Kỹ năng giao tiếp tiếng Anh hạn chế, B.T (25 tuổi) đối mặt với nỗi sợ khi bước vào một số phần thử thách liên quan đến thuyết trình, hùng biện bằng ngôn ngữ không phải mẹ đẻ. Nỗi lo lắng của cô càng nhân lên trong bối cảnh nhiều thí sinh mạnh, thông thạo tiếng Anh góp mặt tại Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam.
Trong một phần thi tranh biện đối kháng bằng tiếng Anh, B.T đã không hoàn thành thử thách như mong muốn. Cô bật khóc ngay sau đó.
Không chỉ B.T, nhiều người đẹp Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam cũng đối mặt với nỗi ám ảnh tương tự. Nghịch lý ở chỗ ban tổ chức lẫn giám khảo nhiều lần nhấn mạnh tiếng Anh không phải là ưu tiên lớn nhất để họ chấm một cô gái giành vương miện song các phần thi năm nay lại đòi hỏi cao về kỹ năng ngoại ngữ. Điều này vô hình trung đẩy các thí sinh vào tình thế buộc phải thể hiện ứng xử, thuyết trình bằng tiếng Anh để thuyết phục ban giám khảo.
Song lựa chọn trên được ví như "con dao hai lưỡi". Nếu kỹ năng ngoại ngữ tốt, quyết định này biến thành lợi thế. Ngược lại, mọi thứ trở nên tồi tệ.
 |
Hương Ly, Lệ Nam bị chế giễu
Hương Ly và Lệ Nam trong đêm chung kết Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022 trở thành trò đùa của cộng đồng mạng. Video trả lời ứng xử của họ được chia sẻ, lan truyền với tốc độ nhanh trên các nền tảng.
Ở phần thuyết trình ngắn dành cho top 16 người đẹp cuộc thi, các thí sinh có thể lựa chọn sử dụng tiếng Việt, tiếng Anh hoặc song ngữ khi chia sẻ. Lúc này, Hương Ly và Lệ Nam là hai trong số các thí sinh chọn thuyết trình song ngữ dù điểm yếu là tiếng Anh.
Đại diện đến từ Gia Lai trả lời bằng tiếng Việt: "Chiếc váy dạ hội làm từ giấm ăn và những chiếc váy làm từ rau câu mà tôi từng mặc đến Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam. Tôi luôn theo đuổi và quan tâm vấn đề môi trường. Tôi tin rằng tủ quần áo của các bạn có thể thay đổi thế giới". Sau đó, cô chuyển ngữ lại bằng tiếng Anh cho phần thuyết trình của mình.
  |
Hương Ly và Lệ Nam mất điểm sau phần ứng xử song ngữ. Ảnh: Phương Lâm. |
Song Hương Ly ấp úng, liên tục vấp, phát âm tiếng Anh sai và khó khăn để hoàn thành phần thi. Từ khoảnh khắc này, lợi thế trước đó của Hương Ly trở nên tụt dốc.
Cũng trong phần thi, Lệ Nam lựa chọn thuyết trình về thông điệp "Vinawoman" bằng song ngữ. Cô chia sẻ: "Từ những vết sẹo của bạo lực gia đình, đã có lúc tôi đau đớn, gục ngã nhưng điều quan trọng nhất là tôi tìm thấy sức mạnh của nội tại và tôi chiến đấu vì nó. Ai trong chúng ta cũng sẽ có những cuộc chiến cá nhân nhưng điều quan trọng nhất là tin vào giá trị của bản thân. Đội vương miện cho chính mình, viết tiếp cuộc đời bằng hành trình nhiệt huyết, bản lĩnh cá nhân. Mỗi chúng ta là một chiến binh và hãy chiến đấu bằng giấc mơ của mình".
Sau đó, cô gái đến từ Tiền Giang chia sẻ ngắn gọn bằng tiếng Anh. Song phần trả lời của cô được công chúng nhận xét như trả bài, không có điểm nhấn và lộ điểm yếu kỹ năng ngoại ngữ.
Tiếp đến, trong phần ứng xử của top 5, Hương Ly một lần nữa chọn ứng xử song ngữ. Khi được hỏi về hôn nhân đồng giới, cô đáp: "Yêu thì yêu cứ yêu thôi. Tình yêu là không phân biệt giới tính. Đất nước hạnh phúc khi người dân ở đó hạnh phúc, tự do với quyền bản thân mình".
Người đẹp sinh năm 1995 tiếp tục có màn ứng xử bằng tiếng Anh không như mong muốn.
