Theo các nghiên cứu và phân tích tại 10 quốc gia ở châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ và Nam Mỹ, béo phì có thể làm gia tăng nguy cơ và tiên lượng nặng khi mắc Covid-19. Chính vì vậy, trong thời gian giãn cách kéo dài, phụ huynh càng cần lưu ý đến chế độ ăn uống, vận động của con để hạn chế nguy cơ thừa cân, béo phì.
GS. TS Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng, cho biết: "Hướng dẫn cho các mẹ cách nuôi con khoa học, dinh dưỡng và vận động hợp lý là điều cần phải tập trung. Tại khu vực thành thị, tâm lý thích nuôi con bụ bẫm, nuông chiều con là cần phải thay đổi".
Các chuyên gia dinh dưỡng đã chỉ ra ba điều phụ huynh cần tránh ngộ nhận về dinh dưỡng, vận động cho trẻ, nhất là trong bối cảnh hiện nay, để tránh thừa cân, béo phì.
Lầm tưởng 1: Ăn nhiều thịt, trứng, sữa là bổ và khỏe
Thịt, trứng, sữa cung cấp chất đạm cần thiết cho trẻ. Tuy nhiên, tiêu thụ quá mức các loại thực phẩm này không có lợi cho sức khỏe. Đa phần phụ huynh không ước lượng được phần ăn như thế nào cho con là đủ, thường cho con ăn nhiều thịt.
Điều này không chỉ gây thừa cân, béo phì, mà còn làm rối loạn chuyển hoá, đặc biệt là rối loạn chuyển hoá lipit máu. Những rối loạn sớm như vậy sẽ tăng nguy cơ bệnh tim mạch, cao huyết áp, gan nhiễm mỡ ở tuổi trưởng thành.
 |
| Cha mẹ cần đảm bảo cho trẻ chế độ ăn giàu dinh dưỡng, ít béo để bảo vệ sức khỏe của con. Ảnh: Nutritionnews. |
Chế độ dinh dưỡng thiếu đa dạng, như ít rau xanh, trái cây, ít chất xơ, vitamin và khoáng chất nhưng nhiều thịt, chất béo, chất đạm, tinh bột…, cùng sự thúc ép trẻ ăn nhiều hơn nhu cầu thực sẽ gây dư thừa năng lượng.
Ngoài ra, việc thiếu vận động trong thời gian dài, năng lượng không được tiêu hao sẽ tích tụ thành mỡ, khiến trẻ tăng cân, béo phì.
GS. TS Lê Danh Tuyên cũng nhấn mạnh: "Bữa ăn cho trẻ cần đảm bảo đầy đủ vi chất, chất khoáng để đảm bảo sự phát triển toàn diện, đồng thời, cần cân đối mức năng lượng tiêu hao để tránh thừa cân, béo phì".
Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ thừa cân, béo phì nên:
- Ăn ít béo: Thịt nạc (bỏ da), luộc hấp nướng thay cho chiên quay xào, thay sữa béo bằng sữa ít béo (chỉ áp dụng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên) hoặc các sữa ít năng lượng, hạn chế đồ lòng, phủ tạng, nước cốt dừa.
- Ăn ít bột đường: Giảm bớt số lượng tinh bột trong ngày hay thay cơm gạo, cơm nếp bằng bún, bánh phở, hủ tiếu…, hạn chế đồ ngọt.
- Ăn nhiều thức ăn giàu chất xơ như rau xanh, trái cây ít ngọt.
- Ăn nhiều về sáng, giảm về chiều và hạn chế ăn tối.
Lầm tưởng 2: Ở nhà nên có thể ăn mọi lúc, miễn con không đói
Giãn cách xã hội đôi khi khiến phụ huynh và trẻ bị rối loạn về giờ giấc sinh hoạt. Bố mẹ nuông chiều con ngủ nướng rồi bỏ bữa sáng, hay ăn giữa bữa, các bữa ăn không điều độ, đúng giờ, ăn mỗi khi đói, nhất là ăn khuya… Những điều này sẽ tăng nguy cơ thừa cân, béo phì ở trẻ.
 |
| Chế độ ăn mất cân đối có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì ở trẻ. Ảnh: Verywellfamily. |
Mặt khác, phụ huynh thấy con tăng cân quá mức lại cắt giảm bữa ăn đột ngột, hay bắt con nhịn ăn, bỏ bữa… Điều này cũng tác động xấu đến thể trạng của trẻ.
Phụ huynh cần lưu ý không bao giờ bắt trẻ nhịn ăn hay bỏ bữa và vẫn đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, chất đạm theo tuổi cho trẻ. Đồng thời, cha mẹ nên cho trẻ ăn đủ bữa, ngày 3 bữa chính và 1-2 bữa phụ, tuyệt đối không được cho trẻ thừa cân, béo phì nhịn đói. Nếu trẻ đã ăn đủ bữa mà còn đói, hãy cho bé ăn thêm các loại thức ăn ít năng lượng như củ sắn, trái cây ít ngọt. Đồng thời, cha mẹ không nên cho trẻ ăn sau 20h.
Lầm tưởng 3: Con có thể ngủ nghỉ thoải mái, không nghịch phá là tốt
Rối loạn nhịp độ sinh hoạt có thể ảnh hưởng sức khỏe và sự phát triển của trẻ, đặc biệt gây nguy cơ thừa cân, béo phì, kém phát triển về chiều cao.
Phụ huynh cần tập thói quen cho trẻ ngủ sớm trước 21h, ngủ đủ giấc.
| Độ tuổi | Số giờ ngủ mỗi ngày |
| Trẻ sơ sinh | 14-17 giờ |
| Trẻ dưới 1 tuổi | 12-15 giờ |
| Trẻ 1-2 tuổi | 11-14 giờ |
| Trẻ 3-5 tuổi | 10-13 giờ |
Chuyên gia y tế khuyến nghị: "Cha mẹ cần quan tâm, tạo mọi điều kiện để giúp trẻ năng động và tích cực hoạt động thể lực. Tận dụng mọi cơ hội để giúp trẻ tăng cường hoạt động thể lực như đi bộ đến trường, leo cầu thang và chơi với em nhỏ".
Trẻ nên được tập thể lực hàng ngày 30-60 phút. Cha mẹ nên tập với trẻ để theo dõi và khuyến khích con hoạt động. Hạn chế thời gian ngồi xem tivi, video và trò chơi điện tử dưới 2 giờ/ngày.
Đặc biệt, trong thời gian giãn cách xã hội, không có cơ hội vận động ngoài trời, phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ làm các công việc nhà như dọn dẹp nhà cửa, góc đồ chơi của trẻ và gấp quần áo.
