu?”, “Thưởng Tết có cao không?”, “Bao giờ mua nhà?”, “Bao giờ mua xe?”. 

Những người đã lập gia đình hay sinh con cũng không thể mừng được vì sẽ lại bị vào vòng xoáy của loạt câu hỏi khác: “Bao giờ đẻ đứa nữa?”, “Bao giờ con đi học lớp Một?”, “Đã xin cho con vào trường nào chưa?”. Ai đã ly dị thì lại càng không thể thoát: “Bao giờ đi bước nữa?”, “Con đợt này ở với bố hay với mẹ?”…

Tuổi 30, nhà báo Nick M.bước ra khỏi vùng an toàn mà cha mẹ sắp đặt, bước chân tới nhiều quốc gia, khám phá vô vàn điều hay ho trong cuộc sống.

Nói theo hướng tiêu cực thì Tết ngày nay với giới trẻ không khác gì cơn ác mộng. Ai làm cho công ty nước ngoài thì công việc bị đình trệ cả tuần lễ. Xong rồi phải chuẩn bị đủ thứ để biếu xén nhà này, nhà kia, các đối tác, hai bên nội-ngoại. Ấy vậy mà tụ tập đông người, sum vầy là lại bị hỏi này, hỏi kia.

Nhưng nghĩ một cách tích cực thì Tết chính là khoảng thời gian được nghỉ dài nhất trong năm, là lúc chúng ta có thời gian nhìn ngắm lại mọi thứ, gặp những người có lẽ là cả năm mới thấy mặt, uống một ly rượu thật ngon trong tiếng cười sum họp gia đình.  

Những câu hỏi sẽ vẫn luôn còn đó cho đến một ngày, chính chúng ta sẽ đổi vai, từ “người bị hỏi” trở thành “người đi hỏi”. Đó là lúc bạn nhận ra sức khỏe mình đã đi xuống, mắc đủ thứ bệnh và phải sống chung với những viên thuốc. Đó là khi bạn nhận ra có nhiều đứa trẻ xung quanh đã gọi mình là “bác”, hay thậm chí là “ông”, “bà”. Đó là lúc bạn giật mình nhìn xuống thì đã thấy trong năm 2018, những đứa trẻ sinh năm 2000 - lứa đầu tiên của Thế hệ Y - sẽ bước vào kỳ thi đại học mà bao thế hệ từng vật vã và coi đó là “thời kỳ kinh hoàng” trong cuộc đời. 

Bước qua cột mốc 30, tôi nhận thấy mình đã qua thời kỳ tranh đấu thắng-thua với những câu hỏi, nhất là vào dịp Tết. Hãy cứ thoải mái và cười phớ lớ với nó, thay vì gân cổ, tức giận. Cuộc đời vui hay buồn, sướng hay khổ, thích hay chán, cười hay khóc, lạc quan hay tuyệt vọng đều là do mình, không ai khiến cả.

Những tác giả, những câu chuyện trong cuốn sách này cũng vậy. Tuổi 30 đã giúp họ tìm được sự cân bằng. Sẽ vẫn còn đó những câu hỏi bỏ ngỏ, những băn khoăn, trăn trở, những kế hoạch chưa thực hiện được nhưng mọi lựa chọn đều thuộc về chính bản thân họ và chính chúng ta - những con người đang trong cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0, khi công nghệ tác động lên mọi thứ của cuộc sống, bao gồm cả cảm xúc. 

30 chưa phải là Tết! Nhưng chắc chắn đó luôn là ngày vui nhất của mỗi dịp Tết.