Sở hữu trong tay một trong những cầu thủ tấn công toàn diện nhất trên thế giới vào lúc này, HLV Didier Deschamps biết làm thế nào để tạo cho Kylian Mbappe sự thoải mái tối đa trong cách vận hành của ĐT Pháp.
Phòng ngự với 9 cầu thủ
Sự suy giảm về thể chất của Lionel Messi hay Cristiano Ronaldo mang đến cho thế giới bóng đá hiện đại những hệ thống phòng ngự không phải lúc nào cũng có đầy đủ 10 người. Trong vài năm trở lại đây, hai ngôi sao này thường được các HLV giảm tải nhiệm vụ khi đội không có bóng, đặc biệt ở thời điểm đối phương triển khai từ 1/3 giữa sân.
Kylian Mbappe, 23 tuổi, tràn đầy năng lượng, cũng nhận được sự ưu ái ấy từ HLV Deschamps khi luôn chọn một vị trí rất bất thường ở thời điểm tuyển Pháp không kiểm soát bóng.
Nếu bỏ qua sự hiện diện của Mbappe ở thời điểm Pháp phòng ngự thì đội bóng của ông Deschamps vận hành với hệ thống 4-4-1. Olivier Giroud, người chơi cao nhất, cũng chẳng phải một cầu thủ còn có thể đáp ứng cường độ gây áp lực liên tục.
Antoine Griezmann đóng vai trò hy sinh một cách thầm lặng khi lùi về tuyến tiền vệ để hợp với Ousmane Dembele, Aurelien Tchouameni và Adrien Rabiot tạo nên một hàng ngang 4 người.
 |
| Cấu trúc phòng ngự của Pháp từ 1/3 giữa sân. |
Sự thiếu hụt nhân sự ấy là một phần nguyên nhân Pháp trải qua những thời điểm vất vả khi không có bóng trước Ba Lan và thiếu chút nữa đã phải nhận bàn thua.
Piotr Zielinski trong vai trò tiền vệ trung tâm phát huy tốt khả năng kiểm soát bóng và điều tiết nhịp độ của mình với những khoảng trống lớn ở khu vực giữa sân. Ba Lan nhịp nhàng luân chuyển bóng sang hai biên trước khi tạo thời cơ xâm nhập khu vực cấm địa.
 |
| Tuyển Pháp để lộ ra những khoảng trống lớn ở khu vực giữa sân. |
 |
| Ba Lan khai thác trực tiếp vào hệ thống phòng ngự thiếu người của tuyển Pháp. |
Một sự lựa chọn đậm tính 50-50 của ông Deschamps. Song, đó là một lựa chọn có cơ sở. Mbappe tiết kiệm được năng lượng để tạo ra những khoảnh khắc quyết định trận đấu.
Đổi lại, những cá nhân như Jules Kounde, Raphael Varane hay Theo Hernandez đều thể hiện được phẩm chất phòng ngự cá nhân của mình khi hạn chế phần nào sự nguy hiểm trong những đường lên bóng của đối phương bằng sức mạnh thể chất và khả năng phán đoán.
Mbappe tiến hoá
Số 10 của đội tuyển Pháp bắt đầu trận đấu của mình với hai nỗ lực đi bóng liên tiếp từ vị trí sát hành lang cánh trái. Một trong số đó là tình huống vượt qua Matty Cash để tăng tốc vào khu vực cấm địa và thực hiện pha căng ngang.
 |
| Hình ảnh quen thuộc của Mbappe được thể hiện ngay từ những phút đầu trận đấu. |
Nhưng khi thời gian của hiệp một dần trôi đi, khi Ba Lan bắt đầu bình tĩnh hơn với những tình huống thiết lập hệ thống phòng ngự với sơ đồ 4-5-1 của mình thì Mbappe cũng bắt đầu thay đổi khu vực hoạt động trên sân.
