Tại phường Sillim, quận Gwanak, ba người trong một gia đình bốn người đã thiệt mạng khi nước lũ tràn xuống các bậc thang, nhấn chìm ngôi nhà bán hầm ba phòng ở phía nam Seoul.
Người sống sót duy nhất - một bà lão 72 tuổi họ Lee - đang nằm trong bệnh viện vào thời điểm xảy ra thảm kịch. Nhưng hai cô con gái 47 và 48 tuổi, cùng đứa cháu gái 13 tuổi không được may mắn như vậy. Cả ba đã mắc kẹt và tử vong trong trận lũ.
Bà Lee cho biết người con gái 47 tuổi của bà đã nghỉ làm vào hôm 8/8 để đưa bà đến bệnh viện rồi trở về nhà.
“Nếu con bé đi làm thay vì đưa tôi đến bệnh viện, nó có thể đã sống”, bà vừa nói vừa khóc.
Bà kể lại con gái bà đã gọi cho bà vào lúc 20h37 và nói rằng cô không thể mở cửa trước căn hộ vì nước tràn vào. Cô cũng đã liên lạc với một người bạn thân họ Kim để tìm kiếm sự trợ giúp. Nhưng người này cho biết cô không thể gọi được cho 119 từ 20h43 đến 20h53.
Vào thời điểm mưa lũ, tổng đài khẩn cấp đã tắc nghẽn với khoảng 500 cuộc điện thoại cùng gọi đến một lúc.
Khi bà Lee chia sẻ những bức ảnh về căn hộ bán hầm mà con gái bà đã sửa sang lại chỉ một tháng trước khi thảm kịch xảy ra, bà đã bật khóc nức nở.
“Điều này không thể là sự thật”, bà nói.
 |
| Cầu thang dẫn vào một ngôi nhà bán hầm ở Seoul, nơi hai phụ nữ và một bé gái 13 tuổi chết hôm 8/8 sau trận lũ lụt lớn. Ảnh: New York Times. |
Trong số 9 người chết trong trận lũ vừa qua ở Seoul còn có một phụ nữ khoảng 50 tuổi, cũng sống trong một ngôi nhà bán hầm. Cô đã trốn thoát khỏi dòng nước lũ nhưng sau đó quyết định trở về nhà để giải cứu con mèo của mình và không may mắn thiệt mạng.
Cái chết của những nạn nhân trong trận mưa lũ chưa từng có suốt 80 năm qua ở Hàn Quốc đã phơi bày tình trạng khó khăn của người nghèo tại các khu đô thị, cũng như cuộc khủng hoảng nhà đất và sự bất bình đẳng ngày càng rõ ràng.
Nhà cao tầng - biểu tượng của địa vị
Theo New York Times, người nghèo ở các đô thị Hàn Quốc thường sống trong căn hộ bán hầm, được gọi là "banjiha". Loại căn hộ này chìm một phần dưới lòng đất và được nhiều người thu nhập thấp lựa chọn vì giá thuê rẻ.
Bà Lee cho biết gia đình bà đã chuyển đến căn hộ bán hầm cách đây 7 năm sau nhiều năm dành dụm tiền.
“Chúng tôi từng giặt túi nylon để sử dụng lại. Đó là cách chúng tôi tiết kiệm tiền để mua căn nhà đó”, bà nói và cho biết thêm ngôi nhà gần trung tâm phúc lợi - nơi con gái lớn mắc hội chứng Down của bà có thể nhận được sự giúp đỡ.
Tuy nhiên, chính ngôi nhà này lại trở thành chiếc bẫy tử thần. Trên thực tế, rủi ro khi sống những ngôi nhà chìm một phần dưới lòng đất vào mùa mưa bão đã được mô tả trong bộ phim “Parasite” của Hàn Quốc.
 |
| Tổng thống Yoon Suk Yeol ngày 9/8 đến thăm căn hộ bán hầm ở Seoul - nơi ba người trong một gia đình được tìm thấy đã chết trong trận mưa lớn. Ảnh: Yonhap. |
Ở Seoul - nơi có giá nhà cao ngất ngưởng - việc sống ở khu vực khô ráo như các tòa nhà chung cư do những tập đoàn hàng đầu đất nước Samsung và Hyundai xây dựng đã trở thành một biểu tượng của địa vị.
Theo Kim Nam-sik, nhân viên bất động sản ở quận Seongbuk - nơi tập trung giới nhà giàu tại Seoul - sự giàu có được đo lường bằng độ cao mà người dân sống.
“Tòa tháp chung cư và tầng bạn sống trong đó càng cao thì căn hộ của bạn càng đắt tiền”, anh nói.
Ngược lại, những người nghèo thường sống trong căn hộ bán hầm rẻ tiền, ẩm thấp và mốc meo. Mỗi ngày, họ phải vật lộn để tìm việc làm, tiết kiệm tiền và giáo dục con cái để vượt qua sự bất bình đẳng ngày càng tăng.
