Trong cuộc điện đàm, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói việc Australia hủy bỏ thỏa thuận tàu ngầm trị giá hàng tỷ USD đã “phá vỡ lòng tin giữa hai nước”, Guardian đưa tin ngày 28/10.
Nhà lãnh đạo Pháp cũng cho rằng Canberra nên đưa ra “những hành động thực chất” để hàn gắn sự rạn nứt này.
 |
| Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Australia Scott Morrison. Ảnh: AFP. |
Theo tuyên bố của chính phủ Pháp sau cuộc điện đàm ngày 28/10, Tổng thống Macron đã “nhắc lại rằng quyết định đơn phương chấm dứt thỏa thuận tàu ngầm của Australia đã làm xấu đi mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước”.
“Chúng tôi chú ý đến việc các doanh nghiệp Pháp và các nhà thầu phụ liên quan, bao gồm nhiều công ty Australia, đã chịu ảnh hưởng từ quyết định này”, tuyên bố cho biết.
“Giờ đây, mọi thứ phụ thuộc vào việc chính phủ Australia đưa ra những hành động thực chất để thể hiện mục tiêu chính trị từ các cấp cao nhất, nhằm xác định lại nền tảng của mối quan hệ song phương này và tiếp tục phối hợp hành động ở Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương”.
Sau đó, văn phòng Thủ tướng Australia Scott Morrison cũng đưa ra tuyên bố, nhưng sử dụng giọng điệu ôn hòa hơn. Tuyên bố nói Thủ tướng Morrison “rất vui khi được trò chuyện với Tổng thống Macron”.
“Hai nhà lãnh đạo đã có một cuộc thảo luận thẳng thắn về mối quan hệ song phương”, tuyên bố cho biết. “Thủ tướng mong đợi sự hợp tác trong tương lai vì lợi ích chung, đặc biệt là lợi ích tại Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương”.
Năm 2016, Australia đồng ý mua 12 tàu ngầm chạy bằng dầu diesel của tập đoàn Naval Group (Pháp). Ban đầu, thỏa thuận được định giá 36,5 tỷ USD, sau tăng lên thành 60 tỷ USD. Hai bên từng gọi đây là “thỏa thuận của thế kỷ”.
Tuy vậy, vào giữa tháng 9 vừa qua, Australia đơn phương hủy bỏ hợp đồng để chuyển sang hợp tác với Anh và Mỹ trong dự án tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Đây là một phần của liên minh AUKUS được nhà lãnh đạo ba nước tuyên bố hôm 16/9 và là thành quả của các cuộc đàm phán bí mật kéo dài nhiều tháng qua.
Trước đó, Australia từng phàn nàn về việc hợp đồng với Naval Group bị chậm tiến độ và đội giá.
Vụ việc đã khiến Paris tức giận. Bộ trưởng Ngoại giao Pháp gọi đây là “cú đâm sau lưng”. Pháp cũng quyết định triệu hồi đại sứ tại Washington và Canberra về nước để bày tỏ sự phản đối.