Biểu đồ dưới đây là vị trí của tất cả các tình huống chạm bóng của Mbappe trong hiệp thi đấu thứ nhất, được chia ra làm ba giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 15 phút.
 |
| Vị trí các tình huống chạm bóng của Mbappe trong hiệp một. |
Khi Pháp chưa thể có được bàn thắng vươn lên dẫn trước và thể hiện sự bế tắc trước khả năng bọc lót tốt ở khu vực chính diện khung thành, Mbappe cho thấy nhu cầu tạo nên tầm ảnh hưởng của mình lên lối chơi chung của cả đội nhiều hơn là việc thể hiện phẩm chất của bản thân. Di chuyển nhiều hơn vào giữa sân, nhận bóng giữa hai tuyến phòng ngự đối phương và sắm vai trò kiến thiết.
Đường chuyền dẫn đến bàn thắng mở tỷ số của Olivier Giroud đến sau một tổ hợp xử lý tình huống mẫu mực của cầu thủ này. Tìm kiếm khoảng trống để nhận bóng ở trung lộ, bước một định hướng gọn gàng trước khi tung ra đường chuyền quyết định.
Bàn thắng không chỉ cho thấy tầm ảnh hưởng toàn diện của Mbappe lên khả năng tấn công của tuyển Pháp mà còn là dấu ấn cho sự tiến hoá của ngôi sao tấn công 23 tuổi.
 |
| Tổ hợp xử lý của Mbappe trong tình huống kiến tạo cho Giroud ghi bàn. |
 |
| Tư thế, góc độ chuẩn chỉnh của một “số 10”. |
Quan trọng hơn cả, bàn thắng ấy mở ra một thế trận sở trường với đội bóng của HLV Deschamps nói chung và cá nhân Mbappe nói riêng.
Ba Lan cần bàn thắng, Ba Lan muốn đẩy cao đội hình. Còn tuyển Pháp chỉ chờ đợi một thế trận kiểu như thế. Họ vẫn phòng ngự mà không có Mbappe bởi với ông Deschamps, số 10 là cá nhân quan trọng nhất ở những tình huống phản công.
Antoine Griezmann, người hùng thầm lặng của Pháp, là nhân vật thực hiện tình huống phá lên trong vùng cấm địa trước khi bóng tìm đến chân của Giroud trong cơ hội 3 đấu 3 của Pháp trên phần sân Ba Lan.
Không phải đến phút 74 của trận đấu, nhà đương kim vô địch thế giới mới có thời cơ cho những tình huống chuyển đổi trạng thái như thế. Nhưng phải đến khi Mbappe là người kết thúc tình huống, Pháp mới nhân đôi cách biệt dẫn trước của mình. Đó là một cú đá với kỹ thuật hoàn hảo của số 10.
 |
| Ba Lan dâng cao đội hình, Pháp phản công. |
Sau những màn trình diễn tấn công đẹp mắt trước Australia và Đan Mạch ở vòng bảng, Pháp của HLV Didier Deschamps lại thể hiện một bộ mặt quen thuộc mà chính họ đã từng tạo nên ở những trận knock-out tại các giải đấu lớn.
Tự tin vào khả năng phòng ngự, chờ đợi khoảnh khắc toả sáng của những ngôi sao và dứt điểm trận đấu bằng những tình huống phản công.
Không cần bàn cãi, Kylian Mbappe là tâm điểm trong những tính toán của ông Deschamps. Những tính toán ấy có rủi ro nhưng có hiệu quả đến trong nghệ thuật sử dụng ngôi sao tấn công mang áo số 10.
Những cuốn sách hay về thể thao
Tủ sách thể thao mang tới những câu chuyện thể thao quá khứ và hiện tại, những bí mật hậu trường, những giải đấu, ký ức của những cựu danh thủ, HLV, các huyền thoại như Sir Alex Ferguson, Steven Gerrard, Park Hang-seo, Lê Công Vinh...