Ác mộng nhà bán hầm
Gina Kim, giáo sư đến từ Hàn Quốc tại Đại học California tại Los Angeles lưu ý rằng những căn hộ bán hầm là điểm đặc biệt của Seoul.
Cô cho biết trong một thời gian dài, việc cho thuê những tầng bán hầm như vậy làm nhà ở là bất hợp pháp. Chúng chứa đầy nấm mốc, sâu bệnh và dễ xảy ra lũ lụt. Những người sống ở đó bị ho mạn tính và các bệnh về da.
Nhưng chỉ trong vài thập kỷ, Hàn Quốc đã từ một trong những nền kinh tế nghèo nhất thế giới trở thành nền kinh tế lớn thứ 11. Kim nói rằng chính phủ buộc phải hợp pháp hóa những căn hộ bán hầm để cung cấp thêm nơi ở khi ngày càng nhiều công nhân đổ về.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng trở nên đáng mơ ước.
"Người ngoài có thể nhìn vào trong nhà", giáo sư Kim nói. "Thậm chí còn người tè vào cửa sổ. Một số khác đỗ xe (trước cửa sổ), chặn ánh sáng Mặt Trời hiếm hoi có thể xuyên vào nhà".
Theo thống kê của chính phủ, hàng trăm nghìn người sống trong những ngôi nhà bán hầm ở Seoul, rải rác xung quanh thành phố. Chúng hầu như không thể nhìn thấy trừ khi người ta đi qua các con hẻm vào ban đêm và bắt gặp ánh đèn hắt lên qua cửa sổ nằm sát chân đường phố. Vào 2 năm trước, các phòng rẻ nhất có sẵn đã có giá 250-420 USD/tháng.
Nhiều sinh viên và các cặp vợ chồng trẻ khi tới Seoul thuê những căn hộ như vậy với hy vọng rằng sau những nỗ lực và phấn đấu, trong tương lai, cuối cùng họ sẽ sở hữu nhà trong các tòa tháp chung cư.
Thế nhưng, theo thống kê cách đây 2 năm, một người lao động bình thường tại Hàn Quốc sẽ phải tiết kiệm khoảng 63 năm để mua một căn hộ.
Dù vậy, những người trẻ tuổi sống trong nhà bán hầm vẫn còn có thể mơ được thoát ra ngoài, còn với người già hoặc người thất nghiệp, họ đã từ bỏ hy vọng về khả năng rời đi. Họ sống chật vật, chỉ đủ để duy trì sinh hoạt mỗi ngày và thiếu một bước nữa là trở thành người vô gia cư.
Ông Kim Ssang-seok (63 tuổi) cho biết ánh sáng Mặt Trời chỉ chiếu vào căn hộ bán hầm của ông nửa giờ mỗi ngày. Khi ông mở cửa sổ duy nhất trong nhà và nhìn lên, ông chỉ thấy bánh xe ôtô đang chạy qua.
Ông Kim thường phải phơi quần áo và giày dép trong nhà vì có kẻ trộm bên ngoài. Ông cũng liên tục phải chiến đấu chống lại lũ gián và mùi cống thoát ra từ không gian có trần thấp và ẩm mốc quanh năm vì thiếu sáng.
 |
| Ông Kim Ssang-seok trong căn hộ bán hầm ở Seoul. Ảnh: New York Times. |
Nhưng đó vẫn chưa phải là điều tệ nhất. Hàng nghìn gia đình sống ở các căn hộ bán hầm như ông Kim đều ở trong tình trạng thấp thỏm, lo sợ mỗi mùa mưa gió.
Trong một cuộc khảo sát vào năm 2020, hơn một nửa trong số 500 hộ gia đình có nhà bán hầm ở hai quận ở Siheung, phía tây nam Seoul, cho biết nhà của họ bị ngập mỗi khi vào mùa mưa.
“Khi tôi đi làm về, tôi thấy căn hộ bán hầm của mình ngập trong nước”, một người chia sẻ trên Naver - trang mạng phổ biến ở Hàn Quốc. "Cảm giác như thể mọi thứ đã sụp đổ vậy".
Hôm 9/8, khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đến thăm khu vực nơi gia đình ba người thiệt mạng, ngôi nhà vẫn ngập trong nước lũ cao đến thắt lưng. Gối, bàn ghế và túi nylon nổi lềnh bềnh bên trong.
Khu phố đầy ắp những bao rác, đồ đạc và đồ điện tử bị hư hại do các gia đình sống trong nhà bán hầm kéo ra ngoài.
“Dù vậy, chúng tôi khó có thể cứu vớt được bất cứ thứ gì”, Park Kyong-ja, 77 tuổi, người đã sống trong khu vực này 26 năm, cho biết.
