GS Nguyễn Ngọc Châu, nghiên cứu viên cao cấp của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa có báo cáo gửi Hội đồng GS Nhà nước và Vụ Thanh tra, Bộ GD&ĐT.
Theo báo cáo gửi lên Hội đồng GS Nhà nước của GS Nguyễn Ngọc Châu, thời gian qua GS Phạm Đức Chính, ngành Cơ học và GS Nguyễn Ngọc Châu, ngành Sinh học đã nhận được 11 thư tố cáo 16 ứng viên GS, PGS ngành Y và ngành Dược khai gian dối các bài báo khoa học, không xứng đáng đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS.
Trong số 16 ứng viên bị tố cáo thì có 15 ứng viên đã được các Hội đồng GS ngành thông qua để Hội đồng GS Nhà nước xét công nhận đạt chuẩn GS, PGS năm 2020.
 |
| 16 ứng viên GS, PGS ngành Y và ngành Dược năm 2020 bị tố gian dối về bài đăng báo quốc tế. |
GS Nguyễn Ngọc Châu, người từng có 3 nhiệm kỳ là thành viên Hội đồng Khoa học sự sống, Hội đồng Sinh học - Nông nghiệp, có kinh nghiệm thẩm định các công bố trong lĩnh vực khoa học sự sống (Sinh học, Y - Dược học) đã tự thẩm định lại tất cả các công bố của các ứng viên có thư tố cáo.
Trong báo cáo gửi Hội đồng GS Nhà nước, GS Phạm Ngọc Châu cho hay để thẩm định chuẩn xác các công bố này này rất công phu, mất nhiều thời gian, công sức.
Vì thư tố cáo liên quan đến Hội đồng GS ngành Y và ngành Dược, nên GS Nguyễn Ngọc Châu cũng đề nghị Thanh tra Bộ GD&ĐT vào cuộc, thanh tra toàn diện kết quả xét GS, PGS năm 2020 của 2 hai hội đồng ngành này và thông báo công khai cho cộng đồng khoa học và dư luận xã hội biết như năm 2017.
GS Nguyễn Ngọc Châu xin chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định và sẵn sàng hợp tác với Hội đồng GS Nhà nước và cơ quan chức năng làm sáng tỏ các nghi vấn.
Ứng viên bị tố cáo gì ?
Theo tìm hiểu của GS Nguyễn Ngọc Châu về nội dung tố cáo với 16 ứng viên, thì 12/16 ứng viên không đạt yêu cầu về công bố do không đủ bài theo yêu cầu đối với ứng viên GS, PGS; 3/16 ứng viên PGS có đủ số bài theo yêu cầu đối với ứng viên PGS.
Hầu hết bài đăng báo của các ứng viên này đều đăng trên các tạp chí Open Access (OA). Đây là các tạp chí mở, thường mất phí để đăng tải.
GS Châu cho rằng các Hội đồng GS ngành Y và ngành Dược chưa thực hiện tốt việc thẩm định, dẫn đến thông qua nhiều ứng viên không đáp ứng đủ chuẩn về công bố bài báo quốc tế và yêu cầu về giảng dạy .
Cụ thể, ở ngành Dược có 6 ứng viên bị tố cáo, trong đó có 1 ứng viên GS bị tố đăng 6 bài trên tạp chí OA không liên quan đến chuyên ngành phân tích kiểm nghiệm trong tạp chí chuyên đăng bài tổng quan. Ngoài ra, ứng viên cũng bị tố không đủ tiêu chuẩn cứng. Theo xác minh của cá nhân GS Châu thì ứng viên GS này không đủ 5 bài đăng trên tạp chí quốc tế uy tín và không đủ 3 điểm viết sách.
Còn trong số 5 ứng viên PGS ngành Dược bị tố cáo, một ứng viên không được Hội đồng GS ngành Dược thông qua do không đủ 3 bài báo khoa học, một ứng viên bị tố khai báo hồ sơ không trung thực, cố tình che đậy các bài báo trên tạp chí “dởm”.