Cô tiếp tục khiến cả khán phòng cười lớn bởi phần trả lời ấp úng, thiếu lưu loát, phát âm tiếng Anh "như học sinh tiểu học" (một bình luận từ tài khoản mạng).
Sau đêm chung kết, màn thi phản biện, ứng xử của hai thí sinh được bàn luận rôm rả trên mạng xã hội.
Áp lực phải thi tiếng Anh
Phần ứng xử song ngữ của Hương Ly và Lệ Nam sau đó trở nên viral trên các nền tảng mạng xã hội. Đông đảo khán giả thể hiện sự thất vọng với hai người đẹp vốn được đánh giá cao từ những vòng ngoài. Hương Ly luôn được giới chuyên gia lẫn cộng đồng yêu sắc đẹp dự đoán đoạt vương miện hoặc ít nhất là á hậu. Lệ Nam cũng nằm trong danh sách bình chọn lọt vào top 5.
Tuy nhiên, mọi dự đoán đảo ngược sau màn ứng xử song ngữ.
"Hương Ly nói tiếng Anh như đang đọc từng chữ. Không thể hiểu nổi một cô gái dày dặn kinh nghiệm, từng thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam trước đó lại có thể thuyết trình tệ như vậy", "Tôi từng dự đoán Lệ Nam vào top 3 cho đến khi xem phần ứng xử song ngữ của cô ấy", "Có phải Lệ Nam và Hương Ly đang trả bài", "Hương Ly có thể đi vào sâu hơn nếu không chọn ứng xử bằng tiếng Anh"... là những bình luận từ phía người hâm mộ.
Ngược lại, cũng có nhiều người hâm mộ bênh vực Hương Ly, Lệ Nam. Họ cho rằng hai người đẹp biết rõ giới hạn của bản thân nhưng đã nỗ lực vượt khỏi vùng an toàn.
“Không phải ai cũng có thể giỏi tiếng Anh. Nhiều người có thể phát âm không hay nhưng dám giao tiếp đã là đáng khen ngợi”, “Phần ứng xử của Hương Ly, Lệ Nam về nội dung khá hay, thông điệp ý nghĩa, chỉ cần củng cố thêm tiếng Anh là trọn vẹn”, “Bản thân mình thấy hai người đẹp thật sự nỗ lực và cầu tiên”… là những chia sẻ từ khán giả.
Nhiều người cho rằng Hương Ly hay Lệ Nam tự đưa mình vào thế khó khi quyết định ứng xử song ngữ. Tuy nhiên, nếu nhìn ở một khía cạnh khác, khi đặt vào hoàn cảnh của mỗi thí sinh tại cuộc thi năm nay, có lẽ họ không còn lựa chọn nào khác. Những tiêu chuẩn của cuộc thi, áp lực phải tạo sự khác biệt giữa dàn thí sinh mạnh đã khiến hai người đẹp bắt buộc phải sử dụng tiếng Anh dù đó không phải lợi thế.
 |
| Top 3 Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam được đánh giá cao về kỹ năng giao tiếp tiếng Anh. Ảnh: Phương Lâm. |
Ban tổ chức nhận trách nhiệm
Trước những phản hồi từ khán giả, ông Trần Việt Bảo Hoàng - ban tổ chức Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam - cho rằng hạn chế trong phần ứng xử của hai thí sinh nói trên một phần thuộc về lỗi của ê-kíp sản xuất.
“Tôi biết vì độ vang của micro khiến âm thanh vọng qua lại có độ trễ âm 1-3 giây khiến các thí sinh không kiểm soát được tông, giọng nói khi ứng xử. Các bạn mất bình tĩnh, quên mất ý tiếp theo dự định nói, giảm phong độ so với thường ngày. Đây là hạn chế của khâu sản xuất năm nay khi không cho các thí sinh tập luyện với micro thực tế tại sân khấu”, Bảo Hoàng nói.
Đại diện ban tổ chức cuộc thi cho biết Hương Ly và Lệ Nam đã nỗ lực nhiều sau một hành trình vất vả. Ông Bảo Hoàng mong muốn khán giả nhìn vào sự cố gắng của hai người đẹp. “Chúng ta không thể phủ nhận thành quả cả một quá trình. Mong khán giả ủng hộ văn minh, tích cực, không giết chết giấc mơ của cô gái trẻ nhiệt huyết”, ông Bảo Hoàng chia sẻ.
Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022 được đánh giá là tiệm cận gần nhất các tiêu chí của Miss Universe. Nhiều thử thách ở các vòng ngoài tập trung vào thuyết trình, ứng xử và tranh biện bằng tiếng Anh. Thậm chí, việc 41 thí sinh lọt vào chung kết cuộc thi trải qua vòng phỏng vấn kín bằng tiếng Anh với ba giám khảo quốc tế, gồm Natalie Glebova (Miss Universe 2005), Catriona Gray (Miss Universe 2018), Harnaaz Sandhu (Miss Universe 2021) là điều chưa từng có trong lịch sử của Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam.
Dù rằng, ban tổ chức lẫn giám khảo đều cho rằng tiếng Anh không phải là tiêu chí quan trọng để chọn ra chủ nhân vương miện. Song thông qua các tập của chương trình truyền hình thực tế Tôi là Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022 lẫn việc thêm ứng xử song ngữ trong đêm chung kết cho thấy những đòi hỏi cao về kỹ năng tiếng Anh từ ban tổ chức cuộc thi.
Ba cô gái đăng quang trong đêm chung kết tối 25/6 gồm Ngọc Châu, Thảo Nhi và Thủy Tiên đều nổi trội về kỹ năng giao tiếp tiếng Anh.
Tranh luận dùng tiếng Anh hay ngôn ngữ mẹ đẻ
Không chỉ ở Việt Nam, trên thế giới, chủ đề dùng tiếng Anh hay ngôn ngữ mẹ đẻ trong các cuộc thi sắc đẹp quốc tế luôn nhận sự quan tâm từ công chúng.
Năm 2018, khi trở thành đại diện Việt Nam góp mặt tại đấu trường Miss Universe, H'Hen Niê quyết định ứng xử bằng tiếng Việt lúc lọt vào top 5. Cô cho biết thông qua phiên dịch viên, thông điệp của cô sẽ được truyền đạt rõ ràng và đủ ý hơn.
Một số người đẹp khác của Việt Nam như Á hậu Hoàng My, Lệ Hằng cũng lựa chọn phương án sử dụng tiếng Việt để dự thi Miss Universe.
Lệ Hằng cho biết Iris Mittenaere - thí sinh đăng quang Miss Universe 2016 - dù rất giỏi tiếng Anh nhưng vẫn chọn ứng xử bằng tiếng mẹ đẻ để giữ tâm lý thoải mái.
 |
| Tranh luận dùng tiếng Anh hay ngôn ngữ mẹ đẻ tại các cuộc thi sắc đẹp quốc tế nhận hai luồng ý kiến. Ảnh: Emirates247. |
Ngược lại, Miss Universe 2012 Olivia Culpo nói trên tờ Inquirer Lifestyle rằng một người đẹp hạn chế về tiếng Anh sẽ rất khó khăn tại Miss Universe.
"Tôi nghĩ bạn cần chuẩn bị vốn tiếng Anh nếu đến New York. Bởi đa số hoạt động của Hoa hậu Hoàn vũ sau khi đăng quang sẽ diễn ra tại thành phố này", người đẹp bày tỏ.
Trên một diễn đàn của Missosology, một tài khoản nhận định Miss Universe chưa thừa nhận gạch đầu dòng về tiếng Anh, nhưng nó được xem là quy tắc ngầm khó thay đổi. "Bởi nếu trở thành Hoa hậu Hoàn vũ, cô gái đó phải đại diện cho một thương hiệu của Mỹ. Nếu không thể giao tiếp tiếng Anh thì thật khó chấp nhận", người này nêu quan điểm.
Tất nhiên, việc một thí sinh góp mặt tại Miss Universe thông thạo tiếng Anh là lợi thế lớn. Điều này khiến thí sinh tự tin trong phần ứng xử, phỏng vấn kín cũng như dễ hòa nhập với các người đẹp đến từ nhiều quốc gia khác ở những vòng ngoài.
Vấn đề đặt ra nếu không có kỹ năng tiếng Anh tốt, để có thể tiến xa, người đẹp cần chú trọng vào thông điệp chính, truyền tải câu chuyện thu hút và tạo ra nguồn cảm hứng lớn nhằm chinh phục khán giả.
Nói như Miss Universe 2005 Natalie Glebova trong buổi gặp gỡ trước thềm chung kết Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022: "Điều cuối cùng không phải là cô gái đó kể câu chuyện của họ bằng ngôn ngữ nào. Tôi tin rằng Miss Universe tìm kiếm một cô gái biết cách giao tiếp và truyền tải thông điệp tích cực để trao vương miện".