Theo GS Châu, ứng viên này có đủ bài báo quốc tế và có thể bù cho tiêu chí thiếu hướng dẫn cao học, tuy nhiên có sai phạm trong khai báo và 2/3 bài báo đăng trên một tạp chí, bị tố tổ chức dường dây nộp tiền đăng bài cho nhiều ứng viên ngành Y và Dược.
3 ứng viên PGS còn lại bị tố khai báo hồ sơ không trung thực, đăng bài trên tạp chí OA. Tuy nhiên, theo GS Nguyễn Ngọc Châu, những ứng viên này có đủ số lượng bài báo quốc tế.
Ở ngành Y có 10 ứng viên GS, PGS bị tố cáo. Đặc biệt, 3 ứng viên GS đã được Hội đồng GS ngành Y thông qua, bị tố đăng bài trên tạp chí OA. GS Nguyễn Ngọc Châu cho hay, cả 3 ứng viên này không đủ 5 bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế có uy tín, ngoài ra có một một ứng viên không đủ giờ giảng.
7 ứng viên PGS ngành Y bị tố đăng bài trên tạp chí OA, trong đó có ứng viên đăng bài ở ngành Dược.
Kết quả thẩm định của GS Châu thì có 6 trường hợp không đủ bài báo quốc tế. Trong số này, một ứng viên sau khi thẩm định thì không có bài báo nào được đăng trên tạp chí quốc tế có uy tín, một ứng viên khai có 11 bài nhưng chỉ còn 4 bài nhưng vẫn đạt tiêu chuẩn PGS.
Có thể phải lùi thời gian công nhận chuẩn GS Nhà nước năm 2020
Ngoài báo cáo của GS Nguyễn Ngọc Châu, văn phòng Hội đồng GS Nhà nước cũng nhận được các đơn tố cáo các ứng viên ngành Y và ngành Dược và yêu cầu Hội đồng GS các ngành này thẩm định kỹ các trường hợp bị phản ánh.
Văn phòng Hội đồng GS Nhà nước đang tiếp tục rà soát hồ sơ ứng viên đồng thời phối hợp với các Hội đồng GS ngành, liên ngành làm rõ các vấn đề chưa rõ đặc biệt đối với hồ sơ các ứng viên có ý kiến quan tâm của cộng đồng khoa học.
Đến nay Hội đồng GS ngành Dược đã thẩm định kỹ, loại bỏ hoặc chấm điểm rất thấp đối với những bài những bài báo đăng trên các tạp chí kém chất lượng, làm rõ các vấn đề mà các ứng viên bị tố cáo.
Còn ở Hội đồng GS ngành Y, GS Đặng Vạn Phước, Chủ tịch Hội đồng cho hay đã nhận được báo cáo của GS Nguyễn Ngọc Châu từ Hội đồng GS Nhà nước.
GS Đặng Vạn Phước đánh giá báo cáo của GS Nguyễn Ngọc Châu có tính phản biện xã hội rất hay và đáng để Hội đồng GS ngành Y xem xét lại, có câu trả lời trước Hội đồng GS Nhà nước.
Theo GS Phước, Hội đồng GS ngành Y sẽ xem xét lại hồ sơ của ứng viên đúng sai như thế nào, đánh giá ra sao và để thẩm định kỹ, việc xét GS Nhà nước năm nay chắc chắn sẽ phải lùi lại (không kịp trước 20/11 như mọi năm).
Việc thẩm định này tuy không khó khăn nhưng phải xét kỹ chuyên môn, chất lượng của các bài báo là được phép hay không được, bởi đây là ranh giới rất khó phân định giữa chuyện đăng có dịch vụ hay thế nào…
Theo GS Phước việc này sẽ phải đánh giá một cách tổng thể, bởi lĩnh vực Y và Dược có nhiều vấn đề giao thoa. Nếu gọi chung là ngành Y thì Dược nằm trong ngành Y, nhưng đi sâu vào thì Dược riêng, Y riêng.
